Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W publicznej debacie dominuje opinia, że państwo polskie zaniedbało kwestię repatriacji osób polskiej narodowości, które zamieszkują na Wschodzie. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Prezesa Rady Ministrów.

W związku z toczącą się obecnie dyskusją dotyczącą przyjęcia do Polski migrantów pochodzących z Afryki i Bliskiego Wschodu, pojawiają się zarzuty związane z niewłaściwą polityką państwa wobec repatriantów z byłych republik radzieckich. Zdaniem Rzecznika oba wyzwania powinny być traktowane przez władze publiczne priorytetowo. W wystąpieniu RPO przedstawił propozycje zmian, które powinny ułatwić Polakom na Wschodzie powrót do ojczyzny.

Przede wszystkim wsparcie, jakie gminy mogą otrzymać z budżetu państwa na zapewnienie repatriantom warunków do osiedlenia się, okazuje się niewystarczające. Ponadto należy doprecyzować przepisy ustawy o repatriacji tak, aby osoby, które chcą potwierdzić swoje polskie pochodzenie wiedziały, jakie konkretnie przesłanki muszą spełnić. Warto rozważyć również zniesienie obowiązku wykazywania przez wnioskodawcę swojego związku z polskością. Osoby zainteresowane repatriacją często przez dziesięciolecia funkcjonowały w innej rzeczywistości i mogą mieć trudności z biegłym posługiwaniem się językiem polskim. Niemniej istotną kwestią jest zapewnienie osobom przyjeżdżającym do Polski w ramach repatriacji wsparcia i pomocy w rozpoczęciu nowego życia.

Dr Sylwia Spurek, Zastępczyni RPO ds. Równego Traktowania: 

ubiegający się o powrót do Polski potrzebują jasnych i czytelnych procedur. Przepisy, które obecnie funkcjonują, są w tym zakresie nieefektywne, a cały proces wymaga usprawnienia. Aby sprostać oczekiwaniom społecznym, władze publiczne muszą otworzyć się na repatriantów i poprzez zmianę prawa ułatwić im powrót do kraju.

Marcin Sośniak, Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura RPO:

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Prezesa Rady Ministrów z apelem o pilne podjęcie prac nad zmianą ustawy o repatriacji. Najważniejsze proponowane przez Rzecznika zmiany dotyczą zasad finansowania kosztów ponoszonych przez gminy w związku z zaproszeniem repatriantów oraz przyznania prawa do repatriacji osobom, które nie mogą wykazać swojego związku z polskością. Wprowadzenie takich zmian powinno zachęcić władze samorządowe do zaangażowania się w proces repatriacji i stworzyć Polakom osiadłym na Wschodzie realną szansę na powrót do ojczyzny, z gwarancją uzyskania w Polsce niezbędnej pomocy instytucjonalnej i finansowej.