Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Kolegium Związków Zawodowych ORLEN-ENERGA zwróciło się do RPO o interwencję w sprawie naruszenia praw reprezentowanych przez nie pracowników
• Władze spółki utworzyły nową funkcję – Rzecznika ds. Etyki, którzy mają stać na straży przestrzegania Kodeksu Etyki spółki
• W zasadach wyboru i funkcjonowania rzeczników jest wymóg, by wybrani kandydaci zawiesili członkostwo partyjne lub związkowe, składając jednocześnie oświadczenie o bezstronności
• Budzi to wątpliwości co do zgodności z art. 59 Konstytucji. Gwarantuje on wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, którą ograniczać można jedynie ustawą
• Marcin Wiącek pisze o tym do ministra aktywów państwowych Jacka  Sasina;  prosi również o kontrolę Państwową Inspekcję Pracy 

Wnioskodawcy ocenili w piśmie do RPO, że uznanie przynależności związkowej za ograniczającą bezstronność kandydata jest nadużyciem praw pracodawcy.

Związkowcy zwrócili ponadto uwagę, pracodawca w ten sposób pośrednio ingeruje w struktury związkowe, ponieważ wymaga od związków zawodowych utworzenia nowej procedury zawieszania członków. Takie rozwiązanie nie jest bowiem obecne w praktyce związków zawodowych.

Marcin Wiącek wskazuje w piśmie do ministra, że zgodnie z treścią art. 59 Konstytucji wolność zrzeszania się w związkach zawodowych może podlegać jedynie takim ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Polskę umowy międzynarodowe.

Tymczasem ograniczenia przewidziane w zasadach wyboru i funkcjonowania rzeczników ds. etyki nie mają umocowania ustawowego.

Rzecznik podkreślił, że wolność zrzeszania się w związkach zawodowych i inne wolności związkowe nie spełniałyby swojego przeznaczenia, gdyby nie towarzyszyła im swoboda działalności. Samodzielność oznacza uniezależnienie związku zawodowego od pracodawców. Tym samym wszelkiego rodzaju ograniczenia działalności związkowej, które nie mają źródła ustawowego, naruszają prawo.

Dlatego w ocenie Marcina Wiącka odpowiednim i zgodnym z konstytucyjnymi standardami sposobem na zapewnienie bezstronności rzeczników ds. etyki byłoby poprzestanie na zobowiązaniu ich do złożenia oświadczenia o bezstronności.

III.7044.61.2022