Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Przy podziale spadku w postaci mieszkania i rozliczaniu długu spadkowego sąd błędnie zastosował przepisy, w efekcie córki zmarłego nie dostały równowartości 1/3 spadku, a tylko 5%
• Błąd wynikający ze złego zastosowania przepisów prawa cywilnego można naprawić dziś tylko za pomocą skargi nadzwyczajnej, stąd wniosek RPO do Sądu Najwyższego

Pan D miał odziedziczyć po swojej pierwszej żonie wkład mieszkaniowy w zamieszkiwanym wspólnie lokalu. Sprawa spadkowa toczyła się jednak już po jego śmierci, przez co w postępowaniu zamiast pana D brały udział jego spadkobierczynie: druga żona i dwie dorosłe córki. Sąd przyznał im ten wkład i nakazał, aby wspólnie spłaciły pozostałych spadkobierców pierwszej żony pana D. Problem wziął się z tego, że niemal równolegle toczyło się postępowanie spadkowe po panu D. Należące do niego mieszkanie przypadło drugiej żonie, . a córkom pana D. należała się spłata w po 1/3 wartości spadku. Jednocześnie trzeba było też dokonać rozliczeń ze spadkobiercami pierwszej żony. Sąd dzieląc spadek po panu D nie uwzględnił tego, że w międzyczasie jego spadkobierczynie spłaciły już należności wobec dzieci jego pierwszej żony, a obliczając kwoty ich wzajemnych rozliczeń błędnie pomniejszył wartość masy spadkowej po panu D o ten nieistniejący dług.

Skutek był taki, że zasądzone kwoty nie odpowiadały udziałowi w spadku: wdowa po panu D. dostała prawie połowę spadku po mężu, mimo że przypadało na nią tylko 1/3 (resztę miały dostać jego córki). Za to dzieci, spłacając wcześniej część długu, dostały po 5% majątku ojca. W konsekwencji  pomimo iż wszystkie trzy spadkobierczynie dziedziczyły spadek w częściach równych, to wartość otrzymanych przez córki spłat jest znacznie mniejsza niż wartość udziału żony, której sąd przyznał na własność nieruchomość wchodzącą w skład spadku

W piśmie procesowym RPO wywodzi, że zaskarżone orzeczenie wydane zostało z rażącym naruszeniem prawa to jest art. 1034 § 1 zd. 2 kodeksu cywilnego przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, co doprowadziło do naruszenia art. 686 in fine kodeksu postępowania cywilnego a w dalszej kolejności również art. 212 § 1 i § 2 w zw. z art. 1035 kodeksu cywilnego.

IV.511.28.2020