Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W najbliższą niedzielę planowane są wybory przedterminowe i uzupełniające w dziewięciu miejscowościach w Polsce
• Zagrożenia związane z epidemią koronawirusa znacząco ograniczą możliwość udziału w głosowaniu - wskazuje RPO
• Osoby poddane kwarantannie nie będą mogły wziąć w nim udziału
• Tymczasem Konstytucja mówi o powszechnym charakterze wyborów

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Sylwestra Marciniaka o pilne przedstawienie stanowiska ws. zagrożeń dla wyborów przedterminowych i uzupełniających w najbliższym czasie. Chodzi o  gwarancje praw wyborczych obywateli i ich bezpieczeństwa zdrowotnego.

RPO z dużym zaniepokojeniem monitoruje sprawę zagwarantowania praw wyborczych obywateli w trudnym czasie walki z COVID-19.

W niedzielę 22 marca 2020 r. planowane jest przeprowadzenie wyborów przedterminowych i uzupełniających w 9 miejscowościach. Chodzi o wybory do: Rady Gminy Strzelce Wielkie, Rady Gminy Pątnów, Wójta Gminy Wierzchlas, Rady Gminy w Stryszowie, Rady Gminy Boguty-Pianki, Wójta Gminy Jarosław, Rady Gminy Górno, Rady Gminy Smyków, Rady Gminy Łączna oraz Rady Miejskiej w Białej Piskiej. Kolejne takie wybory w wielu miejscowościach mają być przeprowadzone m.in. 29 marca oraz 5 kwietnia.

Rzecznik zdaje sobie sprawę, że ich zorganizowanie będzie się wiązać ze szczególnie poważnymi wyzwaniami organizacyjnymi (m.in. powołanie składów właściwych komisji wyborczych). Wybory w tym okresie wiążą się również z oczywistymi, znacznymi utrudnieniami i ograniczeniami dla wyborców.

Biorąc pod uwagę obecne okoliczności, Adam Bodnar jest zaniepokojony o realizację zasady powszechności wyborów i gwarantowanie praw wyborczych (art. 62 ust. 1 Konstytucji). Wielotysięczna grupa wyborców została bowiem poddana kwarantannie w związku z pandemią koronawirusa. Grupa ta stopniowo się zwiększa,  m.in. dotyczy to licznych obywateli polskich wracających z zagranicy. Nie ma zaś procedury umożliwiającej tej grupie wyborców oddanie głosu zdalnie (ustawodawca zrezygnował z możliwości głosowania korespondencyjnego w odniesieniu do ogółu obywateli).

A także wyborców obowiązują bardzo ważne apele i zalecenia Ministra Zdrowia oraz Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące ograniczenia przebywania w miejscach publicznych i pozostania w domu. Zagrożenia związane z pandemią poważnie wpłyną więc na możliwość udziału w głosowaniu, znaczącą ją ograniczając. 

VII.602.8.2020