Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Kiedy chwieją się podstawy naszego życia, warto jest pamiętać, że nie każdego kryzys i epidemia dotyka tak samo. Są w Polsce grupy ludzi w gorszej sytuacji niż inni. Dni pamięci są po to, by zwrócić uwagę na ich sytuację.

14 kwietnia obchodzimy Dzień Ludzi Bezdomnych. Jest ich w Polsce co najmniej 30 tys. A kryzys bezdomności może przytrafić się każdemu – niezależnie od wieku, wykształcenia, statusu. Stracić dom może każdy i każdemu może się zdarzyć, że nie będzie miał gdzie wrócić.

W czasie pandemii osoby doświadczające bezdomności znajdują się w szczególnej sytuacji. Nie mając domu są w słabszej kondycji, a nie mają gdzie się bezpiecznie odizolować , by uniknąć zakażenia koronawirusem.

Mają też dużo trudniejszy dostęp do opieki medycznej oraz do rzetelnych informacji na temat pandemii, a także  sposobów zapobiegania zakażeniu. Zamykanie się wielu instytucji i placówek sprawia, że trudniejszy staje się dostęp do żywności. W noclegowniach trzeba przebywać w dużych grupach, w pomieszczeniach o słabej wentylacji, w towarzystwie osób, które wcześniej dużo się przemieszczały i przebywały w miejscach publicznych.

RPO od początku pandemii apeluje do władz państwowych, by objęły szczególną pieczą te osoby i by udzieliły wsparcia placówkom dla osób doświadczających bezdomności oraz pomagającym takim osobom w przestrzeni publicznej. Taki obowiązek wynika nie tylko z zasad humanitaryzmu, ale wprost zapisany jest w prawie – w Konstytucji i zobowiązaniach międzynarodowych wiążących Polskę (tym, których los bliźniego niespecjalnie interesuje, warto zaś przypomnieć, że właściwa opieka i wsparcie dla tej szczególnej grupy obywateli leży w interesie wszystkich i jest niezbędnym elementem przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się wirusa).

Propozycje działań:

1. Wspieranie osób przebywających w placówkach dla bezdomnych  (kontrola zaopatrzenia w środki ochrony i dezynfekcji, zaopatrzenie w żywność i umożliwienie bezpiecznej kwarantanny w razie kontaktu z chorym)
2. Łatwiejszy dostęp do żywności i możliwość bezpiecznej kwarantanny dla osób mieszkających na ulicach, dworcach, przystankach, parkach.
3. Konieczna jest współpraca wielu instytucji na poziomie samorządu, ze wsparciem rządu (chodzi o szpitale, stacje pogotowia ratunkowego, stacje sanitarno-epidemiologiczne, organizacje pozarządowe prowadzących placówki dla osób w kryzysie bezdomności, policję, straże miejskie, straże kolejowe)

Szczegółowe propozycje działań i wskazanie standardów wypracowanych w innych krajach znalazły się w wystąpieniu RPO i Komisji Ekspertów ds. Bezdomności do premiera z 20 marca 2020. RPO zwracał następnie uwagę Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na  kwestię banków żywności i ich rolę w rozwiązywaniu problemów osób w kryzysie bezdomności. Pisał też do Prezydenta Warszawy w sprawie wykorzystania hosteli pracowniczych dla młodych osób w kryzysie bezdomności (szczegóły tych i innych ostatnich działań RPO na rzecz osób w kryzysie bezdomności można znaleźć w tekstach wyświetlanych pod tym tekstem).