Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Eksperci BRPO odpowiadają na pytania pod bezpłatnym telefonem 800 676 676. Podejmują też interwencje i wyjaśniają sytuacje sporne i wątpliwe. O tym można przeczytać tu: INTERWENCJE RPO W SPRAWIE KORONAWIRUSA

Jakie działania Rzecznik podejmie w sprawie sytuacji jednoosobowych przedsiębiorców w przypadku zajęcia konta bankowego przez komornika.

Rzecznik Praw Obywatelskich, wobec skargi przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, w związku z jego trudną sytuacją z powodu toczącej się egzekucji komorniczej, już w ubiegłych latach podjął działania generalne.

9 lipca 2018 r. skierował wystąpienie generalne do Minister Przedsiębiorczości i Technologii. W jego efekcie 31 lipca 2019 r. została uchwalona ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1495), zmieniająca art. 829 pkt 5 k.p.c.

Zgodnie z tą zmianą komornik nie może zabrać pieniędzy koniecznych na dwutygodniowe utrzymanie jednoosobowego przedsiębiorcy i jego rodziny.  Nie podlegają bowiem egzekucji: „u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy lub u dłużnika, będącego osobą fizyczną wykonującą działalność gospodarczą – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie”.

Zmiana weszła w życie od 1 stycznia 2020 i e przeświadczeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, powyższa regulacja powinna zapewnić większą ochronę jednoosobowego przedsiębiorcy w trakcie trwającej egzekucji komorniczej.

Brat wrócił z Kanady bez dowodu osobistego i nie może złożyć wniosku o nowy, bo jest na kwarantannie, a chciałby się zarejestrować jako osoba bezrobotna;

Może to zrobić drogą elektroniczną korzystając ze strony internatowej https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup#/panelOgolny.

Jeśli ktoś nie ma dowodu, może  przedstawić inny dokument tożsamości np. paszport. Trzeba wtedy dodatkowo należy dołączyć dokument potwierdzający zameldowanie na pobyt stały lub czasowy na terenie powiatu, w którym dokonywana jest rejestracja 

(§5 ust 1 pkt 1  – rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej  z 12 listopada 2012r. - w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy)

Czy emeryt może pojechać z żoną na umówiona wizytę do lekarza?

Wizyta lekarska mieści się w katalogu sytuacji uprawniających do wyjścia z domu. Oczywiście zakładamy tu sytuację, że stan zdrowia osoby udającej się do lekarza wymaga, by ktoś jej towarzyszył. Jak w każdym przypadku konieczności wyjścia z domu przestrzegać należy zasad bezpieczeństwa. Warto także przed terminem wizyty ustalić telefonicznie, czy na pewno wizyta odbędzie się (wiele placówek medycznych odwołuje planowe wizyty).

Z Zakładu Karnego w Czersku został zgłoszona prośba o pomoc w zorganizowaniu mobilnego punktu poboru krwi. 29 osadzonych zgłosiła gotowość do honorowego oddania krwi po apelu w środkach masowego przekazu o braku wszystkich rodzajów krwi . Nie wiedzą, jak można to przeprowadzić i czy w ogóle osoby przebywające w ZK mogą oddawać krew.

Niestety osoby osadzone są wyłączone z listy osób mogących być dawcą honorowym krwi, gdyż musi upłynąć okres 6 miesięcy od chwili opuszczenia zakładu karnego, aby móc oddać krew.  

Podstawa: OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 czerwca 2017 r. w sprawie wymagań dobrej praktyki pobierania krwi i jej składników, badania, preparatyki, przechowywania, wydawania i transportu dla jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi

Córka odbyła kwarantannę z dala od domu. Czy może ją do nas przywieźć narzeczony – do duża odległość od miejsca, gdzie obecnie są?

Przepisy jednoznacznie nie zabraniają udania się do rodzinnego domu po odbyciu kwarantanny w innym miejscu, jeżeli taki wyjazd jest konieczny a zainteresowana będzie poruszać się własnym środkiem transportu. Zakaz wychodzenia z domów dotyczy wyjść bez „wyraźnej konieczności”. Przemieszczać się można jedynie w grupie do dwóch osób. W przypadku ewentualnej kontroli, należy poinformować funkcjonariuszy o celu podróży.

