Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Nawiązując do poprzedniej korespondencji w przedmiotowej sprawie Rzecznik zauważył, że przedstawione przez Ministra wyjaśnienia nie rozwiewają wszystkich wątpliwości, a najnowszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok TSUE z 21 grudnia 2016 r. w sprawie Tele2), dotyczący problematyki retencji danych, dodatkowo je wzmacnia. Niektóre zagadnienia poruszone w ww. wyroku mają istotne znaczenie w świetle zastrzeżeń, co do przepisów ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym i mogą stanowić impuls do ewentualnych zmian w tym zakresie.

Rzecznik przypomniał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej Karta Praw Podstawowych UE (KPP UE) ma taką samą moc prawną jak traktaty, a jej przepisy muszą być brane pod uwagę przez państwa członkowskie. W omawianym przypadku należy wskazać w szczególności na art. 7 i art. 8 KPP UE. Zgodnie z art. 7 każdy ma prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania się, zaś zgodnie z art. 8 ust. 1 KPP UE każdy ma prawo do ochrony danych osobowych, które go dotyczą.

Dopuszczalne ograniczenia określone są w art. 8 ust. 2 KPP UE, natomiast zgodnie z art. 8 ust. 3 KPP UE, przestrzeganie tych zasad musi podlegać kontroli niezależnego organu. Ponadto TSUE dopuścił ustanowienie w przepisach krajowych państw członkowskich obowiązku wyłącznie indywidualnego zatrzymywania danych w celu zwalczania poważnej przestępczości pod warunkiem, że takie zatrzymywanie nie będzie wykraczać poza to, co jest absolutnie konieczne, jeśli chodzi o zakres danych, stosowane środki łączności, podmioty zaangażowane w tej proces, jak i przyjęty okres przechowywania tych danych, a także ustanowione mechanizmy kontrolne.

TSUE wskazał także wyraźnie, że art. 5 ust. 1 dyrektywy o e-prywatności ustanawia regułę poufności komunikacji, która obowiązuje wobec stron trzecich bez względu na to, czy są to podmioty prywatne czy państwowe. Właściwe organy muszą również poinformować o dostępie do danych zainteresowane osoby w momencie, gdy nie ma już zagrożenia dla prowadzonego postępowania.

W opinii Rzecznika stwierdzenia poczynione przez TSUE powinny mieć przełożenie na przepisy omawianej ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Potwierdzają one także konieczność pilnego podjęcia prac nad uregulowaniem zasad kontroli również w przypadku dostępu do danych telekomunikacyjnych przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, zwłaszcza, że może on żądać nie tylko danych telekomunikacyjnych, ale również nagrań rozmów telefonicznych.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przekazanie harmonogramu prac nad zapowiadanymi zmianami, informację o ewentualnych prowadzonych analizach, a także o udostępnienie dokładniejszych statystyk związanych z korzystaniem z przedstawionego uprawnienia przez Przewodniczącego KNF.