Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Pracownik Biura Rzecznika Praw Obywatelskich bezskutecznie czekał na dołączenie do rozprawy zdalnej Sądu Apelacyjnego w Warszawie 
• Mimo że na ekranie wciąż miał informację, że nastąpi to automatycznie po zalogowaniu się organizatora spotkania, okazało się, że w tym czasie rozprawa trwała i nawet zapadł wyrok
• Takie problemy grożą bardzo poważnymi skutkami procesowymi: możliwością wydania orzeczenia w warunkach nieważności postępowania wskutek pozbawienia strony możliwości obrony jej praw
• Zastępca RPO Stanisław Trociuk pyta prezes SA Dorotę Markiewicz, czy sąd gwarantuje stronom możliwość weryfikowania prawidłowego połączenia i bieżącą informację, że rozprawa zdalna już się zaczęła oraz o skalę problemu 

Rzecznik był stroną postępowania w jednej ze spraw przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie , który wyznaczył rozprawę zdalną. W zawiadomieniu o rozprawie RPO przekazano link do niej , by pracownik BRPO mógł wziąć udział w rozprawie. 

W dniu rozprawy,  korzystając z przesłanego linku, połączył się on z platformą jitsi. Uzyskał widok ekranu, na który była informacja, że dołączenie do spotkania nastąpi automatycznie po zalogowaniu się przez organizatora spotkania. Ponieważ po upływie wyznaczonej na rozprawę godz. 10.00 nic się nie zmieniło, pracownik skontaktował się telefonicznie z pomocą techniczną (numer był widoczny na ekranie). 

Pracownik pomocy technicznej (z Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu) ustalił, że wygląd ekranu jest prawidłowy i strona postępowania prawidłowo skorzystała z linku;  uznał, że najprawdopodobniej nastąpiło opóźnienie rozprawy i należy po prostu nadal czekać, niczego nie zmieniając w połączeniu z platformą.

Wobec dalszego braku połączenia pracownik BRPO zadzwonił do Biura Obsługi Interesantów SA, gdzie uzyskał informację, że pracownik nie jest w stanie sprawdzić, czy rozprawa się rozpoczęła, czy też nadal jest opóźnienie, przy czym opóźnienie w rozpoczęciu rozprawy zdalnej jest rzeczą najzupełniej normalną. Podał adres maila, gdzie można upewnić się w tej kwestii. Po  40 minutach od wysłania maila pracownik BRPO dostał informację, że rozprawa rozpoczęła się o godz. 10.20 i obecnie trwa ogłaszanie wyroku. Na ostatnią wiadomość, dotyczącą wskazania kompetentnej osoby w SA, która mogłaby zweryfikować, na czym polegał błąd, który uniemożliwił dołączenie do rozprawy zdalnej, BRPO nie uzyskało odpowiedzi.

Opisana sytuacja wskazuje na to, że wobec niemożności dołączenia do rozprawy zdalnej w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, strona nie ma realnej możliwości szybkiego zweryfikowania, czy rozprawa zdalna rozpoczęła się, czy jest opóźniona, na czym polega ewentualny błąd i naprawienia go w sposób umożliwiający choćby spóźnione dołączenie do rozprawy zdalnej. Stwarza to realne niebezpieczeństwo, że strona postępowania, bez własnej winy, zostanie pozbawiona możności wzięcia udziału w sprawie. To zaś może mieć bardzo poważne skutki procesowe, może bowiem prowadzić do wydania orzeczenia w warunkach nieważności postępowania, spowodowanego pozbawieniem strony możliwości obrony jej praw.

A w zawiadomieniu o rozprawie zdalnej nie podano choćby telefonu do wsparcia technicznego, oferowanego przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, zaś adres mailowy był podany wyłącznie jako miejsce, gdzie należy zgłosić własny adres poczty elektronicznej. 

Ponadto w zawiadomieniu znajduje się nieaktywny link do strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, na której ma się znajdować  obwieszczenie, o którym mowa w art. 151 § 9 k.p.c. Aby ustalić, o jakie obwieszczenie chodzi, każdy adresat musi się zapoznać się z art. 151 § 9 k.p.c. Wydaje się zatem, że zakres informacji przekazanych w zawiadomieniu o terminie rozprawy zdalnej nie uławia uczestnikom postępowania skutecznego dołączenia do takiej rozprawy.

ZRPO Stanisław Trociuk  prosi prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie o informacje co do możliwości zweryfikowania przez stronę, czy prawidłowo połączyła się z platformą Jitsi, a jeśli tak, to z jakiego powodu nie została dołączony do rozprawy zdalnej, do której link otrzymała w zawiadomieniu o terminie rozprawy zdalnej.

Pyta,  czy SA gwarantuje możliwość uzyskania bieżącej informacji o tym, czy dana rozprawa zdalna się rozpoczęła się, czy też jest opóźnienie. Zwraca się także o informacje na temat skali problemów i skarg od uczestników postępowań, którzy również nie byli w stanie dołączyć do rozprawy zdalnej - o ile sąd ma taką informację, o liczbie spraw w apelacji warszawskiej, w których została stwierdzona nieważność postępowania na skutek pozbawienia strony (uczestnika) możliwości udziału w rozprawie zdalnej wobec problemów technicznych z połączeniem.

ZRPO prosi również o rozważenie, czy aktualna treść zawiadomienia o rozprawie zdalnej nie powinna zostać zmodyfikowana tak, aby ułatwić obywatelom weryfikację, czy prawidłowo korzystają z linku do rozprawy zdalnej i zapewnić im skuteczne dołączenie.

IV.510.20.2020