Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Kancelaria Prezydenta RP nie udzieliła RPO pełnej odpowiedzi ws. przewlekłości w nadawaniu tytyłów profesorskich 
• Dlatego RPO ponownie pyta o przyjętą przez Prezydenta kolejność rozpatrywania takich wniosków

Media informowały o opóźnieniach w nadawaniu przez  Prezydenta RP tytułów naukowych. Od dłuższego czasu czekają na to prof. Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Michał Bilewicz i prof. Uniwersytetu w Białymstoku dr hab. Walter Żelazny. Według doniesień mediów może to mieć związek z wątpliwościami co do przedmiotu pracy naukowej kandydatów (m.in. badania nad antysemityzmem), jak i działalnością pozanaukową (zaangażowanie w działalność Komitetu Obrony Demokracji).

21 stycznia 2020 r.  RPO napisał w tej sprawie do prezydenta Andrzeja Dudy, prosząc o  wskazanie przyczyn długiego czasu oczekiwania na decyzje.

Rzecznik podkreślał, że ustawa nie przewiduje merytorycznego badania odpowiedniego wniosku Centralnej Komisji przez Prezydenta RP - kandydata ocenia samo środowisko naukowe. Tym samym wątpliwości dotyczące wybranego przez kandydata do tytułu obszaru badań, czy jego działalność publiczna, nie podlegają weryfikacji przez Prezydenta RP. Transparentności procedury sprzyjałoby zaś nadawanie tytułów według kolejności napływających wniosków. Budziłoby to też zaufanie kandydatów, że czynniki pozamerytoryczne nie będą miały wpływu na uzyskanie tytułu

18 lutego prezydencki minister Andrzej Dera odpisał, że przepisy nie określają terminu, w którym Prezydent jest zobligowany jest do wydania postanowienia w sprawie nadania tytułu profesora.

Kancelaria Prezydenta RP ma wątpliwości co do bezstronności recenzentów wniosku o nadanie tytułu Michałowi Bilewiczowi. Stanowisko Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów w tej sprawie nie wyjaśniło wątpliwości, dlatego sprawa nadal jest w toku. Zgodnie z przepisami recenzentem nie może być osoba, wobec której są "uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności” W sprawie dotyczącej wniosku Waltera Żelaznego jego pełnomocnik złożył skargę do sądu administracyjnego i sprawa sądowa jest w toku.

W kolejnym piśmie do ministra Andrzeja Dery z 24 kwietnia 2020 r. RPO przypomniał, że nie uzyskał odpowiedzi na pytanie o wskazanie przyjętej przez Prezydenta kolejności rozpatrywania wniosków o nadanie tytułu profesora.    

W  odpowiedzi wskazano zaś, że Prezydent powziął wątpliwości co do bezstronności recenzentów Michała Bilewicza. Były one spowodowane faktem, że większość z nich jest bądź była związana SWPS Uniwersytetem.

RPO podkreśla, że Centralna Komisja pełni funkcję centralnego organu administracji rządowej, a jej działalność nie podlega nadzorowi Prezydenta. Ustawodawca nie przewidział też trybu weryfikacji jej rozstrzygnięć Centralnej Komisji przez Prezydenta.

- Pragnę  raz jeszcze podkreślić, że procedura nadawania tytułu profesora została ukształtowana w taki sposób, by umożliwić rzetelną ocenę dorobku kandydata do tytułu profesora przez przedstawicieli środowiska naukowego, czyli osoby mające wiedzę i doświadczenie pozwalające na dokonanie ewaluacji – napisał Adam Bodnar. W obowiązującym stanie prawnym brak jest podstaw do dodatkowej weryfikacji i oceny kandydatów do tytułu przez Prezydenta RP.

RPO zwrócił się do Andrzeja Dery dalsze wyjaśnienia w sprawie. Pyta zwłaszcza o kolejność, w jakiej prezydent rozpatruje wpływające do niego wnioski. Prosi też o przesłanie stanowiska Centralnej Komisji w sprawie M. Bilewicza, wraz z podaniem przyczyn, dla których  uznano je nieprzekonujące.

VII.7034.9.2019