Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Poczta Polska ma bardzo wysokie standardy ochrony tajemnicy pocztowej. Gdyby zaś ją naruszyła, to na pewno zareaguje Urząd Kontroli Elektronicznej
• Minister Andrzej Adamczyk odpowiada na pytania RPO

Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadziła nowe zasady dostarczania przesyłek pocztowych, m.in. dała Poczcie Polskiej prawo digitalizowania (zamieniania informacji zawartej na papierze w informację komputerową) przesyłek i dostarczania ich odbiorcy.

Prawo pocztowe znało już taką usługę –odbiorca nie mający dostępu do internetu może wysłać przesyłkę tak, by firma świadcząca usługę pocztową dostarczyła ją odbiorcy już elektronicznie. Może też wysłać przesyłkę cyfrową z prośbą o dostarczenie jej w formie tradycyjnej, na papierze. Istotą tzw. hybrydowych usług pocztowych było to, że to nadawca wybierał sposób dostarczenia. Zmiany wprowadzone w Tarczy 2.0 pozwalają taką decyzję podjąć samej Poczcie Polskiej (i tylko jej – przepisy dotyczą bowiem tylko Poczty jako operatora wyznaczonego, o specjalnym statusie). To Poczta Polska może podjąć decyzję o e-doręczeniu, o ile odbiorca jest w stanie odebrać przesyłkę elektronicznie i w taki sam sposób potwierdzić swoją tożsamość.

Do tych rozwiązań RPO zgłosił kilka zastrzeżeń i pytań: dlaczego nadawca został pozbawiony prawa decydowania o sposobie doręczenia przesyłki? Przecież to on za to płaci. Skąd Poczta Polska będzie wiedziała, którzy z adresatów mogą odbierać przesyłki w formie cyfrowej? Jak sprawdzi, że posługują się oni właściwymi podpisami cyfrowymi?

Poczta Polska pełni funkcję operatora wyznaczonego – czyli takiego operatora usług pocztowych, który musi podstawowe usługi wykonywać tak samo na terenie całego kraju, a nie tylko tam, gdzie jest to finansowo opłacalne. Realizując to zadanie operator wyznaczony ma prawo korzystać z pomocy budżetowej. Tymczasem Tarcza 2.0 pozwoliła zamykać placówki pocztowe, przez co ludzie mogli stracić dostęp do podstawowych usług pocztowych.

W odpowiedzi Minister Infrastruktury wyjaśnia, że odpowiedzi na większość pytań RPO są w regulaminie Poczty Polskiej. Wynika z niego, że

• jeśli nadawca nie życzy sobie doręczenia cyfrowego (nie chce, by ktoś na poczcie otwierał jego przesyłkę, skanował ją i przekazywał dalej), to ma napisać na przesyłce „nie podlega digitalizacji” (§ 6 ust. 2 Regulaminu Poczty Polskiej)
• odbiorca przesyłki musi zaś uprzednio (3 dni przed dostarczeniem przesyłki) upoważnić Pocztę do założenia mu eSkrzynki, do której wpadnie przesyłka (§ 3 ust. 9 Regulaminu). Bez tego upoważnienia przesyłka nie będzie mogła być dostarczona cyfrowo

Ponadto prawo pocztowe przewiduje, że

• Poczta Polska ma obowiązek zachować tajemnicę pocztową, a realizacja tego obowiązku podlega Urzędowi Kontroli Elektronicznej. Tajemnicą pocztową objęte są informacje przekazywane w przesyłkach, informacje dotyczące realizowanych przekazów pocztowych, dane dotyczące podmiotów korzystających z usług pocztowych oraz dane dotyczące faktu i okoliczności świadczenia usług pocztowych lub korzystania z tych usług.

Zgodnie z art. 15 zzu6 specustawy covidowej z 2 marca (z kolejnymi nowelizacjami) identyfikacja adresatów będącymi osobami fizycznymi odbywa się poprzez autoryzację profilem zaufanym. Autoryzacja następuje przy pierwszym logowaniu i zakładaniu eSkrzynki. Komunikacja pomiędzy systemem Poczty Polskiej a profilem zaufanym realizowana jest za pomocą szyfrowanego połączenia i zabezpieczona jednym z najnowocześniejszych rozwiązań typu Firewall.

• Sama eSkrzynka została osadzona w Data Center Poczty Polskiej. Wysokie bezpieczeństwo usługi zapewnia umieszczenie komponentów teleinformatycznych w dwóch ośrodkach Data Center zbudowanych w oparciu o redundantną infrastrukturą serwerowo-sieciową, wykorzystującą najnowocześniejsze rozwiązania techniczne światowych liderów branży, także w zakresie bezpieczeństwa samego systemu oraz Data Center.
• Systemy informatyczne wspierające procesy digitalizacji korespondencji i jej doręczenia do eSkrzynki są w bezpieczny sposób zintegrowane z profilem zaufanym na podstawie art. 15 zzu 6 ust. 2. Rozwiązanie zostało przygotowane we współpracy z Ministrem Cyfryzacji.
• Przekształcenie korespondencji papierowej w wersję elektroniczną będzie odbywało się przy spełnieniu najwyższych wymagań w zakresie zachowania bezpieczeństwa i poufności informacji. Centrum Skanowania Operatora Wyznaczonego posiada certyfikat zgodności z przedmiotową normą w zakresie usługi i przetwarzania i skanowania dokumentów. Obiekty Poczty Polskiej, będące elementem infrastruktury krytycznej Państwa Polskiego są zorganizowane w sposób zapewniający zachowanie tajemnicy pocztowej i bezpieczeństwo obrotu pocztowego – zapewnia min. Adamczyk.

W celu zachowania tajemnicy pocztowej i bezpieczeństwa obrotu pocztowego Spółka wdrożyła:

• politykę ochrony osób i mienia w Poczcie Polskiej S.A.,
• programy uświadamiania i szkolenia w zakresie ochrony osób i mienia,
• szczegółowe procedury operacyjne i standardy techniczne w zakresie ochrony osób i mienia,
• monitorowanie i przeglądy systemu ochrony osób i mienia,
• system kontroli ruchu osobowego i materiałowego obejmujący m. in.: elektroniczne systemy kontroli dostępu, procedury ograniczonego dostępu do pomieszczeń i przesyłek, plombowanie pojazdów, skrzyń ładunkowych i opakowań zbiorczych przesyłek, przechowywanie przesyłek pocztowych w zamykanych/chronionych pomieszczeniach,
• systemy zabezpieczenia technicznego, w tym nowoczesne systemy monitoringu wizyjnego.

Odnosząc się do kwestii ewentualnego zaprzestania świadczenia usług powszechnych, w tym funkcjonowania placówek pocztowych zawartej w punkcie II uprzejmie informuję, że Poczta Polska S.A. sukcesywnie normalizuje ten obszar poprzez wydłużanie godzin dostępności dla klientów. W ostatnim czasie blisko 3 tysiące placówek pocztowych w skali kraju wydłużyło godziny obsługi. Dodatkowo zgodnie z ostatnimi regulacjami powszechnymi klienci Poczty Polskiej mogą ponownie korzystać z usług pocztowych w blisko 200 placówkach zlokalizowanych w centrach/galeriach handlowych. Poczta Polska S.A. prowadzi intensywne działania ukierunkowane na przywrócenie w całej sieci, w możliwie najszybszym terminie, standardowych godzin funkcjonowania.

V.7224.45.2020