Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Całe życie słyszałem, że moja renta na nic nie starcza. Nie wiedziałem, co ile kosztuje. Powtarzano mi: Im mniej wiesz, tym lepiej dla Ciebie. Dopiero teraz mogę świadomie dysponować swoimi pieniędzmi.
- Warto z osobami z niepełnosprawnościami rozmawiać o wszystkim. Dostęp do informacji jest dla nas ważny

O przemocy, reagowaniu na przemoc i współpracy na rzecz skutecznego wsparcia osób z niepełnosprawnościami doświadczających przemocy rozmawiały osoby uczestniczące w spotkaniu 30 stycznia w Łodzi.

W Fabryce Aktywności Miejskiej spotkali się przedstawiciele lokalnych organizacji, instytucji,  samorzecznicy i samorzeczniczki  oraz przedstawicielki Biura Rzecznika Praw Obywatelskich,

- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich otrzymało wyraźny sygnał od organizacji społecznych, że potrzebują wsparcia w sprawach dotyczących przemocy. Dlatego dzisiaj  spotykamy się w Łodzi, aby szukać rozwiązań, wymienić się informacjami – podkreśliła pełnomocniczka RPO ds. praw osób z niepełnosprawnościami Monika Wiszyńska-Rakowska. 

Spotkanie w Łodzi, w Fabryce Aktywności Miejskiej, otwiera cykl spotkań lokalnych organizowanych w różnych miastach przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wspólnie z partnerami społecznymi.

W Łodzi współorganizatorem wydarzenia była Fundacja Autism Team oraz działający w ramach Fundacji Klub Świadomej Młodzieży skupiający samorzeczników i samorzeczniczki w spektrum autyzmu.

W trakcie spotkania osoby z niepełnosprawnościami i ich bliscy mogli skorzystać z  indywidualnych konsultacji prawnych. Porad udzielała Joanna Villamar-Villarreal naczelnik Wydziału Przyjęć Interesantów w Biurze RPO. Konsultacje cieszyły się dużym zainteresowaniem.

Uczestników spotkania powitali: wiceprezydent Łodzi Adam Wieczorek, pełnomocniczka prezydenta miasta ds. dzieci i młodzieży Agata Kobylińska oraz pełnomocniczka prezydenta miasta ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi Monika Dolik.

Przestrzeń do samostanowienia

- Chcemy, aby dzisiaj posłuchali Państwo osób z niepełnosprawnościami, osób samostanowiących, aby poznać ich doświadczenia. Ich spojrzenie na przemoc jest inne niż specjalistów. Przestrzeń do samostanowienia jest ważna. Niech będzie inspiracją do szukania rozwiązań – podkreśliła Sylwia Kowalska z Fundacji Autism Team.

Społeczny zastępca Rzecznika Praw Dziecka i zarazem samorzecznik w spektrum autyzmu Jan Gawroński odczytał poruszające historie osób z niepełnosprawnościami, które doświadczyły różnych form przemocy. Przypadki te zostały zgłoszone do Społecznego Pogotowia  Interwencyjnego działającego przy Fundacji Autism Team. W trakcie kilku tygodni kampanii do punktu interwencyjnego wpłynęło blisko 400 spraw.  

- W Społecznym Pogotowiu Interwencyjnym pracujemy społecznie. Bardzo ważne jest, aby sieci wsparcia i kontakty uruchomione przy jednej sprawie, mogły posłużyć przy kolejnej, podobnej. Największą przeszkodą są administracyjne usztywnienia, biurokracja, które utrudniają szybkie działanie - podkreśliła Sylwia Kowalska.

Różne oblicza przemocy

Osoby z niepełnosprawnościami obecne na spotkaniu mówiły o różnych formach przemocy:

- Mało wiemy o przemocy wobec osób g/Głuchych. Przypadki przemocy często nie są zgłaszane z powodu barier komunikacyjnych. Brakuje nam szybkiego połączenia z instytucjami reagowania – policją, pogotowiem. Jak coś się dzieje, to nie możemy czekać trzy dni na tłumacza PJM. Aplikacja 112 nie jest dla nas w pełni dostępna – podkreślił Maciej Kowalski, prezes Oddziału Łódzkiego Polskiego Związku Głuchych.

