Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Pojawiają  się oznaki kolejnej fali COVID-19 w Polsce
• Może to powodować sytuację zagrożenia i wpłynąć na zachowania obywateli oraz instytucji publicznych
• RPO Marcin Wiącek prosi ministra zdrowia Adama Niedzielskiego o stanowisko
• AKTUALIZACJA: Pomimo zniesienia większości nakazów i zakazów, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadal prowadzą intensywne działania przeciwepidemiczne – informuje w odpowiedzi Minister Zdrowia (odpowiedź w załączeniu)

Narasta społeczne zaniepokojenie związane z zachorowaniami na COVID-19. Niepokój ten pogłębiają docierające do opinii publicznej informacje mediów o zachorowaniach na COVID-19 w krajach europejskich. 

Przykładem są Niemcy, gdzie wobec wzrostu zachorowań sytuacja jest coraz trudniejsza. Dochodzi do zdarzeń, w których w placówkach medycznych zaczyna brakować personelu, czy są odraczane planowe zabiegi. Tworzy to zauważalne problemy dla szpitali, którym coraz trudniej zagwarantować pacjentom właściwą opiekę. Wzrost infekcji dotknął wszystkie grupy wiekowe, zwłaszcza osoby starsze, dzieci i młodzież. Znacznie zwiększyła się też liczba ognisk zakażeń w domach opieki dla seniorów. 

W wielu innych krajach Europy, gdzie nie zaprzestano szerokiego testowania m.in. w Grecji, Włoszech, Portugalii czy Francji również notowane są kilkudziesięcioprocentowe wzrosty zakażeń wirusem SARS-CoV-2.

Informacje te mogą powodować sytuację zagrożenia i wpłynąć na zachowania obywateli oraz instytucji publicznych. 

O kolejnej fali COVID-19 w Polsce mogą świadczyć choćby doniesienia  o bardzo wyraźnym wzroście stężeń wirusa w ściekach w Poznaniu – oznacza to, że chorych jest coraz więcej. Poziomy stężeń są podobne do tych z końca grudnia 2021 r. Skala zakażeń jest porównywalna z tym co notowano w tamtym czasie tj. powyżej 10000 przypadków dziennie.

W tej sytuacji niezmiernie istotne byłoby poznanie, a w uzasadnionych przypadkach upowszechnienie wśród szerokiej opinii publicznej, stanowiska Ministerstwa Zdrowia w następujących kwestiach:

• postrzegania zachorowań na COVID-19 jako ważnego problemu oraz wpływu na politykę zdrowotną państwa, 
• metody monitorowania skali infekcji na COVID-19 – z uwagi, że zrezygnowano z szerokiego testowania w kierunku COVID-19 to skala zakażeń na COVID-19 może budzić wątpliwości i pozostać niewiadoma,
• planu oraz dotychczasowego działania Ministerstwa Zdrowia w związku z doniesieniami o kolejnej fali COVID-19. 

RPO zwraca się do ministra o stanowisko, w tym o odniesienie się do aktualnej skali zjawiska oraz monitoringu sytuacji epidemicznej w kraju.

Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia

W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika wiceminister zdrowia Waldemar Kraska informuje, że w związku z ciągłą obecnością wirusa SARS-CoV-2, a także zbliżającym się sezonem jesienno-zimowym oraz związanymi z tym chorobami sezonowymi, resort zdrowia podejmuje odpowiednie przedsięwzięcia zaradcze oraz stałe działania w zakresie monitorowania sytuacji epidemicznej.

Zwraca uwagę, że najlepszą drogą do przezwyciężenia pandemii są bezpieczne i skuteczne szczepionki przeciwko COVID-19 i przedstawia działania podejmowane w związku z szczepieniem Polaków drugą dawką przypominającą szczepionki. Przypomina również, że w ciągu ostatnich dwóch lat wprowadzono szereg rozwiązań, aby przygotować system opieki zdrowotnej na ewentualny wzrost zachorowań i hospitalizacji związanych z wirusem SARS-CoV-2 - w tym rozbudowę i modernizację infrastruktury budowlanej i sprzętowej.

Na rzecz walki z negatywnymi skutkami COVID-19, a także w celu wsparcia podmiotów przed ewentualną kolejną falą epidemii, prowadzone są działania finansowane z funduszy europejskich: z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Infrastruktura i Środowisko, z 16 programów regionalnych. Oprócz funduszy europejskich, Ministerstwo Zdrowia w ramach walki z COVID-19 realizuje zadania z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Środki z ww. Funduszu wspierają realizację zadań budowlanych oraz zakup sprzętu i aparatury medycznej dla podmiotów pełniących strategiczną rolę w walce z COVID-19.

Minister Zdrowia podkreśla też, że śledząc aktualną sytuację epidemiczną na bieżąco monitoruje stany magazynowe produktów leczniczych stosowanych w przypadku COVID-19, przeznaczonych do dystrybucji za pośrednictwem Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych bezpośrednio do podmiotów leczniczych.

Państwowa Inspekcja Sanitarna na bieżąco monitoruje sytuację epidemiologiczną COVID-19 w Polsce na podstawie dostępnych danych i pozostaje w stałej gotowości do podejmowania działań adekwatnych do danej sytuacji. Zasady prowadzenia nadzoru epidemiologicznego są określone w przepisach prawa powszechnie obowiązującego oraz wewnętrznych procedurach Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jako uzupełnienie systemu nadzoru Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą program sekwencjonowania genomu wirusa SARS-CoV-2. W sposób ciągły podejmowane są działania w celu pozyskiwania materiału do badań oraz na bieżąco dostosowywana jest liczba sekwencjonowanych prób do zmieniającej się sytuacji epidemiologicznej w kraju.

Resort informuje, że utrzymywana jest zdolność Państwowej Inspekcji Sanitarnej do podejmowania działań na wypadek wystąpienia fali zachorowań skutkującej koniecznością ponownego wprowadzenia wybranych nakazów, zakazów i obostrzeń. Na bieżąco prowadzona jest analiza potrzeb i dostosowanie zakresu i liczby prowadzonych kontroli przestrzegania obostrzeń sanitarno-epidemiologicznych w zależności od sytuacji epidemiologicznej, stanu prawnego oraz innych uwarunkowań.

- Pomimo zniesienia większości nakazów i zakazów, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadal prowadzą intensywne działania przeciwepidemiczne, w tym mające na celu monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, a także pozostają do dyspozycji na wypadek konieczności szybkiego wdrożenia działań w przypadku podjęcia decyzji o ponownym wprowadzeniu wybranych obostrzeń na terenie kraju - podsumowuje Wiceminister Zdrowia.

V.7018.250.2022