Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Adoptowane dziecko nie odziedziczy długów po zmarłym biologicznym ojcu – orzekł prawomocnie sąd okręgowy
• Wcześniej Sąd Najwyższy uwzględnił skargę nadzwyczajną RPO ws. niemożności odrzucenia przez rodziców adopcyjnych spadku w imieniu dziewczynki. Po wyroku SN spadek został odrzucony
• Tymczasem inny sąd wcześniej uznał to dziecko w sprawie spadkowej za pełnoprawnego spadkobiercę
• W następstwie wyroku SN sąd ten orzekł zaś, że dziewczynka nie nabyła spadku obciążonego długiem

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną w sprawie adoptowanej dziewczynki, która odziedziczyła długi swojego biologicznego ojca. W tej sprawie mieliśmy do czynienia z dwoma postępowaniami: pierwsze dotyczyło wyrażenia zgody przez sąd na odrzucenie spadku przez dziewczynkę, w imieniu której działali rodzice adopcyjni, drugie to postępowanie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku.

Sąd, który miał wyrazić zgodę na odrzucenie spadku, nie uczynił tego twierdząc, że interesy prawne dziewczynki są chronione, gdyż prawnie nie jest już dzieckiem swojego biologicznego ojca. Sąd nie wziął jednak pod uwagę, że biologiczny ojciec dziewczynki zmarł jeszcze przed tym, gdy została ona adoptowana, co oznacza, że może po nim dziedziczyć.

Od tego orzeczenia Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną. Sąd Najwyższy uznał ją w 2019 r. za zasadną. Uchylił postanowienie Sądu Rejonowego oraz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd zezwolił na odrzucenie spadku w imieniu dziewczynki. Rodzicom udało się zatem skutecznie odrzucić spadek.

Cała sprawa nie zakończyła się na tym etapie. Kiedy Rzecznik składał skargę nadzwyczajną, w toku była też bowiem sprawa o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym biologicznym ojcu.

Sąd I instancji prowadzący postępowanie spadkowe stwierdził, że spadek z dobrodziejstwem inwentarza nabyło - po połowie - dwoje jego dzieci (w tym i dziewczynka). Na tamten moment była to decyzja prawidłowa, gdyż w imieniu dziewczynki nikt spadku w wyznaczonym terminie nie odrzucił.

Na szczęście postanowienie było nieprawomocne i zostało zaskarżone. A to umożliwiło sądowi II instancji zawieszenie postępowania do czasu wyjaśnienia się sprawy odrzucenia spadku w imieniu dziewczynki.

6 października 2020 r. Sąd Okręgowy zmienił postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku. Adoptowana dziewczynka nie będzie zatem odpowiedzialna za długi swojego biologicznego ojca.

IV.7000.184.2018