Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Są sygnały, że władze Krakowa mogą wrócić do rozbudowanego sytemu monitoringu miejskiego
• Jeżeli system zostanie wprowadzony, każdy mieszkaniec będzie obserwowany w każdej chwili pobytu w przestrzeni publicznej
• Rzecznik Praw Obywatelskich pyta o to prezydenta Jacka Majchrowskiego

Do Rzecznika wpłynął wniosek mieszkańca Krakowa, zaniepokojonego perspektywą powrotu władz miasta do pomysłu zainstalowania rozbudowanego systemu kamer w Krakowie. Wynika z niego, że projekt wpisano do budżetu miasta w dziale poświęconym na działania Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu.

Pomysł taki był przedmiotem interwencji RPO 12 lutego 2019 r. W odpowiedzi na wystąpienie, w porozumieniu z Radą Miasta Krakowa z projektu zrezygnowano i wykreślono go z budżetu miasta.

RPO ponownie ocenia sprawę krytycznie z punktu widzenia praw obywateli. System taki może potencjalnie wpływać na prywatność obywateli w związku ze stałą - praktycznie totalną - obserwacją każdego miejsca w przestrzeni publicznej. A naruszanie sfery prywatnej budzi w społeczeństwie duży niepokój. Różne formy nadzoru nad jednostką  oparte na nowych technologiach  są bowiem coraz bardziej powszechne. Znajduje to odzwierciedlenie w rosnącej liczbie wniosków do Rzecznika.

Prywatność jednostki jest chroniona konstytucyjnie. Art. 47 Konstytucji zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a art. 51 odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Jak inne konstytucyjnie chronione wartości, prywatność może podlegać ograniczeniom na zasadach Konstytucji  (art. 31 ust. 3). Ograniczenia te muszą być określone w ustawie, nie mogą naruszać istoty prawa do prywatności oraz muszą być konieczne w demokratycznym państwie prawnym dla ochrony wartości (bezpieczeństwa, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej czy też wolności i praw innych osób).

25 maja 2018 r. zaczęły obowiązywać przepisy RODO, które przewidują zasady przetwarzania danych zbieżne ze standardem konstytucyjnym. Chodzi zwłaszcza o zasadę minimalizacji danych, zgodnie z którą dane muszą być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane.

Rzecznik ponownie wyraża wątpliwości co do adekwatności ewentualnej realizacji projektu do zamierzonych celów. Jeżeli system zostanie wprowadzony w całym Krakowie, to każdy z mieszkańców będzie obserwowany w każdym momencie, w którym będzie się znajdował w sferze publicznej. Istnienie takiego systemu mogłoby potencjalnie prowadzić do nadużyć, stąd w ocenie RPO zasadność tego projektu powinna być dokładnie przeanalizowana, szczególnie wobec opisanych w literaturze społecznych konsekwencji wprowadzania tego typu nadzoru.

VII.501.64.2020