Biuletyn Informacji Publicznej RPO

350 szkół, 463 prawników i blisko 36 tys. uczniów – to dane podsumowujące trzecią edycję Tygodnia Konstytucyjnego – wydarzenia, podczas którego prawnicy w całej Polsce spotykali się z młodymi ludźmi, by mówić o tym, dlaczego Konstytucja jest ważna w życiu każdego obywatela.

Od 28 maja do 4 czerwca odbyło się kilkaset lekcji o Konstytucji. Jedną z nich (29 maja) przeprowadził rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. RPO odwiedził uczniów III Społecznego Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego STO w Krakowie. W spotkaniu wzięła udział Joanna Subko z Zespołu ds. Równego Traktowania w Biurze RPO.

W czasie lekcji uczniowie rozwiązywali kazusy, które zwracały uwagę na praktyczny wymiar stosowania Konstytucji. Młodzi ludzie zastanawiali się m.in. nad tym jakie są konstytucyjne gwarancje ochrony własności? Czy nauczyciel może zabrać uczniowi telefon w trakcie zajęć? Jakie są konstytucyjne granice wolności wypowiedzi w debacie publicznej?

Od 2016 roku Tydzień Konstytucyjny organizuje Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy w szkołach gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Scenariusze zajęć przygotowali eksperci pod kierunkiem prof. Ewy Łętowskiej, a cała akcja objęta jest patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich.

W ramach Tygodnia Konstytucyjnego organizatorzy chcą w przystępny i interesujący sposób pokazać, że problematyka konstytucyjna ma bezpośredni wpływ na codzienne życie każdego z nas. Chcą promować świadome obywatelstwo i zachęcać młodych ludzi do większego zainteresowania się sprawami publicznymi. W tej edycji zwracają uwagę także na kluczową rolę sądów powszechnych w stosowaniu prawa przy uwzględnieniu nadrzędnej roli Konstytucji.

Dlaczego 28 maja?

28 maja 1986 r. Trybunał Konstytucyjny wydał swoje pierwsze orzeczenie i wskazał, że działania władz są sprzeczne z prawem. Było to jeszcze w czasach PRL. Wnioskodawcy zwrócili się do Trybunału o uznanie za niegodne z Konstytucją PRL dwóch paragrafów rozporządzenia Rady Ministrów z 16 września 1985 r. w sprawie zasad i trybu oddawania w użytkowania wieczyste gruntów i sprzedaży nieruchomości państwowych. W orzeczeniu, wydanym w składzie trzyosobowym 28 maja 1986 r. Trybunał wbrew stanowisku rządu uznał zaskarżone przepisy za niezgodne z Konstytucją i ustawą z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Na wniosek Rady Ministrów, która wystąpiła o ponowne rozpatrzenie sprawy w pełnym składzie, Trybunał Konstytucyjny 5 listopada 1986 potwierdził niekonstytucyjność badanych przepisów.

Dlaczego 4 czerwca?

4 czerwca 1989 r. odbyły się wybory, dzięki którym powstał pierwszy niekomunistyczny rząd i rozpoczął się proces demontażu systemu komunistycznego i budowy państwa prawa.