Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich przyłączył się do postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, dotyczącego skargi obywatela na decyzję Szefa Kancelarii Prezydenta RP.  WSA w wyroku z 21 czerwca uchylił  decyzję Szefa Kancelarii przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Sprawa dotyczy decyzji organu, jakim jest Szef Kancelarii Prezydenta RP. Odmówił on uwzględnienia wniosku o udostępnienie prowadzonego rejestru umów cywilnoprawnych w zakresie wykonawców będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.

Zdaniem Rzecznika decyzje Szefa Kancelarii Prezydenta RP (odmawiająca udostępnienia informacji oraz utrzymująca ją w mocy decyzja wydana w wyniku wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy) prowadzą do naruszenia art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Przepis ten dopuszcza ograniczenie dostępu do informacji publicznej m.in. ze względu na prywatność osoby fizycznej. To ograniczenie nie dotyczy jednak tych informacji, które  dotyczą osób pełniących funkcje publiczne i które mają związek z pełnieniem przez nie tych funkcji.

Rzecznik wskazał w swoim stanowisku, że pojęcie „osoby pełniącej funkcję publiczną” obejmuje każdą osobę, która ma wpływ na kształtowanie spraw publicznych. Przyjęta przez organ wykładnia przepisu nie jest ponadto zgodna z orzecznictwem sądów administracyjnych, a także Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego. Z tego też względu, organ był zobowiązany do uzasadnienia w swojej decyzji, jakie są przyczyny nieudostępnienia informacji o danych osobowych wykonawców poszczególnych umów.

Rzecznik podkreślił, że realizacji konstytucyjnego prawa do informacji publicznej służy nie tylko informacja o przedmiocie zawartej umowy cywilnoprawnej i środkach finansowych przeznaczonych na realizację tej umowy, ale także informacje o danych kontrahenta. Taka informacja jest niezbędna dla oceny, czy uzasadnione było poniesienie konkretnego wydatków przypadku usług, gdzie kompetencje wykonawcy mają istotne znaczenie, a przedmiot umowy może mieć wpływ na proces decyzyjny organu – chociażby wpływ o charakterze „miękkim”, doradczym.

21 czerwca 2016 r. odbyła się rozprawa w niniejszej sprawie, w trakcie której Rzecznika reprezentowała Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, główny koordynator ds. strategicznych postępowań sądowych oraz Karolina Miksa, starszy radca w Zespole Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego BRPO.

WSA w wyroku o sygn. II SA/Wa 160/16 uchylił decyzje Szefa Kancelarii Prezydenta RP i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Sąd w wyroku podkreślił, że w niniejszej sprawie niezbędne jest wyważenie dwóch wartości – prawa do prywatności obywateli oraz prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej. W ocenie Sądu organ w niniejszej sprawie zrównał konstytucyjne prawo do prywatności z prawem do nieudostępnienia swojego imienia i nazwiska – takie rozumienie jest błędne, a ujawnienie danych nie oznacza automatycznie naruszenia prawa do prywatności osoby fizycznej.

Sąd podkreślił, że przyjęta w wyroku wykładnia art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest zgodna z interpretacją wynikającą z licznych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych w 2014 oraz 2015 r. WSA wskazuje, że osoby fizyczne zawierając umowę z jednostkami publicznymi muszą się liczyć z ograniczeniem prawa do prywatności z uwagi na transparentność państwa. Potrzebna dla oceny prawidłowości działania organów jest nie tylko informacja o przedmiocie umowy, ale także o danych kontrahenta. Sąd wskazał, że uzasadnienie decyzji było niepełne – zabrakło analizy konkretnych pozycji z rejestru umów pod kątem wyłączenia danych kontrahenta.