Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W Raporcie Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności Krajowego Mechanizmu Prewencji w roku 2012 i 2013 sygnalizowano jako problem systemowy brak rozwiązań dotyczących sytuacji nieletnich będących w ciąży oraz nieletnich matek i ich dzieci po urodzeniu. Brak właściwych regulacji prawnych powoduje, że nieletnie na wniosek dyrektorów placówek opuszczają zakład poprawczy lub ośrodek wychowawczy i tym samym przerywają proces resocjalizacji.

Zdaniem Rzecznika, wielokrotnie wyrażanym w korespondencji z Ministrami Edukacji Narodowej i Sprawiedliwości, placówki resocjalizacyjne powinny dysponować domami lub oddziałami, a nawet pokojami dla matki i dziecka, w których nieletnie mogłyby przebywać wraz ze swoimi dziećmi w odpowiednich warunkach. W ocenie Rzecznika uregulowania prawne pobytu nieletnich matek w ośrodkach resocjalizacyjnych przede wszystkim powinny zostać określone w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Kolejnym krokiem byłoby wówczas opracowanie aktu wykonawczego, w którym m.in. zostałyby wskazane placówki adresowane dla nieletnich matek oraz warunki, jakie muszą one spełniać. Obecna sytuacja, w której brakuje regulacji prawnych określających sytuację nieletnich kobiet będących w ciąży i po urodzeniu dziecka, narusza ich konstytucyjnie chronione prawa. Mając na uwadze obowiązek władzy publicznej do zapewnienia im szczególnej opieki, w tym ochrony życia rodzinnego i macierzyństwa, omawiane pominięcie legislacyjne powinno zostać niezwłocznie uzupełnione przez ustawodawcę.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o pilne podjęcie działań legislacyjnych we współpracy z Ministrem Edukacji Narodowej, które doprowadzą do zmian systemowych oraz poinformowanie o stanowisku w sprawie.

KMP.573.52.2014