Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W sierpniu 2018 r. policja wstrzymała wypłaty dodatków dla funkcjonariuszy. Potem to odwołano - z zapewnieniem, że wydatki te nie są zagrożone
• MSWiA zwróciło się zaś do premiera o zwiększenie budżetu policji z rezerwy ogólnej
• Rzecznik Praw Obywatelskich pyta resort, jakie braki były powodem tego wniosku i jak zamierza uniknąć takich sytuacji w przyszłości
• Zdaniem RPO problemy z planowaniem i realizacją budżetu policji mogą mieć charakter systemowy, a trudności z tym związane nie powinny ograniczać uprawnień policjantów

W wystąpieniu do ministra Joachima Brudzińskiego Adam Bodnar powołał się na informacje mediów, że w połowie sierpnia 2018 r.  Komendant Główny Policji polecił wstrzymanie wypłaty wszelkich wydatków osobowych, niezaliczanych do uposażeń funkcjonariuszy - do czasu otrzymania na ten cel dodatkowych środków z budżetu państwa. Minister zwrócił się zaś o odpowiednie zwiększenie budżetu policji do Prezesa Rady Ministrów.

Od 16 sierpnia 2018 r. wstrzymano realizację wszystkich wydatków osobowych, w tym m.in.:

• dopłat do wypoczynku
• przejazdów raz w roku dla funkcjonariuszy i ich rodzin
• zasiłków na zagospodarowanie, zasiłków osiedleniowych oraz ryczałtu z tytułu przeniesienia
• odpraw pośmiertnych i zasiłków pogrzebowych
• pomocy mieszkaniowej

Po interwencji związku zawodowego NSZZ Policjantów polecenie KGP zostało ostatecznie odwołane. Jednocześnie w piśmie szefa KGP z 27 sierpnia 2018 r. komendanci wojewódzcy zostali poinformowani, że wydatki osobowe w ramach ogólnego planu finansowego nie są zagrożone.

RPO podkreśla, że czasowe wstrzymanie niewymagalnych wydatków osobowych, niezaliczanych do uposażeń funkcjonariuszy, co do zasady nie stanowi naruszenia prawa. - Niemniej jednak ograniczenie dostępności przysługujących funkcjonariuszom świadczeń może w pewnych okolicznościach stanowić naruszenie zasad współżycia społecznego i sprawiedliwości społecznej względem policjanta, np. starającego się o zasiłek pogrzebowy w razie śmierci członka rodziny albo zasiłek na zagospodarowanie, w związku z mianowaniem funkcjonariusza na stałe, czy dopłatę do wypoczynku - wskazuje Adam Bodnar. W jego ocenie trudności związane z realizacją budżetu nie powinny następować kosztem uprawnień przysługujących funkcjonariuszom.

W trakcie roku budżetowego jednostki policji mają możliwość wnoszenia o zmiany w planie finansowym. W przypadku braku środków na wypłaty świadczeń dla policjantów dana jednostka może wnosić o przesunięcie środków w ramach planu z innej grupy wydatków budżetowych. Zmiany dokonuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z kolei w razie sygnałów o wyższych niż planowano wydatkach budżetowych Komenda Główna Policji może skierować do MSWiA wniosek o zwiększenie budżetu policji. Z pisma do komendantów wojewódzkich wynika, że minister zwrócił się do Prezesa Rady Ministrów o takie zwiększenie - co wskazuje na brak możliwości przeniesienia środków w ramach części budżetu przysługującej resortowi spraw wewnętrznych. Prezes Rady Ministrów może zwiększyć z rezerwy ogólnej budżetu państwa wydatki odpowiednich części tego budżetu o kwotę do 10 mln zł w poszczególnych przypadkach.

- Analiza publikacji prasowych, a także wcześniejszej korespondencji Rzecznika Praw Obywatelskich z Komendantem Głównym Policji wskazuje, że problemy związane z planowaniem i realizacją na różnych poziomach dysponowania budżetem policji mogą mieć charakter systemowy - napisał Adam Bodnar. Poprosił ministra Joachima Brudzińskiego o wyjaśnienie, jakie braki były powodem wystąpienia do premiera o zwiększenie budżetu policji oraz jakie działania zamierza podjąć w celu uniknięcia takich sytuacji w przyszłości.

Rzecznik zwrócił się również o informacje czy Komendant Główny Policji zwiększył limity finansowe podległych jednostek z przeznaczeniem na wypłatę należności i świadczeń dla policjantów, w tym - odpraw i świadczeń związanych ze zwolnieniem ze służby. Wystąpił także o informacje o stanie zatrudnienia w policji za lata 2008-2018 (z podaniem liczby funkcjonariuszy przyjętych oraz zwolnionych w poszczególnych latach).

Ponadto RPO chce wiedzieć, czy w budżecie policji zapewniono środki na zabezpieczenie obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę.

WZF.7043.61.2018