Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar wręczył Markowi Wysockiemu Nagrodę RPO im. doktora Macieja Lisa.

- Profesor Wysocki łączy wielką pasję naukową ze społecznym zaangażowaniem. – Promuje on najlepsze standardy, jeśli chodzi o pomoc osobom niepełnosprawnym, świetnie też współpracuje z rzecznikiem praw obywatelskich. Profesor Wysocki tworzy rozwiązania systemowe w architekturze, które pomagają wszystkim – mówił Adam Bodnar podczas uroczystości wręczenia nagrody, która odbyła się 16 listopada we Wrocławiu.

Laudację na cześć laureata, w imieniu Prezydenta Gdyni wygłosiła Beata Wachowiak-Zwara, Pełnomocnik ds. osób z niepełnosprawnością Prezydenta Miasta Gdyni.

Marek Wysocki

Naukowiec i społecznik działający na rzecz środowiska osób z niepełnosprawnością. Dyrektor Centrum Projektowania Uniwersalnego. Profesor nadzwyczajny na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Członek Komisji Ekspertów ds. Osób Niepełnosprawnych przy RPO.

Jest autorem ponad 70 publikacji dotyczących projektowania dla wszystkich i audytorem dostępności obiektów i przestrzeni publicznych. Opracował m.in. poradnik RPO pt. „Przestrzeń publiczna przyjazna seniorom”.

Twórca programów edukacyjnych dla studentów, uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jako dydaktyk swoją wiedzę i doświadczenie przekazuje przyszłym architektom, angażując się w zaszczepianie w nich nie tylko wiedzy ale także prospołecznych postaw, zwiększając ich świadomość znaczenia projektowania uniwersalnego.

Opracował Standardy Dostępności przestrzeni publicznych i konsekwentnie prowadzi działania na rzecz ich wdrożenia w samorządach lokalnych. Między innymi jest pierwszym w Polsce „Access Oficer” powołanym na to stanowisko w 2014 roku przez samorząd Miasta Gdyni.

Współpracownik wielu organizacji pozarządowych, ekspert Grupy ON Inclusion 14-20 na rzecz wdrożenia koncepcji projektowania uniwersalnego w ramach programów unijnych (EFSI).

Jest wytrwałym propagatorem idei równoprawnego dostępu osób z ograniczeniami mobilności i percepcji do przestrzeni publicznej oraz powszechnej edukacji. Za popularyzowanie idei projektowania uniwersalnego został nagrodzony Medalem „Gdynia bez Barier”.

Nagroda im. doktora Macieja Lisa

Nagroda im. doktora Macieja Lisa została ustanowiona z inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich w celu uhonorowania pamięci Macieja Lisa – Pełnomocnika Terenowego RPO we Wrocławiu, który zmarł w kwietniu 2015 r.  Jest przyznawana za szczególne osiągnięcia w dziedzinie obrony praw i interesów osób z niepełnosprawnościami. Pierwszą osobą, która otrzymała to wyróżnienie był poseł Sławomir Piechota.

W Kapitule Nagrody im. dr. Macieja Lisa zasiadają:

• Rzecznik Praw Obywatelskich
• Przedstawiciel Rodziny Patrona Nagrody
• Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego
• Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego
• Prezydent Miasta Wrocławia
• Laureaci poprzednich edycji Nagrody

Laudacja Prezydenta Miasta Gdyni Wojciecha Szczurka:

Podczas dzisiejszej uroczystości wręczenia Panu Profesorowi Markowi Wysockiemu Nagrody Rzecznika Praw Obywatelskich im. doktora Macieja Lisa za szczególne dokonania na rzecz obrony praw i interesów osób z niepełnosprawnością, przypadł mi w udziale zaszczyt, a także przyjemność, zabrania głosu i przybliżenia związków szacownego laureata z Gdynią.

Pozwolą jednak Państwo, że najpierw odniosę się do samej nagrody i jej patrona. Dokonania dr. Macieja Lisa są znakomitym przykładem ścisłego powiązania pracy zawodowej z działalnością społeczną w najlepszym i najszerszym rozumieniu tego słowa – taką, która w centrum uwagi zawsze ma człowieka i jego prawa. Każdego człowieka. Cieszy mnie uhonorowanie tym niezwykłym wyróżnieniem osoby, która na co dzień łączy pracę z aktywnością społeczną, ogromną wiedzę i doświadczenie zawodowe
z nieprzeciętną wyobraźnią i wrażliwością.

Profesora Marka Wysockiego poznałem podczas zorganizowanych przez Niego
w Gdyni warsztatów dla studentów Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, podczas których przestrzeń publiczna naszego miasta została przeanalizowana i oceniona pod kątem dostępności dla seniorów i osób z niepełnosprawnością. Począwszy od tego wydarzenia wspólnie z Panem Profesorem zaczęliśmy prowadzić konsekwentne działania urzeczywistniające ideę miasta przyjaznego wszystkim jego mieszkańcom i gościom.

