Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Planowana jest reorganizacja Mokotowskiego Centrum Zdrowia Psychicznego, które jest częścią I Kliniki Psychiatrycznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
• Oddział dzienny MCZP przy ul. Grottgera 25a zostanie przeniesiony do lokalizacji przy ul. Sobieskiego 9 i połączony z funkcjonującym pod tym adresem oddziałem dziennym
• Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciło się do Dyrektor Instytutu Psychiatrii i Neurologii o wyjaśnienia
• W odpowiedzi Dyrektor IPiN podała uzasadnienie decyzji i plany po przeprowadzeniu reorganizacji
• BRPO ponownie poprosiło dyrekcję IPiN o analizę decyzji z uwzględnieniem dobra pacjentów
• AKTUALIZACJA 20.05.2024: Dyrekcja IPiN postanowiła pozostawić Oddział Dzienny MCZP w dotychczasowej lokalizacji

Do Rzecznika Praw Obywatelskich dotarły informacje dotyczące decyzji o przeniesieniu Mokotowskiego Oddziału Dziennego Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie przy ul. Grottgera 25a do budynku Szpitala IPiN przy ul. Sobieskiego 9. W ocenie Rzecznika decyzja ta jest sprzeczna z podstawowymi założeniami psychiatrii środowiskowej realizowanej w ramach Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, który opiera się na odejściu od leczenia szpitalnego na rzecz prowadzenia terapii w miejscu zamieszkania, w miejscu przyjaznym i nie stygmatyzującym dla pacjenta.

Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO zwrócił się do Dyrektor Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Anny Mosiołek z prośbą o wyjaśnienie i podanie informacji o okolicznościach, które wpłynęły na podjęcie tak niekorzystnej, dla pacjentów, decyzji.

Odpowiedź Dyrektor IPiN

W odpowiedzi Dyrektor IPiN poinformowała, że obie placówki to oddziały dzienne znajdujące się w strukturze I Kliniki Psychiatrii i MCZP. Podała też, że liczba miejsc przeznaczonych dla osób w kryzysie psychicznym, którymi dysponują obie placówki (Oddział przy ul. Grottgera ma 21 miejsc, oddział przy ul. Sobieskiego – 30 miejsc) nie jest w pełni wykorzystywana.

Zdaniem Dyrektor połączenie obu oddziałów umożliwi stworzenie pełnej oferty dziennej dla osób w kryzysie psychicznym. Dodatkowo lokalizacja przy ul. Sobieskiego 9 pozwoli na korzystanie z wysokospecjalistycznych metod diagnozy i terapii pacjentów np. z leczenia rTMS – przezczaszkową stymulacją magnetyczną stosowaną w lekoopornych depresjach.

Planowana reorganizacja ma na celu dopasowanie oferty terapeutycznej do aktualnych potrzeb zdrowotnych mieszkańców Mokotowa oraz rozbudowę świadczeń ambulatoryjnych umożliwiających szybkie uzyskanie pomocy. Lokalizacja oddziału dziennego przy ul. Sobieskiego 9 umożliwia pacjentom łatwy dojazd, jest też przyjazna dla osób z niepełnosprawnościami. Niestety oddział dzienny przy ul. Grottgera 25a nie dysponuje windą, co ogranicza możliwość udzielania świadczeń dziennych dla osób niepełnosprawnych.

Dyrektor IPiN poinformowała, że oddział dzienny przy ul. Grottgera 25a, po zakończeniu terapii przez przebywających w nim pacjentów, będzie powoli wygaszany. Nowi pacjenci będą przyjmowani do oddziału dziennego w lokalizacji przy ul. Sobieskiego 9. Napisała tez o planach - w lokalizacji przy ul. Grottgera 25a planowane jest poszerzenie działalności Poradni Zdrowia Psychicznego z Punktem Zgłoszeniowo Koordynacyjnym, utworzenie Klubu Pacjenta, który ma umożliwiać spotkania osób z doświadczeniem kryzysu, z trudnościami w kreowaniu kontaktów społecznych oraz z potrzebą rozwoju społecznego oraz szerokiej oferty terapeutycznej m.in. grup terapeutycznych dla osób w kryzysie psychicznym, dla osób w żałobie, dla osób po doświadczeniu traumy.

Dyrektor podała też, że personel oddziału był informowany o planowanych zmianach, a wszyscy pracownicy zostali zapewnieni o utrzymaniu ciągłości zatrudnienia.

Ponowne wystąpienie BRPO

Rzecznik Praw Obywatelskich nie w pełni podziela przedstawione stanowisko. W odpowiedzi na pismo dyrekcji IPiN ponownie prosi o analizę sprawy ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb pacjentów. 

W kolejnym piśmie Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO podkreśla, że większość pacjentów korzystających z oddziału dziennego przy ul. Grottgera 25A negatywnie ocenia pomysł zmiany miejsca jego lokalizacji. Pacjenci, którzy zwrócili się do Rzecznika, podkreślają też, że w procesie podejmowania decyzji zupełnie pominięto ich interes i dobro oraz nie uwzględniono specyfiki leczenia osób w kryzysie psychicznym, dla których zmiana miejsca lokalizacji oddziału może niekorzystnie wpłynąć na proces ich powrotu do zdrowia. 

Przedstawia też zalety dotychczasowej organizacji, która dzięki lokalizacji z dala od szpitala i kameralności sprzyja procesowi zdrowienia, gdyż nie kojarzy się z miejscem, które dla wielu pacjentów wiąże się z traumatycznymi przeżyciami, jakich doświadczyli w czasie pobytu w szpitalu. Zapewnia anonimowość i nie stygmatyzuje. Nadal wielu pacjentów obawia się podjęcia terapii w szpitalu, gdyż może to być źle postrzegane przez ich otoczenie – rodzinę, znajomych czy współpracowników, co powoduje, że zdecydowanie łatwiej jest im zdecydować się na korzystanie ze świadczeń oddziału dziennego, który zlokalizowany jest z dala od szpitala psychiatrycznego.

Ponadto, jak wynika z przekazanej informacji, więcej osób (w stosunku do dostępnych miejsc) korzysta z oferty oddziału dziennego zlokalizowanej przy ul. Grottgera 25A (15 osób/21 miejsc) niż z oddziału mieszczącego się przy ul. Sobieskiego 9 (16/30 miejsc), co również wskazuje na oczywiste preferencje pacjentów w zakresie wyboru miejsca prowadzenia terapii.

Oddział dzienny na ul. Grottgera 25A jest określany przez pacjentów, jako „bezpieczna przystań”, „miejsce łagodnego przejścia” z rzeczywistości oddziału całodobowego do samodzielnego życia, co pokazuje, jak ważne jest to miejsce dla pacjentów.

Odpowiedź dyrektor IPiN Anny Mosiołek

W nawiązaniu do pisma nr V.7O16.35.2024.JK z dnia 23.04.2024 roku w sprawie rozważenia pozostawienia oddziału dziennego Mokotowskiego Centrum Zdrowia Psychicznego Instytutu Psychiatrii Neurologii w dotychczasowej lokalizacji tj. przy ul. Grottgera 25a, po przeprowadzeniu szczegółowej analizy poruszonego problemu i zapoznaniu się ze wszystkim dotychczas przedstawionymi stanowiskami, mając przede wszystkim na względzie dobro Pacjentów, które w przedstawionym zestawieniu zostało postawione ponad innymi względami, Dyrekcja Instytutu Psychiatrii i Neurologii postanowiła pozostawić Oddział Dzienny MCZP w dotychczasowej lokalizacji.

V.7016.35.2024