dr hab. Adam Bodnar, prof. SWPS - RPO VII kadencji

Rzecznik Praw Obywatelskich w latach 2015-2021. Zgłoszony na stanowisko dzięki poparciu 67 organizacji pozarządowych. Prawnik i nauczyciel akademicki, doktor habilitowany nauk prawnych, działacz na rzecz praw człowieka. Urodził się 6 stycznia 1977 roku w Trzebiatowie.

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył również studia LL.M. z zakresu prawa konstytucyjnego porównawczego w Central European University w Budapeszcie. W 2006 roku uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim stopień naukowy doktora nauk prawnych z zakresu prawa konstytucyjnego. Jego praca doktorska pt. "Obywatelstwo wielopoziomowe w europejskiej przestrzeni konstytucyjnej" uzyskała wyróżnienie w konkursie Przeglądu Sejmowego. W 2019 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego. Jego rozprawa habilitacyjna została opublikowana w książce „Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny”.

W latach 2004-15 był związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, najpierw jako współtwórca i koordynator Programu Spraw Precedensowych, a następnie jako szef działu prawnego i wiceprezes zarządu. Ekspert Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W latach 2013-2014 członek rady dyrektorów Funduszu ONZ na rzecz Ofiar Tortur.

W latach 2001-2004 pracował jako prawnik w kancelarii Weil, Gotshal & Manges. Od 2006 był zatrudniony i wykładał na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego – współpracę zakończył w 2020 r. Od marca 2020 roku jest profesorem Uniwersytetu SWPS. Prowadzi także wykłady w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych.

Do czasu objęcia funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Bodnar współpracował z licznymi organizacjami pozarządowymi, m.in. z Fundacją Panoptykon (przewodniczący Rady Fundacji), ClientEarth Polska (członek rady programowej), Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy (współzałożyciel oraz członek zarządu). Był także członkiem Obywatelskiego Forum Legislacji działającego przy Fundacji Batorego oraz zespołu redakcji kulturaliberalna.pl.

W 2011 r. został odznaczony Nagrodą Tolerancji przez polskie organizacje LGBT. W 2013 r. był stypendystą programu German Marshall Memorial Fellowship. Dzięki poparciu 67 organizacji pozarządowych został w 2015 r. zgłoszony na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich przez Klub Parlamentarny SLD i posłów niezależnych, a także przez Klub Parlamentarny PO. Sejm RP powołał go na tę funkcję 24 lipca 2015 r., a 7 sierpnia 2015 r. Senat RP zatwierdził ten wybór. Wysoka Izba 9 września 2015 r. przyjęła jego ślubowanie.

W 2016 r. otrzymał Nagrodę Radia TOK FM im. Anny Laszuk. Również w 2016 roku otrzymał od Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego (Central European University) Alumni Impact Award.

W 2018 roku podczas IV Międzynarodowego Kongresu Psychiatrii Sądowej Biuro RPO pod kierownictwem dra hab. Adama Bodnara zostało wyróżnione Nagrodą Aureliusza za wieloletnią, systematyczną i konsekwentną pracę na rzecz pacjentów, w szczególności pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

W 2018 roku Biuro pod kierownictwem dra hab. Adama Bodnara otrzymało nagrodę IKAR Związku Nauczycielstwa Polskiego, ustanowioną „dla wyłaniania i wyróżniania osób, organizacji, instytucji, których szczególne dokonania w działalności oświatowej i wychowawczej wnoszą nieprzeciętne wartości służące środowisku, świadczą o profesjonalizmie i zaangażowaniu w działaniach na rzecz wychowania w tolerancji i pokoju, które stanowią inspirację dla młodego pokolenia”.

W 2018 r. rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar otrzymał nagrodę Architekt Rozwoju przyznawaną przez United Nations Global Compact Poland za stanie na straży

W 2018 r. rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar i jego Biuro zostali odznaczeni norweską Nagrodą Rafto przyznawaną obrońcom praw człowieka na świecie.

