Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Osoby z niepełnosprawnościami skarżą się, że nie są zwolnione z opłat za egzaminy na aplikacje prawnicze
• W 2019 r. kształtowały się one na poziomie 1125 zł
• To istotna bariera dla osób z niepełnosprawnością i osób w trudnej sytuacji życiowej
• RPO wystąpił w tej sprawie do Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się skarżąca, wskazując na brak przepisów o zwolnieniu osób z niepełnosprawnościami z opłat wstępnych na aplikację adwokacką, radcowską czy notarialną

Aplikanci mogą ubiegać się o zwolnienie z całości lub części opłaty za same aplikacje, ale ubiegając się o przyjęcie na nie,  takiej możliwości nie mają. Sądy administracyjne nie dopuszczają zaś możliwości badania skarg na pozostawienie bez rozpoznania przez organy samorządów prawniczych wniosków o zwolnienie z opłaty za egzamin wstępny na aplikacje.

W 2019 r. opłaty te kształtowały się na poziomie 1125 zł. Ich wysokość  jest ustalana na podstawie rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości. Opłata jest równa 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku egzaminu. A w najbliższych latach – zgodnie z zapowiedziami rządu – minimalne wynagrodzenie ma wzrosnąć do kwoty 4 tys. zł.

W ocenie RPO ukształtowanie opłat na tym poziomie jest istotną barierą dla osób z niepełnosprawnością, a także dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Podstawowe koszty egzystencji w Polsce są wysokie. Jeżeli powiększyć je o koszty rehabilitacji, leków czy specjalistycznego sprzętu, którego często potrzebują osoby z niepełnosprawnościami, otrzymujemy kwotę przekraczającą możliwości zarobkowe przeciętnej osoby. Przy braku możliwości wsparcia finansowego od innych osób kwota za egzamin wstępny może być zatem nieosiągalna.

Ostatnio RPO wystąpił  do Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokiej opłaty za egzamin wstępny dla kandydatów do Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Argumenty Rzecznika nie spotkały się jednak z akceptacją ministra.

RPO - obok Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania - stoi na straży realizacji zasady równego traktowania, monitorując i wspierając równe traktowanie wszystkich osób. Dlatego Rzecznik zwrócił się do Anny Schmidt-Rodziewicz o współdziałanie w celu kompleksowego rozwiązania  problemu.

VII.561.4.2020