Stan epidemii jest okresem przejściowym, w którym stosuje się rozmaite nadzwyczajne środki z uwagi na bezpieczeństwo publiczne, zostanie zakończony wówczas, gdy przestanie istnieć przyczyna, dla której go wprowadzono.

Warto przypomnieć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii do 11 kwietnia 2020 r. włącznie można przemieszczać się wyłącznie w celach:

• dojazdu do pracy. A także w celu udania się po zakup towarów i usług związanych z zawodową działalnością.
• wolontariatu, gdy zainteresowany działa na rzecz walki z koronawirusem i pomaga potrzebującym przebywającym na kwarantannie lub osobom, które nie powinny wychodzić z domu - w ramach tej działalności
• załatwiania spraw niezbędnych do życia codziennego. Można się przemieszczać, aby zrobić niezbędne zakupy, wykupić lekarstwa, udać się do lekarza, opiekować się bliskimi, wyprowadzić psa.

Podstawa prawna:

1. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2019 poz. 1239)
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii  (Dz.U.2020 poz. 491)

Dlaczego zamknięty jest Tatrzański Park Narodowy?  Dzwonią taternicy, którzy wybrali się w góry.

Decyzja taka podyktowana jest sytuacją panująca w kraju i wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego. Żeby odwiedzić Tatrzański Park Krajobrazowy, trzeba tam dojechać, także korzystając ze środków komunikacji, zatrzymując się w miejscach dostępnych publicznie, co może sprzyjać rozprzestrzenianiu się epidemii. Turyści przebywający górach mogą być chorzy, narazi na zakażenie ratowników Tatrzańskiego Pogotowia Ratunkowego. Przykładem jest wypadek turysty, który pomimo obowiązku poprzebywania na kwarantannie wybrał się na narty i uległ śmiertelnemu wypadkowi. Ratownicy nie mogli znieść ciała z uwagi na zagrożenie przymusową kwarantanną i wykluczeniem ze służby (zdarzenie miało miejsce po stronie Słowackiej).

Tatrzański Park Narodowy wydał oficjalny komunikat o zakazie wstępu na teren Tatrzańskiego Parku Krajobrazowego od dnia 13 marca 2020 roku do odwołania . Oznacza to, że  zamknięte są punkty wejścia do Parku, obowiązuje zakaz wejścia na wszystkie szlaki, schroniska są zamknięte do odwołania, parkingi są nieczynne, kolejka oraz wyciągi w rejonie Kasprowego Wierchu są nieczynne.

Zamknięcie terenu Tatr nie dotyczy mieszkańców powiatu tatrzańskiego. Schroniska na terenie TPN zawieszają świadczenie usług do odwołania.

Interesantka, osoba bezdomna , przebywa w noclegowni w Zielonej Górze skarży się że nie może opuszczać terenu noclegowni.

Skontaktowaliśmy się telefonicznie z dyrektorem Departamentu Bezpieczeństwa Publicznego w Urzędzie Miasta Zielona Góra. Wyjaśnił, że straż miejska przywozi osoby w kryzysie bezdomności do schroniska w celach prewencyjnych. W schronisku są wydawane posiłki (dostarcza je Caritas), w noclegowni po zmianie regulaminu można przebywać nie tylko w nocy, ale całą dobę. Wyjście i wejście na teren ośrodka odbywają się w ograniczonym zakresie (wyłącznie w koniecznych wypadkach), by ograniczyć ryzyko zakażenia dla przebywających w ośrodku.

Interesantka skarży się,  że pracodawca nie chce jej dopuścić do pracy, ponieważ ma męża zawodowego kierowcę, który jeździ za granicę;

Przepisy regulują tę kwestie tak: pracodawca ma prawo nie dopuścić do pracy pracownika w przypadku m.in. złego stanu zdrowia, stanu nietrzeźwości lub odurzenia narkotykami.

