Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Marcin Wiącek 4 września 2023 r. w programie Wieczorny Express realizowanym przez redakcję Super Expressu mówił m.in. o problemach prawnych dotyczących przebiegu wyborów, emocjach towarzyszących prowadzonej kampanii wyborczej oraz o roli wypowiadanych słów i opinii, również podczas kampanii wyborczej. Apelował o poszanowanie godności człowieka podczas wyrażania swoich opinii.

Głosowanie w obwodach zagranicznych

W kontekście zbliżających się wyborów Rzecznik mówił o problemach prawnych dotyczących deficytu regulacji prawnej bądź niewdrożenia pewnych standardów związanych również z kampanią wyborczą i wyborami, którymi zajmuje sia BRPO.

– Chodzi o przepisy zgodnie z którymi niepoliczenie głosów przez zagraniczną obwodową komisję wyborczą w ciągu 24 godzin od dnia zakończenia głosowania oznacza, że głosowania uznaje się za niebyłe – mówił Rzecznik.

– W ostatnim czasie doszło do zmiany kodeksu wyborczego, która wedle opinii ekspertów, może nieco wydłużyć proces liczenia głosów przez komisje wyborcze. Jedną z tych zmian jest przepis, który mówi, że każda karta wyjęta z urny musi być obejrzana przez każdego z członków komisji wyborczej.

– Kumulacja zmian doprowadziła do przypuszczenia, że mogą się zdarzyć sytuacje, gdy w niektórych zagranicznych obwodach głosowania nie starczy czasu na to, aby głosy policzyć. W tym samym dniu mamy referendum i w związku z tym istnieje pewne ryzyko, że takie glosy mogą mocą takiego przepisu zostać uznane za niebyłe – tłumaczył.

– Generalnie nie powinno być w prawie wyborczym przepisu, który wprowadza zasadę, że w jakiejś sytuacji głosowanie uznawane jest za niebyłe z przyczyn niezależnych od wyborców.

– Należy zastanowić się czy taka regulacja powinna mieć rację bytu w państwie demokratycznym – zakończył.

Poszanowanie godności człowieka w czasie kampanii wyborczej

W rozmowie z redaktorem Wiktorem Świetlikiem Marcin Wiącek mówił również o emocjach związanych z prowadzeniem kampanii wyborczej i nasileniu walki politycznej.

– Mając na względzie, że kampania wyborcza jest specyficznym okresem sformalizowanej agitacji wyborczej należy pamiętać, że również w czasie kampanii wyborczej wszystkich nas obowiązują takie zasady jak koniczność poszanowania godności człowieka na którą składają się prawo do dobrego imienia, prawo do czci, prawo do wizerunku każdego człowieka.

– Podczas kampanii nie wolno pozwalać sobie na pewne argumenty, tezy, sformułowania i opinie, które mogą człowieka skrzywdzić.

– Słowo potrafi zniszczyć człowiekowi życie – mówił Rzecznik i apelował o to, aby mieć to na względzie podczas prezentowania materiałów wyborczych i stanowisk.

– Godność człowieka jest nienaruszalna i to niezależnie od tego czy zgadzamy się z jego poglądami czy się z nimi nie zgadzamy – podkreślił.

Rzecznik zwrócił uwagę na brak środków prawnych do walki i zapobiegania zjawisku hejtu w internecie.

– Brakuje pewnych środków prawnych, które mogłyby być wykorzystane do tego, aby walczyć ze zjawiskiem hejtu internetowego, nie tylko podczas kampanii wyborczej – mówił i podkreślił potrzebę edukacji, rozmowy i tłumaczenie standardów, których przekraczać nie wolno.

– Należy rozmawiać o standardach i jak najwięcej tłumaczyć jak niebezpieczne może być słowo, do czego może ono doprowadzić i do czego może doprowadzić informacja czy opinia na temat drugiego człowieka.

Zapytany o możliwe negatywne czy wręcz obraźliwe komentarz epod artykułami RPO mówił:
– Co do zasady komentarze podlegają moderacji. Moderator, czy administrator strony internetowej może być pociągnięty do odpowiedzialności za niedbalstwo w tym zakresie, jeżeli moderacji nie była poddana mowa nienawiści czy wypowiedź, która narusza czyjeś wolności i prawa.

– Z takimi zjawiskami trzeba walczyć na wszelkie możliwe sposoby. Zarówno na sposoby miękkie jakimi są: tłumaczenia, dyskusja i rozmowa na ten temat oraz zastanawiać się nad machanizmami prawnymi, kodeksami dobrych praktyk czy uwrażliwianiem osób odpowiedzialnych za prowadzenie i moderowanie stron internetowych tak, żeby zniechęcać odbiorców do przedstawiania sformułowań czy komentarzy mogących krzywdzić innych ludzi.

– Mam na myśli sformułowania, których wyłącznym celem jest wyrządzenie drugiemu człowiekowi krzywdy, wyrażenie pogardy i upokorzenie drugiego człowieka – podkreślił Rzecznik.

– Krytykujmy poglądy, światopoglądy i przekonania ale w sposób wolny od poniżania i upokarzania drugiego człowieka – apelował Marcin Wiącek.