Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wobec nadmiarowej liczby zgonów w Polsce w ostatniej fali pandemii Rzecznik Praw Obywatelskich w styczniu 2022 r. wystąpił do resortu zdrowia    
• Do dziś nie dostał odpowiedzi. Dlatego Marcin Wiącek ponownie zwraca się w tej sprawie do ministra Adama Niedzielskiego
• AKTUALIZACJA: Do 31 marca 2023 r. specjalny zespół MZ przedstawi raport z analizy sytuacji zdrowotnej ludności w czasie pandemii COVID-19 oraz jej konsekwencji zdrowotnych - odpowiada resort

17 stycznia 2022 r. Rzecznik zwrócił się do MZ o stanowisko  w sprawie alarmującej liczby zgonów z powodu COVID-19.  Oficjalna liczba zmarłych przekroczyła wtedy 100 tys. 

W ówczesnej fali pandemii w Polsce było kilka razy więcej zgonów niż w krajach zachodnich. W Bułgarii było ich ponad 12 na milion mieszkańców, a w Polsce - 11,8 na milion. W Niemczech wskaźnik ten wyniósł zaś 3,2, a w Wlk. Brytanii, która biła rekordy pod względem dziennej liczby zakażeń, mniej niż 2.  

Przedstawione przez RPO dostępne analizy uwidoczniły zwiększoną umieralność na COVID-19 w porównaniu z innymi krajami. Problem jest złożony oraz zakorzeniony w słabości i niewydolności systemu opieki zdrowotnej. 

Pandemia uwypukliła bowiem wady, z którymi system zmaga się od lat. Oprócz wymagań związanych z pandemią musiał się on mierzyć także z nierozwiązanymi dotychczas i nawarstwiającymi się problemami, m.in. kadrowymi, niedofinansowania, zaopatrzeniem w sprzęt czy dostępnością świadczeń. 

Za szczególnie niepokojące RPO uznał wysoką śmiertelność pacjentów z COVID-19 leczonych na oddziałach intensywnej terapii . Według niepotwierdzonych informacji np. w szpitalu w Raciborzu dla chorych na koronawirusa  spośród setek chorych, którzy byli tam podłączeni do respiratora, tylko kilku opuściło placówkę; reszta zmarła.

Wobec braku odpowiedzi resortu, Rzecznik ponownie zwraca się do ministra w tej sprawie. Prosi zwłaszcza o wskazanie, czy resort prowadzi, bądź planuje prowadzić, oficjalnie dostępny rejestr, który pokazywałyby efekty leczenia w odniesieniu do całej medycyny, w tym intensywnej terapii z wyszczególnieniem śmiertelności chorych z COVID-19 leczonych na intensywnej terapii.

Odpowiedź Waldemara Kraski, sekretarza stanu w MZ

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (dalej zwana ustawą SIOZ) (Dz. U. z 2022 r. poz. 1555) Minister Zdrowia wydał Rozporządzenie w sprawie Krajowego Rejestru Pacjentów z COVID-19 (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1837).

Krajowy Rejestr Pacjentów z COVID-19 (dalej zwany Rejestrem) jest rejestrem publicznym w rozumieniu ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 2070, z późn. zm.), ponieważ podmiotem prowadzącym ten Rejestr jest Narodowy Instytut Kardiologii Stefana Kardynała Wyszyńskiego - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. Jednocześnie, ze względu na przetwarzanie wrażliwych danych osobowych w Rejestrze, niemożliwe jest ich powszechne udostępnienie. Kwestię udostępniania danych zgromadzonych w Rejestrze reguluje art. 19 ust. 7 oraz ust. 11 - 14 ww. Ustawy. Ww. ust. 7 dotyczy udostępniania danych w celu prowadzenia badań naukowych i do celów statystycznych. Ww. ustępy 11-14 dotyczą udostępniania danych Narodowemu Funduszowi Zdrowia, jednostce podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia właściwej w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia (Centrum e-Zdrowia), Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Narodowemu Instytutowi Zdrowia Publicznego - Państwowemu Zakładowi Higieny (Państwowemu Instytutowi Badawczemu).

Ponieważ ww. art. 19 ust. 7 nie reguluje trybu udostępnienia, zasadnym jest przyjęcie, że podstawą udostępnienia może być umowa cywilnoprawna między wnioskującym o dane a podmiotem prowadzącym rejestr.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy SIOZ, rejestry medyczne (a zatem również Rejestr) prowadzi się w celu:

• monitorowania zapotrzebowania na świadczenia opieki zdrowotnej,
• monitorowania stanu zdrowia usługobiorców,
• prowadzenia profilaktyki zdrowotnej lub realizacji programów zdrowotnych albo programów polityki zdrowotnej,
• monitorowania i oceny bezpieczeństwa, skuteczności, jakości i efektywności kosztowej badań diagnostycznych lub procedur medycznych.

Minister Zdrowia powołał Zespół do spraw analizy sytuacji zdrowotnej ludności Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pandemii COVID-19 oraz jej konsekwencji zdrowotnych.

(Zarządzenie w sprawie powołania Zespołu do spraw analizy sytuacji zdrowotnej ludności Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pandemii covid-19 oraz jej konsekwencji zdrowotnych z dnia 15 czerwca 2022 r. - Dz.Urz.Min.Zdrow. z 2022 r. poz. 61, z późn. zm.). Zgodnie z ww. Zarządzeniem, Zespół, nie później niż do dnia 31 marca 2023 r, przedstawi raport z analizy sytuacji zdrowotnej ludności Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pandemii COVID-19 oraz jej konsekwencji zdrowotnych zawierający:

1.    wyniki analizy sytuacji zdrowotnej ludności Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pandemii COVID-19,
2.    opis konsekwencji zdrowotnych powstałych w związku z pandemią COVID-19,
3.    wnioski oraz propozycje zmian systemowych mających na celu wyjście z długu zdrowotnego.

V.7018.38.2022