Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik zwrócił się do Ministra Kultury o podjęcie działań zmierzających do nowelizacji przepisów ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o Radzie Mediów Narodowych zgodnie ze wskazaniami Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia.

W wystąpieniu do Ministra Kultury z 9 lutego Rzecznik przypomniał, że orzeczenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego (K 13/16) może prowadzić do wniosku o niezgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy o Radzie Mediów Narodowych (z dnia 22 czerwca 2016 r.), w szczególności tych, które dokonują zmian w ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Trybunał wskazał w tym orzeczeniu na szereg konstytucyjnych kwestii dotyczących wolności wypowiedzi (dotyczących art. 54 Konstytucji w związku z konstytucyjną zasadą wolności mediów  wyrażoną w art. 14 Konstytucji).

W orzeczeniu Trybunał potwierdził, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji  jako konstytucyjny organ ochrony prawa ponosi odpowiedzialność za funkcjonowanie modelu radiofonii i telewizji, który ma się opierać na wzajemnym równoważeniu wolności i praw jednostek do wyrażania własnych poglądów i pozyskiwania informacji oraz odpowiednim ukształtowaniu formy oraz treści przekazu medialnego.

Wykonywanie zadań określonych w art. 213 ust. 1 Konstytucji, w szczególności czuwanie nad realizacją tzw. misji publicznej, nie jest możliwe bez zapewnienia niezależności KRRiT, przede wszystkim od Rady Ministrów.

Zdaniem Trybunału niedopuszczalne jest zarówno całkowite pozbawienie KRRiT skutecznych instrumentów pozwalających na wykonywanie jej zadań, jak i wykreowanie takiego modelu, w którym Radzie pozostawia się tylko pewne kompetencje, a rozstrzyganie o zasadniczych sprawach związanych z funkcjonowaniem radiofonii i telewizji przekazane jest innym organom państwa, mającym w tym zakresie kompetencje rozstrzygające.

Tymczasem na podstawie ustawy o Radzie Mediów Narodowych utworzony został nowy organ państwowy, właściwy w sprawach powoływania i odwoływania składów osobowych organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz Polskiej Agencji Prasowej, któremu przyznano uprawnienia przysługujące wcześniej Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Całkowite wyłączenie udziału KRRiT w powyższej procedurze Trybunał uznał za niezgodne z art. 213 ust. 1 w związku z art. 14 i art. 54 ust. 1 Konstytucji.

Rzecznik podkreśla, że umiejscowienie KRRiT poza sferą rozstrzygania o tym, kto i jak długo będzie członkiem zarządu spółek publicznej radiofonii i telewizji, czy też członkiem rady nadzorczej, wyklucza możliwość efektywnego wykonywania zadań przypisanych KRRiT w Konstytucji i wymaga natychmiastowego podjęcia działań legislacyjnych w celu wykonania wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Wykonywanie wyroków Trybunału jest bowiem obowiązkiem o charakterze publicznoprawnym, w odpowiednich proporcjach ciążącym na wszystkich podmiotach, które dysponują prawem inicjatywy ustawodawczej lub innymi kompetencjami z zakresu tworzenia prawa.