Biuletyn Informacji Publicznej RPO

To najnowocześniejsze polskie centrum wsparcia edukacyjnego osób z niepełnosprawnościami. 

Adam Bodnar rozmawiał tu ze studentami i szefami Działu ds. Osób Niepełnosprawnych (DON) Uniwersytetu Jagiellońskiego: Ireneuszem Białkiem (który był też członkiem Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnością BRPO) i Katarzyną Duraj-Per o standardach wsparcia edukacyjnego.

W rozmowie uczestniczyli: prorektor UJ ds. Rozwoju prof. Dorota Malec i prof. Janina Filek, prorektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ds. Rozwoju oraz Przewodnicząca Komisji ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.

Ekipa Rzecznika oglądała, jak przygotowywane są w DON materiały edukacyjne (książki, ilustracje, grafiki) tak, by były dostosowane do potrzeb studentów z różnymi niepełnosprawnościami, jak pracują doradcy edukacyjni, jak prowadzone są zajęcia i jak załatwiane są sprawy studentów.

Jednak, jak ostrzegali nas twórcy Działu, jego funkcjonowanie jest niepewne, bo zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym szykowane przez resort nauki mogą pozbawić Dział wsparcia finansowego. Chodzi o  zapis dotyczący dotacji ministerialnej na zadania związane z wyrównywaniem szans edukacyjnych. Środowisko otrzymuje sygnały, że dotacja ta może być przesunięta do PFRON, co w praktyce grozi redukcją lub w wielu placówkach edukacyjnych eliminacją wsparcia edukacyjnego. Cofnęłoby to zbudowane lub tworzące się na uczelniach systemy wsparcia do sytuacji sprzed 1999 r.

Z tym większym przejęciem oglądaliśmy, jak w nowoczesnych wnętrzach ekipa zapalonych specjalistów wdraża  innowacyjne technologie, osiągając w wielu przypadkach poziom przewyższający standardy skandynawskie (zwłaszcza w przypadku osób z problemami adaptacyjnymi i psychicznymi).

Wypracowała zasady pracy zarekomendowane przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich innym uczelniom (dokument nr 52/VI KRASP).

1. Równe prawa i obowiązki
2. Podmiotowość
3. Indywidualizacja
4. Utrzymanie standardu akademickiego
5. Racjonalność dostosowania
6. Rozwijanie potencjału osoby z niepełnosprawnością
7. Adaptacje najbliższe standardowemu przebiegowi zajęć

Ma innowacyjne programy dające większe szanse na zatrudnienie osobom pełnosprawnym i z niepełnosprawnościami. Przykładem jest "opcja hiszpańska": studenci pedagogiki uczą się języka hiszpańskiego, a jednocześnie uczą tego języka studentów z niepełnosprawnościami. Wszyscy zyskują nowe umiejętności, które w Krakowie wielokrotnie zwiększają szanse na zatrudnienie. Tu osoby z niepełnosprawnościami znajdą pracę, ale - warunek - muszą znać język obcy choćby na poziomie B1. "Opcja hiszpańska" daje tę szansę.

Stosowanie technologii wspierających jest zindywidualizowane. Student, stosownie do potrzeb i trudności materiału, może dostać miesięcznie 200-400 stron specjalnie przygotowanego tekstu. Grafiki są wygrzewanie, teksty drukowane alfabetem Braille'a.

- Czy to możliwe, że taka placówka mogła zniknąć? Że przestałaby być źródłem dobych wzorów dla innych?  Gdyby dziś na UJ studiował Mikołaj Kopernik, to nawet gdyby był niewidomy, to Uniwersytet pomógłby mu zostać naukowcem światowego formatu - skomentował Adam Bodnar.