Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• 28 czerwca 2019 r. Prezydent RP ogłosił decyzję o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie Kodeksu karnego oraz innych ustaw
• Zgodnie z komunikatem ze strony internetowej Prezydenta, podstawowym powodem są zastrzeżenia co do trybu uchwalenia ustawy i jego zgodności z konstytucyjnymi standardami procesu legislacyjnego
• 14 czerwca 2019 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł do prezydenta o zawetowanie noweli - i z powodu wadliwego trybu, i z powodu licznych zastrzeżenia natury merytorycznej

Ustawa została uchwalona w Sejmie w dwa dni od wpłynięcia projektu. Tymczasem Regulamin Sejmu RP - znajdujący swe oparcie w art. 112 Konstytucji  - wymaga, aby pomiędzy wpłynięciem projektu nowelizacji kodeksu oraz jego pierwszym czytaniem upłynęło przynajmniej 14 dni. Oczywistym jest zatem, że ustawa została przyjęta z naruszeniem regulaminu Sejmu, a tym samym z naruszeniem Konstytucji.

Podkreślić trzeba, że poza wadliwym trybem przyjęcia, ustawa z 13 czerwca 2019 r. budzi liczne zastrzeżenia natury merytorycznej. Zaproponowane w niej rozwiązania cechują się nadmierną represyjnością i surowością, zmierzają także do znacznego ograniczenia możliwości niezależnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd poprzez radykalne zmniejszenie swobody sędziowskiego uznania. 

Część przepisów ustawy, w szczególności kara bezwarunkowego dożywotniego pozbawienia wolności, jest także w sposób oczywisty sprzeczna z gwarancjami praw człowieka wynikającymi z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Dlatego też 14 czerwca Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Prezydenta RP list postulujący zawetowanie ustawy (II.510.177.2019).

W przypadku uznania ustawy z 13 czerwca 2019 r. za zgodną z Konstytucją, Prezydent będzie musiał ją podpisać - nie będzie już miał możliwości jej zawetowania. Tymczasem stosowanie wprowadzonych nią rozwiązań narazi Polskę m. in. na odpowiedzialność przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.