Biuletyn Informacji Publicznej RPO

22 kwietnia 2022 r. odbyło się spotkanie rzecznika praw obywatelskich Marcina Wiącka z przedstawicielami inicjatywy społecznej „Nasz Rzecznik”, która pod auspicjami Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych (OFOP) wyszła z inicjatywą współpracy z Biurem RPO. W spotkaniu, które miało formułę hybrydową, uczestniczyli również ekspertki i eksperci zespołów z Biura RPO.

Otwierając spotkanie Rzecznik powitał licznie zgromadzonych gości (w spotkaniu uczestniczyło ponad 50 osób) i podziękował za stworzenie możliwości dyskusji z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego.

– Moim obowiązkiem i jednym z zamierzeń, które mi przyświecały kiedy obejmowałem urząd Rzecznika było, aby wsłuchiwać się w głos organizacji społecznych i ich postulatów oraz korzystać z ich doświadczenia – podkreślił Marcin Wiącek i zwrócił uwagę, że organizacje społeczne często lepiej widzą pewne problemy, których RPO i kierowane przez niego biuro mogą nie dostrzegać.

– Dlatego bardzo się cieszę, że powstała ta inicjatywa i będziemy mogli współpracować w celu ochrony wolności i praw człowieka – dodał i zaznaczył, że będzie zmierzał do tego, aby podobne spotkania miały charakter regularny, zarówno w szerokim gronie, ale również w mniejszych zespołach problemowych.

Podziękował również za przekazane materiały i postulaty przygotowane przez inicjatywę. Zwrócił przy tym uwagę, że w części z tych postulatów Biuro RPO podejmowało już do tej pory działania.

– W zakresie moich kompetencji jako Rzecznika, jak również w obszarach, w których mamy zbieżne stanowiska i poglądy prawne, będę podejmował działania – zadeklarował Rzecznik i oddał głos przedstawicielom inicjatywy.

Prezeska OFOP Karolina Dreszer-Smalec zwróciła uwagę, że społeczeństwo obywatelskie od dawna zabiega o to, aby głos organizacji pozarządowych był słyszalny. Doceniła możliwość współpracy z Rzecznikiem i w podziękowała za to w imieniu inicjatywy.

Spotkanie moderowała i prowadziła koordynatorka inicjatywy „Nasz Rzecznik” Anna Duniewicz. Na wstępie poinformowała, że na potrzeby współpracy z RPO utworzono 9 zespołów roboczych z różnych obszarów problematyki praw obywatelskich składających się z przedstawicielek i przedstawicieli ponad 100 organizacji, które tworzą inicjatywę.

Członkini zarządu OFOP Katarzyna Batko-Tołuć zauważyła, że inicjatywa nie powstała tylko po to, aby prosić biuro Rzecznika o działania, ale też z tego powodu, że RPO to kluczowa dla społeczeństwa obywatelskiego niezależna instytucja, o którą warto walczyć.

– Czasami ważny jest sam fakt, że Rzecznik w ogóle zainteresował się sprawą i zabrał głos lub zapytał się. To potrafi zupełnie zmienić sytuację – zwróciła uwagę i podkreśliła, że RPO często robiąc małe rzeczy, może wywołać rewolucję.

Na spotkaniu głos zabrali następnie koordynatorzy i przedstawiciele zespołów roboczych, którzy podsumowali dotychczasowe prace i przedstawili zidentyfikowane problemy i postulaty.

W ramach projektu działają: Zespół Sprawy Lokalne, Zespół Praw Osób z Niepełnosprawnościami, Zespół Praw Opiekunek/ów, Zespół Praw Kobiet, Zespół Praw Osób LGBTQ+, Zespół Praw Uchodźczyń/ców, Zespół Edukacja Włączająca, Zespół Zdrowie i Zespół Ochrona Środowiska/Klimat.

Część ze zgłoszonych przez zespoły robocze spraw i problemów wykracza poza uprawnienia RPO, ale w większości przypadków Rzecznik ma możliwość działania lub konkretne działania już podejmował.

Na spotkaniu zwrócono uwagę m.in. na problemy braku rzeczywistego systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, zakazu podejmowania pracy zarobkowej przez opiekunów otrzymujących świadczenia, zapaści w rehabilitacji domowej i rehabilitacji w domach pomocy społecznej.

Poruszono również temat mowy nienawiści, przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć a także uchwał „anty-LGBT”, podejmowanych przez rady gmin oraz trudności z wstępem obywateli na sesje organów samorządu terytorialnego.

Rozmawiano też o potrzebie poprawy działań podejmowanych na rzecz uchodźców ze specjalnymi potrzebami, w szczególności z niepełnosprawnościami oraz z uwzględnieniem perspektywy płci. W tym kontekście zasygnalizowano również potrzebę kładzenia większego nacisku na edukację włączającą i wielokulturową w polskich szkołach, zwłaszcza z uwzględnieniem sytuacji dzieci uchodźców.

W ramach rozmów o klimacie i ochrony środowiska, poza zasygnalizowaniem bieżących problemów, jak budowa muru na granicy, przedstawiony został postulat o zorganizowanie okrągłego stołu dla rolnictwa.

Marcin Wiącek informował o bieżących działaniach Biura w obszarach działalności zespołów roboczych, odnosząc się do sygnalizowanych problemów. Zadeklarował, że po podsumowaniu i przeanalizowaniu wszystkich tematów poruszonych na spotkaniu, w sprawach najbardziej pilnych niezwłocznie podejmie odpowiednie działania.

Dostrzegł również szereg problemów, które wymagają pogłębienia wiedzy i w tym zakresie wyszedł z inicjatywą spotkań w mniejszym gronie, z udziałem ekspertów biura i przedstawicieli zespołów roboczych w celu wypracowania planów działania.

Inicjatywa „Nasz Rzecznik” to nieformalna grupa organizacji i inicjatyw społecznych.