Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Skazany chciał przekazać swoje prace plastyczne na cel charytatywny. Dyrektor zakładu karnego odmówił prośbie o zapakowanie przesyłki, czego nie uzasadnił pisemnie
• Według RPO działalność charytatywna to wysiłek skazanego na rzecz readaptacji i reintegracji społecznej, co administracja więzienną powinna wspierać
• Brak uzasadnienia odmowy odbiera zaś skazanemu szansę na odniesienie się do jej argumentów

Rzecznik Praw Obywatelskich zajmował się skargą skazanego, który chciał przekazać na cel charytatywny swoje prace plastyczne. Poprosił on dyrektora Zakładu Karnego o zapakowanie przygotowanych przez niego 16 rysunków, tak aby kurier mógł je odebrać i dostarczyć jednej z fundacji.

Wychowawca nie poparł prośby, ponieważ w magazynie nie było odpowiedniego opakowania.  W jego opinii skazany sam powinien był zapakować rzeczy, które wysyła. Dyrektor Zakładu Karnego podzielił tę opinię i rozpatrzył prośbę skazanego odmownie, nie podając w pisemnej odpowiedzi uzasadnienia swojej decyzji.

Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej nie wniósł zastrzeżeń do samej decyzji dyrektora, ale za nieprawidłowy uznał brak jej uzasadnienia. W tym zakresie skarga skazanego została uznana za uzasadnioną.

Rzecznik podziela ocenę Dyrektora Okręgowego, iż każda decyzja wydana wobec skazanego przez dyrektora zakładu karnego powinna mieć uzasadnienie (mimo że decyzja ma charakter uznaniowy). Wtedy skazany, który chce złożyć skargę, ma szansę odnieść się do argumentów przemawiających za daną decyzją.

W ocenie RPO działalność charytatywna to wysiłek skazanego na rzecz readaptacji i reintegracji społecznej - zatem odmowa udzielenia mu pomocy w tych działaniach jest sprzeczna z celami kary pozbawienia wolności. Zgodnie z kodeksem karnym wykonawczym jest to wzbudzenie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w tym poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania prawa, i tym samym powstrzymanie się od powrotu do przestępstwa.

Skazany od dawna udziela się charytatywnie. Administracja innych jednostek penitencjarnych wspierała go w tym działaniu, widząc nie tylko jego szczytny cel, ale również zgodność z celami kary pozbawienia wolności.

Działania resocjalizacyjne mają skupiać się na pracy, nauczaniu, zajęciach kulturalno-oświatowych i sportowych, a także podtrzymywaniu kontaktów z rodziną i światem zewnętrznym. Mają one pomóc osobie pozbawionej wolności zrozumieć błąd oraz przyczynić się do zadośćuczynienia innym i odrodzenia moralnego – wskazuje Rzecznik.

IX.517.1683.2018