Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Projekt zmian rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania pomija szkoły przeznaczone głównie dla dorosłych
• W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich stwarza to ryzyko, że w szkołach pogłębią się nierówności dotyczące jakości używanego sprzętu komputerowego oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych, a tym samym - jakości nauki
• Marcin Wiącek występuje do minister edukacji Barbary Nowackiej 

RPO zapoznał się z projektem rozporządzenia Ministra Edukacji, zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania.  Wątpliwości wzbudziła kwestia podmiotów objętych rozporządzeniem, wśród których nie znalazły się szkoły przeznaczone głównie dla osób dorosłych.

Celem rozporządzenia jest określenie minimalnych wymagań dla sprzętu komputerowego oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych stosowanych w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych (z wyjątkiem szkół artystycznych) prowadzących kształcenie w formie dziennej. Jak zaznacza Minister Edukacji, przy określaniu wymagań związanych z wyposażeniem placówek oświatowych należy uwzględnić postęp technologiczny. 

Uzasadnienie projektu zawiera informację, że nie będzie on miał zastosowania w szkołach dla dorosłych, które prowadzą wyłącznie kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej oraz w branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych prowadzących kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej. Nie wskazano powodów takiego zróżnicowania w zależności od rodzaju szkół. Podkreślono jedynie, że te szkoły prowadzą nauczanie osób pełnoletnich. 

Tym samym jest ryzyko, że w szkołach pogłębią się nierówności dotyczące jakości używanego sprzętu komputerowego oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych, a co z tym związane, jakości nauki.

Jak tłumaczą autorzy projektu, „wszystkie szkoły (publiczne i niepubliczne) niezależnie od typu i rodzaju, są obowiązane do zapewnienia uczniom objętym kształceniem specjalnym, w tym uczniom z różnymi rodzajami niepełnosprawności, m.in. warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów. Postęp technologiczny dotyczy także wykorzystania w pracy z uczniami niepełnosprawnymi z zaburzeniami mowy lub jej brakiem, nowoczesnego sprzętu komputerowego umożliwiającego korzystanie ze wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC)". 

W tym kontekście RPO wskazuje, że osoby należące do wymienionych grup uczęszczają również do szkół dla dorosłych, branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych. Mogłyby one odnieść szczególne korzyści z zakupu najbardziej nowoczesnego sprzętu.

Uwagę RPO zwraca przyczyna nowelizacji, tj. realizacja tzw. kamienia milowego C9G określonego w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności, którego nazwa to „Minimalne obowiązujące standardy wyposażenia wszystkich szkół w infrastrukturę cyfrową umożliwiającą wykorzystanie technologii cyfrowych w nauce na równym poziomie w każdej szkole". Jest to istotne w kontekście unijnej perspektywy uczenia się przez całe życie. Wyłączenia w zakresie podmiotów objętych obowiązkami mogą sprawić, że polityka nie przyniesie pożądanych rezultatów pod względem powszechności i równego dostępu do sprzętu o najwyższej jakości.

Mając na uwadze cele systemu oświaty - zwłaszcza prawo każdego obywatela RP do kształcenia się oraz kształtowanie u uczniów umiejętności sprawnego posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, a także obowiązek odpowiedniego wyposażenia stanowiska pracy nauczyciela - Marcin Wiącek zwraca się do Pani Minister o rozważenie objęcia wymogami rozporządzenia wszystkich szkół. Jeśli za ograniczeniami stoją ważne względy, RPO prosi o ich przedstawienie.

VII.071.39.2024