Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 9-11 września 2019 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w Zakładzie Poprawczym w Witkowie. Jest to placówka o profilu resocjalizacyjno-rewalidacyjnym dla nieletnich z niepełnosprawnością intelektualną i niedostosowanych społecznie w wieku od 13 do 21 lat. Zakład przeznaczony jest dla 34 wychowanków. W dniu wizytacji w placówce przebywało 9 chłopców, oprócz nich jeden wychowanek przebywał na przepustce, zaś trzech nie powróciło z urlopu. 
Delegacja nie odnotowała sygnałów świadczących o złym traktowaniu nieletnich. Warunki panujące w placówce należy ocenić jako dobre. Na uznanie zasługuje baza sportowa, w tym siłownia plenerowa i boisko ze sztuczną nawierzchnią, z którego mogą korzystać także mieszkańcy miasta czy przedstawiciele lokalnych drużyn m.in. w czasie zawodów piłkarskich, w których biorą udział chłopcy z zakładu poprawczego.
Za dobrą praktykę wizytujący uznali działalność stowarzyszenia pomocowego dla wychowanków, którego źródłem finansowania są m.in. dobrowolne wpłaty pracowników zakładu oraz pieniądze uzyskane ze sprzedaży prac wykonanych przez wychowanków. Dzięki działalności stowarzyszenia nieletni mogą liczyć m.in. na zapewnienie transportu do domu na przepustkę, jeśli nie posiadają własnych środków finansowych lub gdy zachodzi obawa, że ze względu na swój stan zdrowia nie będą w stanie samodzielnie odbyć podróży komunikacją publiczną. 
Przedstawiciele KMPT docenili, że w większości pomieszczeń w których przebywają wychowankowie znajdują się dane kontaktowe instytucji stojących na straży praw człowieka, do których można zwrócić się w przypadku naruszenia swoich praw i wolności.
Wątpliwości wizytujących wzbudziło natomiast:
•    Brak wydzielonych stanowisk prysznicowych czy chociażby kotar gwarantujących intymność podczas kąpieli. 
•    Przeprowadzanie kontroli osobistych oraz stosowanie monitoringu wizyjnego w większości pomieszczeń. Należy bowiem wskazać, że kwestie te nie zostały jasno określone w ustawie, wynikają jedynie z przepisów rozporządzenia regulującego działalność zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, tymczasem obie te kwestie ingerują w sferę intymności i prywatności wychowanków. 
•    Wprowadzenie oświadczeń, które przy przyjęciu do placówki musi podpisać rodzic/opiekun prawny wychowanka. Wśród nich jest m.in. zgoda blankietowa na ewentualną hospitalizację nieletniego. W opinii KMPT taka zgoda powinna być wyrażana indywidualnie w każdym przypadku przeprowadzania zabiegu medycznego, tak aby osoba wyrażająca zgodę, jak i sam wychowanek mieli pełną świadomość ewentualnego ryzyka i możliwości wystąpienia powikłań.
•    W księdze izb chorych nie odnotowano tak istotnych kwestii jak samookaleczenia wychowanka. Informacje na ten temat znajdowały się w dokumentacji medycznej oraz w postępowaniach wyjaśniających. W opinii KMPT tego typu rejestry powinny być w pełni transparentne i muszą zawierać także informacje na temat zdarzeń nadzwyczajnych.
Szczegółowe informacje oraz rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.