Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Marcin Wiącek w audycji Poranek Radia TOK FM mówił m.in. o zagrożeniach dla wolności i praw człowieka płynących z rozwoju nowych technologii, hejcie, przepisach Kodeksu wyborczego, których konsekwencją może być uznanie głosów oddanych zagranicą za niebyłe oraz o kontynuacji sprawy tragicznej śmierci syna posłanki.

Zagrożenia dla wolności i praw człowieka płynących z rozwoju nowych technologii

– Prawo nie nadąża za zmieniającą się rzeczywistością, nie nadąża za technologiami.

– Nowe technologie pozwalają ludziom na szersze niż dotąd korzystanie z ich wolności i praw, np. wolności wyrażania opinii, z wolności pozyskiwania i rozpowszechnienia informacji. Ale nowe technologie mają również swoje ciemne strony.

– Rozpowszechnienie się nowych technologii prowadzi również do pewnych zagrożeń wolności i praw człowieka. Z tymi zagrożeniami trzeba walczyć, te zagrożenie trzeba przewidywać. 

– Rolą państwa, prawników, ale również wielu innych środowisk jest to, żeby przewidywać, jakie zagrożenia mogą nieść nowe technologie i zawczasu się na nie przygotować.

Narzędzia do walki z przejawami hejtu 

Rzecznik mówił o hejcie i braku narzędzi prawnych do walki z jego przejawami:

– To jest zjawisko, z którym bezwzględnie demokratyczne państwo prawa powinno walczyć. Niestety instrumentów do skutecznej walki z nim nie ma.

– To są problemy, które wymagają regulacji ponadnarodowych. Takie regulacje są wprowadzane na poziomie Unii Europejskiej. Powinniśmy rozmawiać w tej chwili jak najwięcej o rozporządzeniu unijnym Digital Services Act, które wejdzie w życie w lutym 2024 roku. Akt ten ma na celu walkę z pewnymi negatywnymi zjawiskami pojawiającymi się w mediach społecznościowych i uregulowanie tej sfery.

Rzecznik mówił o sprawach zgłaszanych do RPO dotyczących blokowania kont w mediach społecznościowych w sytuacji, gdy prowadzenie takiego konta jest źródłem utrzymania. Wskazał, że brakuje ścieżki odwoławczej:
– Ktoś ma zablokowane konto i nie wie, dlaczego. Pojawia się enigmatyczna, wygenerowana przez algorytm informacja o naruszeniu regulaminu. Nie ma jasnej ścieżki odwoławczej pozwalającej na zapoznanie się z motywami, dlaczego doszło do zablokowania strony oraz rozstrzygnięcia tego przez niezależny organ.

Zmiany w Kodeksie wyborczym

RPO mówił o konsekwencjach zmian w Kodeksie wyborczym i symulacji, która pokazała, że postępując zgodnie z obowiązującym prawem część głosów oddanych zagranicą przepadnie, bo nie będzie można policzyć ich w ciągu 24 godzin.

– Chodzi o przepis, który jest w kodeksie wyborczym od samego początku i który budzi bardzo istotne kontrowersje. Przepis ten mówi, że jeżeli głosy w zagranicznych obwodowych komisjach nie zostaną policzone w ciągu 24 godzin to głosowanie uznaje się za niebyłe. To jest naruszenie istoty czynnego prawa wyborczego – mówił Rzecznik i wyjaśnił problem dotyczący procedury liczenia głosów po nowelizacji Kodeksu wyborczego.

– Moim obowiązkiem jest sygnalizowanie organom władzy tego problemu i liczę na to, że jeszcze przed wyborami ta regulacja zostanie zmieniona, ponieważ jest bardzo duże ryzyko, że może dojść do zakłócenia wyniku wyborów – mówił Rzecznik i zapowiedział wystąpienie w tej sprawie do Parlamentu.

– Liczę, że to, że szybko powstanie nowelizacja ma ona jest naprawdę konieczna po to, żeby uchylić wszelkie wątpliwości, jakie mogą płynąć co do rzetelności wyników wyborów – podsumował.

Sprawa śmierci syna posłanki

– Zarówno środowiska dziennikarskie, ale też właściwe organy państwa, które prowadzą te sprawy, po przeprowadzeniu stosownych procedur, powinny zabrać głos na temat tego, jakie były przyczyny i źródła tak dramatycznej decyzji tego człowieka – mówił Rzecznik i zadeklarował, że będzie wracał do tej sprawy:
– Deklaruję, że do tej sprawy będę wracał. Moją rolą jest również współdziałanie z organami państwa powołanymi do rozstrzygnięcia tej sprawy. Oczekuję, że do takiego wyjaśnienia dojdzie i wówczas będę mógł się do tego ustosunkować – mówił Rzecznik.