- Brak dostępności w przestrzeni publicznej to też forma przemocy. Jestem na studiach dotyczących dostępności. Widzę jak takie spotkania i rozmowy są ważne.

- W mojej szkole rówieśnicy oceniają,  na ile procent osoba w spektrum autyzmu jest „kumata” – 20%, 40% a może 60%. Czy Państwo to sobie wyobrażają?

- Przemoc psychiczna jest mi znana. W szkole byłam uważana za osobę dziwną, która nie potrafi grać w gry zespołowe. Nauczyciele wiedzieli, ze jestem wyśmiewana, ostatnia wybierana do drużyn na lekcjach WF. Byłam z tym sama. Wyjście z pokoju, stawienie czoła światu, szkole było trudne..

- Nadopiekuńczość nie pozwala nam mieć własnego zdania, podejmować decyzji, pozbawia nas dostępu do informacji. Drugą skrajnością, z którą się spotykamy się jest zaniedbanie.

Relacje samorzeczników uruchomiły wśród uczestników spotkania wiele emocji, pokazały, jak ważne jest bycie uważnym, jak ważne jest wysłuchanie i wsparcie.

Wymiana informacji

Wartością spotkania była wymiana informacji i kontaktów oraz przedstawione propozycje wsparcia czy współpracy.

Monika Wiszyńska-Rakowska opsiała, w jaki sposób Biuro RRPO może pomóc w sprawach dotyczących przemocy.  – Rzecznik podejmuje sprawy zarówno w wymiarze indywidualnym,(w odpowiedzi na zgłoszoną przez obywatela skargę) ale też w wymiarze generalnym, zabiegając o potrzebne zmiany prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich nie tylko sprawdza i kontroluje, ale także edukuje, informuje, zwraca uwagę na ważne zalecenia czy regulacje prawne. Dlatego tak ważna jest współpraca między instytucjami. – podkreśliła.

Przedstawiciele Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji zadeklarowali chęć pomocy w rozwiązaniu problemów z dostępnością zgłoszonych podczas spotkania, zwłaszcza dotyczących osób g/Głuchych.

Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Marlena Mazerant przedstawiła informacje o przygotowywanych procedurach i standardach, które dotyczą interwencji w przypadku dziecka krzywdzonego i ochrony osób nieletnich. Pracowniczki MOPS zachęciły także do składania wniosków o wsparcie w ramach prowadzonych przez ośrodek programów opieki wytchnieniowej i asystencji osobistej.

Rzeczniczka Osób z Niepełnosprawnościami i Koordynator Dostępności Katarzyna Tręda-Pisera zaprosiła uczestników spotkania do kontaktu. Wskazała, że jej biuro także interweniuje w sprawach przemocy, pomaga przygotować pisma, udziela informacji.

Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Łodzi ds. Dzieci i Młodzieży Agata Kobylińska poinformowała, że niedawno powstała Łódzka Rada Uczniów „mŁodziacy”.  Rada zajmie się m.in. zdrowiem psychicznym młodzieży i działaniami antydyskryminacyjnymi. W Radzie są także osoby z niepełnosprawnościami. Pełnomocniczka zadeklarowała wsparcie dla działań, które mają przeciwdziałać przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami.

Deklaracja współpracy

Na koniec spotkania uczestnicy zostali zaproszeni do podpisania Deklaracji Współpracy na rzecz wspierania osób młodych przez osoby dorosłe.

Przebieg dyskusji był tłumaczony na Polski Język Migowy.

W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele różnych środowisk m.in. Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji, Oddziału Łódzkiego Polskiego Związku Głuchych, Kuratorium Oświaty, Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, Fundacji Aktywizacja, Fundacji Diabeciaki, Fundacji DOM w Łodzi, Stowarzyszenia „Pomost”, Fundacji KTOŚ, Inicjatywy Chcemy Całego Życia.

Kolejne spotkanie odbędzie się 8 lutego w Białymstoku we współpracy z Podlaskim Sejmikiem Osób z Niepełnosprawnościami. Tematem spotkania będzie przemoc ekonomiczna i psychiczna wobec osób z niepełnosprawnościami i osób starszych.

Spotkania lokalne towarzyszą kampanii społecznej „Powiedz NIE przemocy” prowadzonej przez Biuro RPO. Zapoznaj się z kampanią.