Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich działa na rzecz ochrony praw i wolności człowieka i obywatela aktywnie współpracując z ekspertami i organizacjami społecznymi.

Formą stałej współpracy z organizacjami społecznymi są powołane przez Rzecznika Praw Obywatelskich Komisje Ekspertów i Rady Społeczne.
Pani Rzecznik powołała Rady Społeczne w Warszawie, Gdańsku, Katowicach i we Wrocławiu. W skład Rad wchodzą osoby o wielkim dorobku i autorytecie reprezentujące różne środowiska, w tym przedstawiciele organizacji społecznych. Przy Rzeczniku działają trzy Komisje Ekspertów:

• Komisja Ekspertów ds. Osób Starszych,
• Komisja Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnościami,
• Komisja Ekspertów ds. Migrantów.

W skład każdej Komisji wchodzą przedstawiciele świata nauki oraz organizacji społecznych zajmujących się problematyką ochrony praw osób starszych, osób z niepełnosprawnościami oraz cudzoziemców przebywających w Polsce.
Komisje i Rady wspierają Rzecznika Praw Obywatelskich w realizacji jego ustawowych zadań, a w szczególności w zakresie: monitoringu ochrony wolności i praw człowieka
i obywatela w procesie stosowania prawa. Ponadto, Komisje przygotowują: wnioski de lege ferenda, uwagi i rekomendacje dotyczące obowiązujących lub projektowanych zmian aktów prawnych, propozycje zmian systemowych, tezy do wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich. Komisje promują dobre praktyki oraz wykonują inne zadania zlecane przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Członkowie Komisji reprezentują Rzecznika Praw Obywatelskich na licznych spotkaniach, debatach i konferencjach.
Komisje ekspertów do swoich działań zapraszają także szerokie grono ekspertów
i przedstawicieli z licznych organizacji pozarządowych oraz innych instytucji, którzy w szczególny sposób zainteresowani są powyższymi obszarami działań.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich korzysta także ze wsparcia organizacji pozarządowych w realizowaniu projektów promujących ustawowe kompetencje Rzecznika.

Dla wzmocnienia i poprawy jakości wykonywanej pracy, spośród członków powyższych komisji zostały wyłonione zespoły robocze do określonych zadań. W 2013 roku obradowano w następujących grupach problemowych: zespole ds. osób G/głuchych, zespole ds. zdrowia, zespole ds. kampanii społecznej, zespole ds. zabezpieczenia społecznego.
Wśród członków Komisji i Rad znajdują się przedstawiciele następujących organizacji społecznych:

• Caritas Polska,
• Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć,
• Fundacji „Ocalenie”,
• Fundacji „Ogólnopolskiego Porozumienia UTW”,
• Fundacji „Też Chcemy Być”,
• Fundacji „Vis Maior”,
• Fundacji Aktywizacja,
• Fundacji Dzieci Niczyje,
• Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego,
• Fundacji Promocji Kultury Głuchych KOKON,
• Fundacji Rozwoju Oprócz Granic,
• Fundacji Urszuli Jaworskiej,
• Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy,
• Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka,
• Instytut Głuchoniemych,
• Instytutu na Rzecz Państwa Prawa,
• Instytutu Spraw Publicznych,
• Kamiliańskiej Misji Pomocy Społecznej,
• La Strada Fundacji Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu,
• Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku,
• Organizacji Niesłyszących,
• Słabosłyszących Internautów,
• Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych,
• Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym,
• Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego,
• Polskiego Towarzystwa Surdopedagogicznego,
• Polskiego Związku Głuchych,
• Polskiego Związku Niewidomych,
• Polskiej Akcji Humanitarnej,
• Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych,
• Stowarzyszenia „mali bracia Ubogich”,
• Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”,
• Stowarzyszenia Interwencji Prawnej,
• Stowarzyszenia Kobiet Niepełnosprawnych ONE.pl,
• Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji,
• Stowarzyszenia Wolnego Słowa,
• Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”,
• Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym.

Działalność Komisji przekłada się na szereg publikacji książkowych (http://www.rpo.gov.pl/pl/content/publikacje).

