Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Zakres prac kobiet zwolnionych z krakowskiej kurii był zgodny z umowami, a ich charakter odpowiadał obowiązującym przepisom - uznała Państwowa Inspekcja Pracy
• Zarazem stwierdziła uchybienia co do ewidencjonowania godzin ich pracy.  Wystąpiła do kurii, by przedstawiała takie informacje przed wypłatą wynagrodzenia - co jest wymogiem ustawowym
• Ponadto Inspekcja zwróciła kurii uwagę na poprawność zapisów z jej strony internetowej, które "mogą naruszać dobra osobiste osób świadczących pracę"

We wrześniu 2019 r. media podały, że Kuria Metropolitalna w Krakowie zwolniła trzy z pięciu pracownic biura prasowego – rozwiązała z nimi umowy cywilnoprawne. W komunikacie na swej stronie internetowej argumentowała to tym, że kobiety te nie są zamężne. Komunikat Kurii stwierdzał też, że „dwie pozostałe osoby, które w życiu prywatnym jako matki tworzą wraz ze swymi mężami katolickie rodziny, nadal pozostają pracownikami Biura Prasowego Archidiecezji Krakowskiej”. Po dwoch dniach pierwotny komunikat wycofano, usuwając odniesienia do sytuacji osobistej pracownic.

Rzecznik Praw Obywatelskich podjął sprawę z urzędu. Wystąpił do Inspekcji Pracy o informację,  zwłaszcza o podstawie prawnej wykonywania pracy przez zwolnione osoby, a także legalności tego zatrudnienia.

Kanclerza Archidiecezji Krakowskiej Rzecznik poprosił o dobrowolne wyjaśnienia (mandat RPO nie pozwala na badanie relacji między podmiotami prywatnymi).  RPO odpowiada jednak za realizację zasady równego traktowania wprowadzonej ustawą z 3 grudnia 2010 r. „o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania”.   

Kanclerz Kurii ks. Tomasz Szopa odpowiedział, że  stan cywilny i sytuacja osobista zwolnionych pracownic  nie miały nic wspólnego z decyzją o zwolnieniu, która wynikała z przyczyn czysto merytorycznych. Opinia publiczna źle zrozumiała pierwszy komunikat o zwolnieniu, dlatego został on zmieniony.

Dodał, że osoby, których dotyczył komunikat, zatrudnione były na umowach zlecenia oraz umowach o dzieło z uwagi na to, iż charakter pełnionych przez nie obowiązków nie pozwalał na nawiązanie z nimi stosunku pracy.

Wyniki kontroli Państwowej Inspekcji Pracy

Kontrola wykazała, że osoby wskazane w piśmie nie były pracownikami Kurii w rozumieniu Kodeksu pracy – głosi pismo Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie do RPO z 28 października 2019 r. Zatrudnione były na podstawie umowy zlecenia i na podstawie umowy o dzieło. Po przesłuchaniu w charakterze świadków osób, z którymi rozwiązano umowy zlecenia, ustalono, że zakres wykonywanych przez nich prac odpowiadał treści zawartych umów cywilnoprawnych.

W tym stanie nie doszło do wyczerpania definicji stosunku pracy z art. 22 Kodeksu pracy, a charakter zawartych kontraktów odpowiadał obowiązującym przepisom prawa – uznała Państwowa Inspekcja Pracy. Dodano, że stanowisko to nie pozbawia osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnej możliwości samodzielnego wystąpienia do Sądu Pracy z pozwem o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Kontrola wypłaconego wynagrodzenia za pracę nie wykazała nieprawidłowości - poza uchybieniami w zakresie ewidencjonowania godzin pracy.  Na tej podstawie Państwowa Inspekcja Pracy wystąpiła do Kurii Metropolitalnej w Krakowie z wnioskiem o zapewnienie przedkładania informacji o liczbie godzin wykonywania zlecenia przez przyjmującego zlecenie, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia - co jest wymogiem ustawowym.,

Na stronie internetowej Kurii Metropolitalnej w Krakowie 21 września 2019 r. ukazała się informacja, która w sposób domniemany mówiła o zwolnieniu osób z Biura Prasowego Kurii z przyczyn dotyczących ich życia osobistego-rodzinnego. Informacja ta została usunięta ze strony 23 września. Osoby zwolnione, w protokole przesłuchania na okoliczność przyczyn rozwiązania zawartych umów cywilnych, zeznały, że nie były informowane o przyczynach zwolnienia. Również w pismach wypowiadających wskazane umowy nie było żadnych zapisów dotyczących przyczyn ich rozwiązania.

- Realizując funkcje prewencyjnego oddziaływania PIP, skierowano pismo do Kurii Metropolitalnej w Krakowie, zwracające uwagę na poprawność zapisów na stronie internetowej Kurii, które mogą stanowić naruszenie dóbr osobistych osób świadczących pracę i tym samym uzasadniających dochodzenie roszczeń odszkodowawczych w ramach sądowej ochrony tych osobistych praw podmiotowych - czytamy w piśmie Inspekcji.

III.7041.23.2019