Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Mieszkańcy Tczewa mieszkający w domach jednorodzinnych skarżą się, że muszą wystawiać pojemniki i worki na odpady przy drodze dojazdowej do nieruchomości oraz przed godz. 7.00 rano
• Stanowi tak uchwała Rady Miejskiej z 31 października 2019 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy
• Rzecznik Praw Obywatelskich ma wątpliwości co do zgodności tych przepisów z prawem
• Rada gminy nie ma bowiem prawa do nakładania na właścicieli nieruchomości obowiązku rozmieszczania pojemników z odpadami w określonym miejscu, na określonym terenie czy w określonym czasie

RPO zwraca się do Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego o ponowne zbadanie uchwały Rady Miejskiej w Tczewie w tej sprawie z 31 października 2019 r.

Skarżą się na nią mieszkańcy Tczewa. Uchwała głosi, że w celu ułatwienia odbioru odpadów komunalnych, właściciele nieruchomości - w przypadku zabudowy jednorodzinnej - umieszczają pojemniki i worki wypełnione odpadami przy drodze dojazdowej do nieruchomości, a udostępnianie pojemników i worków powinno nastąpić przed godziną 7.00 rano.

Art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach upoważnia radę gminy do określenia w regulaminie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku dotyczących warunków rozmieszczania pojemników i worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości.

W orzecznictwie podnosi się, że przepis ustawy nie daje radzie gminy uprawnienia do nakładania na właścicieli nieruchomości obowiązku rozmieszczania pojemników na odpady komunalne w określonym miejscu i na określonym terenie, czy też wystawiania ich w określonym czasie przed teren nieruchomości.

Nałożenie na właścicieli nieruchomości obowiązku umiejscowienia pojemników w określonym miejscu i na określonym terenie w sposób nieuzasadniony prowadzi do ingerencji w prawo własności nieruchomości (por. wyrok WSA w Olsztynie z 30 marca 2021 r., sygn. akt II SA/Ol 79/21).  Stanowisko, zgodnie z którym art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy nie pozwala radzie gminy na wskazywanie miejsca ustawienia pojemników na odpady komunalne, potwierdził także WSA w Rzeszowie w wyroku z 8 lipca 2020 r., sygn. akt II SA/Rz 259/20.

Przepisy prawa miejscowego, które nakazują właścicielom nieruchomości umieszczać pojemniki i worki z odpadami komunalnymi przy drodze dojazdowej do nieruchomości (a zatem poza jej granicami), ingerują de facto w prawo własności podmiotów będących właścicielami nieruchomości stanowiących pas drogowy dróg dojazdowych do nieruchomości.

W ocenie RPO nie można bowiem założyć, że wszystkie drogi dojazdowe do nieruchomości, na których zlokalizowane są budynki jednorodzinne, stanowią własność Gminy Miejskiej Tczew, skoro przez miasto przebiegają także drogi wojewódzkie i powiatowe.

Odrębną kwestią pozostaje, że ustawienie pojemnika na odpady komunalne w pasie drogi publicznej wymaga zezwolenia zarządcy drogi, a brak takiego zezwolenia skutkuje nałożeniem kary pieniężnej.

V.7204.53.2019