Profesor Marek Wysocki, od ponad 20 lat promujący i wprowadzający w życie koncepcję projektowania uniwersalnego w odniesieniu do środowiska fizycznego, produktów i usług, jest pionierem, liderem i niekwestionowanym autorytetem w tej dziedzinie. Z jego inicjatywy na Politechnice Gdańskiej powołano Centrum Projektowania Uniwersalnego, będące pierwszą w Polsce instytucją wspierającą rozwój technologii kompensacyjnych oraz standardów dostępności w zakresie projektowania dla wszystkich. Od 2004 roku Profesor Wysocki realizuje na rodzimej uczelni program "Projektowanie Przestrzeni Wspólnej", w ramach którego odbywają się warsztaty studenckie pod tytułem „Miasta bez barier – pokonać schody i obojętność”.  W ich trakcie studenci sprawdzają przestrzenie miast z pozycji osoby na wózku i osób z niepełnosprawnością wzroku, wskazując władzom miast obszary wymagające interwencji i likwidacji barier architektonicznych. Ponadto od 2014 roku organizuje warsztaty partycypacyjne „Projektowanie uniwersalne – jak żyć razem, nie obok siebie”, podczas których studenci architektury projektują zmiany w mieszkaniach osób z niepełnosprawnościami i osób starszych. Zrealizowane następnie projekty służą podnoszeniu jakości życia tych osób
w miejscu zamieszkania i w najbliższej okolicy.

Z dumą i satysfakcją mogę powiedzieć, że od wielu lat jednym z ważniejszych celów władz Gdyni jest projektowanie i realizowanie kompleksowej polityki społecznej. Jednym z jej założeń jest pełna integracja osób z niepełnosprawnościami oraz dostosowanie przestrzeni miejskiej do potrzeb wszystkich mieszkańców. Naszym zadaniem, i naszą ambicją, jest umożliwienie i ułatwienie osobom z różnorodnymi ograniczeniami w mobilności i percepcji (w tym osobom z niepełnosprawnościami
i seniorom) funkcjonowania w przestrzeni miasta oraz pełnoprawnego korzystania z jego oferty.

Czerpiąc z ogromnej wiedzy i doświadczenia profesora Wysockiego, w ścisłej z nim współpracy, w  2013 roku Gdynia wdrożyła dokument pod nazwą Standardy Dostępności, zawierający wytyczne do projektowania i zagospodarowania przestrzeni publicznych, oparte na zasadach projektowania uniwersalnego, zapewniającego dostępność do obiektów i przestrzeni dla wszystkich. Wspomniane standardy, których autorem jest pan Marek Wysocki, będący jedynym w Polsce ekspertem do spraw dostępności, są stosowane w codziennej praktyce przez jednostki miejskie przy projektowaniu, uzgadnianiu i realizacji inwestycji. Profesor Marek Wysocki pomaga w ich wprowadzaniu przez prywatnych inwestorów opiniując dokumentacje projektowe oraz doradzając w zakresie możliwych rozwiązań, które służą zapobieganiu powstawania i likwidowaniu barier w dostępności obiektów i przestrzeni publicznych w Gdyni. Warto wspomnieć, że ta konsekwentna polityka na rzecz dostępności dla osób z niepełnosprawnością została doceniona w 2016 roku w konkursie architektoniczno-urbanistycznym Fundacji Integracja i Towarzystwa Urbanistów Polskich, w którym Gdynia otrzymała nagrodę „Lider Dostępności” w kategorii samorząd oraz nagrodę Grand Prix konkursu za zasługi w zakresie likwidacji barier utrudniających życie osobom z niepełnosprawnością.

Profesor Marek Wysocki jest niestrudzonym orędownikiem i zwolennikiem konsekwentnego wprowadzenia zapisów Konwencji ONZ o prawach osób
z niepełnosprawnością do polskiego porządku prawnego. W tym zakresie bierze aktywny udział w konsultacjach społecznych nowych aktów prawnych, a także inicjuje nowe rozwiązania prawne, takie jak wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji Access Oficera, która ma dbać o politykę dostępności na zarówno poziomie samorządów lokalnych, jak i na poziomie ogólnopolskim. Za swoje dokonania, a także za pracowitość, konsekwencję i bezkompromisowość w działaniu w 2013 roku otrzymał medal „Gdynia bez barier“.

Panie Profesorze, jest Pan znakomitym ambasadorem idei społeczeństwa obywatelskiego, w którym niesłychanie ważną rolę odgrywa równoprawny dostęp osób
z niepełnosprawnością do przestrzeni publicznej oraz powszechnej edukacji każdego szczebla. Serdecznie gratuluję Panu Nagrody Rzecznika Praw Obywatelskich im. doktora Macieja Lisa, na którą zasługuje Pan w sposób szczególny.