Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• RPO po raz kolejny wystąpił w sprawie sytuacji osób z poważną chorobą somatyczną lub psychiczną, wobec których zastosowano tymczasowy areszt
• W obszernej analizie Rzecznik wskazuje na problemy w funkcjonowaniu systemu
• To m.in. przewyższająca możliwości szpitali więziennych liczba pacjentów kierowanych do szybkiego przyjęcia, słabe warunki lokalowe, kierowanie zdrowych osób przejawiających nietypowe zachowania do szpitali psychiatrycznych czy przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osób aresztowanych, które nie wyrażają zgody na leczenie

Mimo kilkukrotnych wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministerstwa Sprawiedliwości i Rady Ministrów, dotychczas nie wprowadzono zmian polepszających sytuację osób aresztowanych, które muszą jednocześnie zostać poddane leczeniu.

Ponieważ nadal wpływają skargi obywateli w tej sprawie, RPO zwrócił się do gen. Jacka Kitlińskiego, dyrektora generalnego Służby Więziennej o odpowiedź na następujące pytania:

• Czy w ocenie Służby Więziennej problem związany z niewystawianiem skierowania do szpitala psychiatrycznego wobec osób umieszczanych tam na mocy art. 260 § 1 k.p.k. jest problemem powszechnym i jakie rodzi on formalne oraz praktyczne trudności dla funkcjonowania więziennej służby zdrowia?
• Jaki sposób postępowania przyjmuje się w Służbie Więziennej w sytuacji, gdy osoba tymczasowo aresztowana, wobec której sąd zadecydował o konieczności zastosowania art. 260 § 1 k.p.k. w oddziale szpitala psychiatrycznego, odmawia hospitalizacji, a nie zachodzą w ocenie lekarzy przesłanki przyjęcia pacjenta do szpitala psychiatrycznego bez jego zgody?
• Czy w przypadku konieczności przyjęcia osoby pozbawionej wolności do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta, kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia? Jeżeli nie – dlaczego odstępuje się od tej czynności?
• Czy powszechne jest utrzymywanie przez sąd w mocy dyspozycji art. 260 § 1 k.p.k. mimo monitów ze strony lekarzy więziennych o ustaniu przesłanek do hospitalizacji? Czy problem ten w większej mierze dotyczy osób umieszczanych w oddziałach psychiatrycznych?
• Z jakimi praktycznymi problemami spotyka się Służba Więzienna w przypadku, gdy tymczasowe aresztowanie jest wykonywane w pozawięziennych podmiotach leczniczych? W jaki sposób prowadzony jest wówczas nadzór nad prawidłowością wykonywania środka zapobiegawczego oraz w jaki sposób gwarantuje się osobie tymczasowo aresztowanej możliwość realizacji określonych w k.k.w. praw dotyczących widzeń (w tym widzeń z adwokatem w warunkach zapewniających poufność), rozmów telefonicznych, korespondencji, otrzymywania paczek i dokonywania zakupów?
• RPO poprosił również o zajęcie stanowiska o potrzebie uzupełnienia rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 czerwca 2015 r. w sprawie wykazu zakładów leczniczych, w tym psychiatrycznych, przeznaczonych do wykonywania tymczasowego aresztowania oraz warunków zabezpieczenia tych zakładów, o wykaz podmiotów leczniczych znajdujących się poza systemem więziennictwa.

W załączniku poniżej prezentujemy szczegółową analizę RPO w tej sprawie. Wnioski z analizy bazują na wybranych sprawach prowadzonych w Biurze RPO oraz problemach zgłoszonych przez dyrektorów okręgowych SW.

IX.517.777.2019