Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Trybunał Konstytucyjny wydał dnia 11 lutego 2014 r. postanowienie sygnalizacyjne, w którym przedstawił Sejmowi RP uwagi dotyczące stwierdzonej w Kodeksie wyborczym luki w prawie polegającej na braku możliwości uruchomienia postępowania w sprawie orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w inny sposób niż na wniosek zainteresowanego. Trybunał podkreślił, że „usunięcie przez ustawodawcę sygnalizowanej luki w prawie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej […] istniejący sposób wszczynania tej procedury jest niewystarczający z punktu widzenia potrzeby ochrony interesów społeczności samorządowej”.

W opinii Rzecznika przy opracowaniu regulacji w tym zakresie należy wziąć pod uwagę wdrażaną przez Polskę Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, która zaleca, by ograniczenia w dostępie do funkcji publicznych były oparte na pogłębionej analizie, która wykaże, iż dana osoba nie może sprawować stanowiska ze względu na swoją niepełnosprawność. Z kolei w myśl ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wykonywać swoje obowiązki po odpowiednim przystosowaniu miejsca pracy. W ocenie Rzecznika sposób orzekania o niezdolności do wykonywania  funkcji wójta nie powinien opierać się na systemie orzekania o niezdolności do pracy, a raczej na osobnym mechanizmie prawnym, podobnie jak ma to miejsce w procedurze orzekania o niezdolności do pełnienia funkcji sędziego. W związku z tym Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego o zajęcie stanowiska w sprawie możliwości podjęcia inicjatywy ustawodawczej mającej na celu wykonanie wspomnianego postanowienia sygnalizacyjnego Trybunału Konstytucyjnego.