Najważniejsze zrealizowane zadania we współpracy z przedstawicielami NGO
w latach 2012 i 2013 w ramach prac komisji ekspertów i ich zespołów roboczych to:

1. Członkowie Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnością uczestniczyli
   • w procesie opracowywania zasad, metod i narzędzi systemu monitorowania przez Rzecznika Praw Obywatelskich Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych.
2. Posiedzenia Komisji ds. Osób Starszych poświęcone były kwestiom opieki zdrowotnej osób starszych, przeciwdziałania wykluczeniu osób starszych na rynku usług finansowych oraz wypracowaniu tez i rekomendacji w zakresie polityki senioralnej.
   Prace Komisji zaowocowały też wydaniem czterech poradników dla osób starszych:
   • Ubezpieczenia społeczne.
   • Praca
   • Usługi finansowe,
   • Prawa człowieka,
3. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich i organizacje pozarządowe wielokrotnie współorganizowały konferencje tematyczne, odbywające się zarówno w siedzibie Biura, jak i na terenie całego kraju.
   • Zorganizowano cykl 6 konferencji regionalnych poświęconych omówieniu wyzwań, przed jakimi stoi Polska po ratyfikacji przez rząd Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych oraz promujących zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami przy współpracy z Fundacją Aktywizacja;
   • Choroba Alzheimera – uczmy się pomagać z Polskim Towarzystwem Alzheimerowskim i Polskim Stowarzyszeniem Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera,
   • 5 konferencji z cyklu konsultacji regionalnych monografii pt. Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie we współpracy z UTW Świętochłowice Śląskie w Katowicach, z Polskim Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym i innymi partnerami w Stargardzie Szczecińskim, z Ośrodkiem Wspierania Organizacji Pozarządowych z Białegostoku w Augustowie oraz z udziałem członków Komisji w Krakowie; Miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnością i seniorom we współpracy z UTW w Jeleniej Górze oraz Jeleniogórskim Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych i Karkonoską Państwową Szkołą Wyższą.
   • pomoc w przygotowywaniach i prowadzeniu konferencji m.in. debaty Jak kształtować partnerskie relacje międzypokoleniowe? Osoby starsze w oczach młodzieży i młodzież w oczach osób starszych oraz O sposobach mówienia o starości;
   • konferencja promująca monografię z udziałem członków Komisji Ekspertów ds. Migrantów pt. Przestrzeganie praw cudzoziemców w Polsce.
4. Członkowie Komisji uczestniczyli w przygotowaniu szeregu raportów z zakresu równego traktowania:
   • Dialog międzypokoleniowy. Między ideą a praktyką,
   • Dostęp osób z niepełnosprawnościami do edukacji,
   • Gwarancje korzystania z czynnego prawa wyborczego przez osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami,
   • Osoby starsze na rynku usług finansowych,
   • Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami.
5. Komisje podsumowując swoją dotychczasową działalność opracowały trzy monografie w obszarach zainteresowań Komisji Ekspertów:
   • Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych;
   • Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie tezy i rekomendacje;
   • Przestrzeganie praw cudzoziemców w Polsce.

Współpraca międzynarodowa Rzecznika Praw Obywatelskich.

Współpraca międzynarodowa stanowi istotny element w całokształcie działalności Rzecznika Praw Obywatelskich, służąc promocji idei praw i wolności człowieka i obywatela na świecie, zabezpieczeniu nienaruszalności praw Polaków zamieszkałych  lub przebywających czasowo za granicą oraz cudzoziemców, którzy znajdują się pod władzą Rzeczpospolitej Polskiej, a także popularyzacji na arenie międzynarodowej dokonań RPO w dziedzinie praw człowieka. RPO współdziała z zagranicznymi i międzynarodowymi organami, instytucjami i organizacjami na rzecz ochrony wolności i praw człowieka i obywatela. Instytucja Rzecznika należy do Stowarzyszenia Niezależnych Organów Równościowych (EQUINET) , Międzynarodowego Komitetu Koordynacyjnego Krajowych Instytucji Promocji i Ochrony Praw Człowieka (ICC), Europejskiej Sieci Krajowych Instytucji Praw Człowieka (ENNHRI) oraz Międzynarodowego Instytutu Ombudsmana (IOI). W styczniu 2015 r. prof. Irena Lipowicz została wybrana  przewodniczącą zarządu  regionu europejskiego IOI.