30 kwietnia 2019 r. dr hab. Adam Bodnar i Biuro RPO zostali uhonorowani Nagrodą Praworządności (Rule of Law Award) przyznawaną przez World Justice Project. Nagrodę przyznano za odważne działania na rzecz obrony niezależności sądów i praw podstawowych.

W ostatnim rankingu Dziennika Gazety Prawnej 50 najbardziej wpływowych prawników w Polsce za rok 2018, zajął 24 miejsce.

24 października 2020, r. otrzymał nagrodę "Pontifici - budowniczemu mostów" przyznawaną przez Klub Intreligencji Katolickiej.

Dr Adam Bodnar jest autorem wielu publikacji naukowych z zakresu prawa, m.in.

Obywatelstwo wielopoziomowe. Status jednostki w europejskiej przestrzeni konstytucyjnej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008;
Redakcja książki: Przekonania moralne władzy publicznej a wolność jednostki, Warszawa 2008 (wraz z prof. Mirosławem Wyrzykowskim);
The Charter of Fundamental Rights: Differentiated Legal Character of Charter’s Provisions, Their Consequences for Individuals, Court and Legislator, [w:] Jan Barcz (red.) Fundamental Rights Protection in the European Union, Wydawnictwo CH Beck 2009, str. 145 -167;
Adam Bodnar, Maciej Bernatt, Stosowanie tymczasowego aresztowania w Polsce – problem strukturalny. Glosa do wyroku ETPCz z 3 lutego 2009 r. w sprawie Kauczor przeciwko Polsce, Europejski Przegląd Sądowy, nr 5/2010, str. 48-53;
Adam Bodnar, Zmiana Konstytucji jako konsekwencja wykonania wyroku ETPCZ. Glosa do wyroku w sprawie Alajos Kiss przeciwko Węgrom (skarga nr 38832/06, wyrok z 20 maja 2010 r.), Europejski Przegląd Sądowy, nr 10/2010, str. 38-49;
Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej, [w:] Mirosław Wyrzykowski, Roman Wieruszewski (red.) Orientacja seksualna i tożsamość płciowa. Aspekty prawne i społeczne, Instytut Wydawniczy Euro-Prawo, Warszawa 2009, str. 83-101;
Skuteczność Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w Polsce, [w:] Tomasz Giaro (red.) Skuteczność prawa, Wydawnictwo LIBER, Warszawa 2010, str. 189-213;
Adam Bodnar, Anna Śledzińska, Kontakty między rodzicami a dziećmi w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz innych instrumentów międzynarodowych, [w:] Jacek Ignaczewski (red.) Władza rodzicielska i kontakty z dziećmi, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2010, str. 489-515;
Adam Bodnar, Anna Śledzińska, Rozwód i separacja w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz prawa wspólnotowego, [w:] Jacek Ignaczewski (red.) Władza rodzicielska i kontakty z dziećmi, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2010, str. 531 – 551;
Adam Bodnar, Małgorzata Szuleka, Koncepcja nadużycia prawa w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka a mowa nienawiści, [w:] R. Wieruszewski i inni (red.) Mowa nienawiści a wolność słowa. Aspekty prawne i społeczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, str. 150 – 172;
Fuzje i przejęcia w świetle praktyki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] Prawo handlowe w XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego pod redakcją M. Modrzejewskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, str. 15-28;
Shaping the Freedom of Assembly: Counter-Productive Effects of the Polish Road towards Illiberal Democracy, [w:] A. Sajo (red.) Free to Protest: Constituent Power and Street Demonstration, Eleven International Publishing, Utrecht, str. 165 – 187;
Adam Bodnar, Ewa Łętowska, Ochrona własności w Polsce w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka [w j. rosyjskim], [w:] Конституционно-правовые основы собственности и предпринимательства: проблемы реализации: Сборник докладов, Institute of Public Law and Policy, Moskwa, ISBN 978-5-94357-059-4, str. 106-159;
Organizacje skrajne w orzecznictwie sądów polskich oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, Warszawa 2013;
Adam Bodnar, Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, Warszawa 2018