Jeśli pracownik wykazuje objawy choroby, pracodawca kierując się obowiązkami BHP wynikającymi z Kodeksu Pracy powinien zapobiegawczo powstrzymać go od wykonywania pracy i profilaktycznie skierować na badania lekarskie. Jeśli lekarz stwierdzi, że pracownik jest zdrowy i gotów do pracy, może powrócić g do wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę.

O obowiązkach pracodawcy i pracownika stanowi szereg przepisów Kodeku pracy, w niniejszym przypadku szczególnie warto zapoznać się z art. 211 pkt 5 Kodeks Pracy:

1. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
2. znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;
3. wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
4. dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;
5. stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;
6. poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
7. niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;
8. współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warto też mieć na uwadze, że pracodawca powstrzymujący pracownika od świadczenia pracy z obawy o jego stan zdrowia nie powinien wysyłać go na urlop, gdyż prawo do urlopu przysługuje pracownikowi i jest mu udzielane na wniosek lub zgodnie z zakładowym planem urlopowym.

Dlaczego nie oznacza się mieszkań i domów osób poddanych kwarantannie. W takim przypadku sąsiedzi mieliby świadomość tego, kto może zarażać inne osoby; nadto mogliby w ramach patroli sąsiedzkich kontrolować przestrzeganie rygorów kwarantanny ?

Nie ma podstaw prawnych do takiego działania. Także w przepisach wprowadzonych w związku z ogłoszeniem w okresie od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

Co więcej ich ewentualne wprowadzenie należałoby uznać za niedopuszczalne naruszenie praw i wolności obywatelskich osób poddanych kwarantannie – osoby te nie mogą być stygmatyzowane, w ekstremalnych sytuacjach wprowadzenie postulowanych rozwiązań mogłoby skutkować nawet  aktami agresji wobec obywateli poddanych kwarantannie. Nad przestrzeganiem zasad kwarantanny czuwają właściwe służby państwowe, zatem tworzenie patroli sąsiedzkich, które miały realizować takie działania nie jest konieczne. Brak także podstaw normatywnych do podejmowania inicjatyw o takim charakterze.

16 marca 2020 roku wróciłem do Polski. Zostałem wraz z żoną objęty kwarantanną. Nie zgadzam się z tym, ponieważ w kraju, z którego wróciłem potwierdzonych zostało tylko kilka przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Ja i moja żona czujemy się bardzo dobrze. Czy Rzecznik Praw Obywatelskich może podjąć interwencję w sprawie? Chciałbym wychodzić z mieszkania np. w porze nocnej.

Każdy,  kto wrócił do kraju od 15 marca 2020 r., musi odbyć obowiązkową kwarantannę, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,

Kwarantanna ma trwać 14 dni licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.

Dzieje się tak na podstawie ogłoszonego od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania stanu zagrożenia epidemicznego na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2

Obowiązkową kwarantanną zostali objęci, z nielicznymi wyjątkami, wszyscy powracający do Polski niezależnie od tego z jakiego kraju powrócili i niezależnie od tego ile w tym kraju było zakażeń wirusem SARS-CoV-2. W czasie kwarantanny w żadnym wypadku nie wolno opuszczać miejsca, w którym odbywamy kwarantannę, również w porze nocnej. Spacery z psem, wyjście do sklepu, apteki czy lekarza są zakazane.

Podstawa prawna: § 2 ust. 1 pkt 2) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (DZ.U.2020.433), wejście w życie w dniu 13.03.2020 r., uchylony z dniem 20.03.2020 r. i art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 374).

A co z gospodarstwami agroturystycznymi, co mają zrobić rolnicy agrogospodarze, władze zakazały przyjmowania turystów. Nadto, przepisy tzw. tarczy antykryzysowej nie uwzględniają sytuacji rolników prowadzących agroturystykę i nie zapewniają pomocy organów państwa.

Rzecznik wystąpił do Ministerstwa Rolnictwa, by zbadał ten problem oraz poinformował o działaniach, jakie podjął celu zapewnienia rolnikom potrzebnej pomocy. (V.7106.2.2020)