Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Władze Opola zamierzają umieścić szkołę specjalną w budynku, który budzi sprzeciw rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami  
• W pobliżu nie ma przystanku komunikacji miejskiej, chodnik jest nierówny, zaś otoczenie placówki - bardzo głośne; nie ma też komfortowej drogi dojazdowej, a piesi muszą przechodzić przez tory kolejowe.
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev pisze do prezydenta Opola Arkadiusza Wiśniewskiego

Rzecznik prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie skargi dotyczącej planowanego zlokalizowania szkoły specjalnej w Opolu. Z otrzymanej korespondencji wynika, że w związku ze wzrostem liczby uczniów z niepełnosprawnościami i brakiem miejsc w funkcjonujących placówkach, samorząd postanowił otworzyć szkołę specjalną w budynku przy ul. Torowej 7. Lokalizacja ta budzi jednak sprzeciw rodziców uczniów z niepełnosprawnościami, którzy mieliby do szkoły uczęszczać.

W skardze do Rzecznika wskazują na obawy oraz niedogodności, takiej jak m.in. brak przystanku komunikacji miejskiej w pobliżu, zaniedbany i nierówny chodnik (co jest istotne dla uczniów poruszających się na wózkach) oraz głośne otoczenie placówki (odgłosy pociągów i szczekanie psów z sąsiadującego schroniska). Rodzice określają okolicę budynku jako niebezpieczną, nie ma komfortowej drogi dojazdowej do szkoły, a piesi muszą przechodzić przez tory kolejowe.

W opinii skarżących ulokowanie szkoły na obrzeżach miasta uniemożliwi również podejmowanie przez uczniów aktywności, które realizowali wcześniej bez konieczności organizowania przejazdu busem, tj. wyjść do sklepu, parku czy teatru.

Rzecznik podnosił już tę sprawę w wystąpieniu do Wydziału Oświaty Urzędu Miasta z 18 marca 2024 r.) W odpowiedzi z 11 kwietnia 2024 r. wskazano, że budynek przy ul. Torowej jest usytuowany w kompleksie obiektów szkolnych, w których obecnie funkcjonuje Centrum Kształcenia Zawodowego, gdzie w pracowniach jest zorganizowana praktyczna nauka zawodu dla ponad 1000 uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, a także bursa dla młodzieży szkolnej oraz Szkolne Schronisko Młodzieżowe.

Opisano także, na jakie warunki będą mogli liczyć uczniowie w nowej siedzibie -  to m.in. zainstalowanie zewnętrznej windy, dostosowania do potrzeb osób z niepełnosprawnością sanitariatów, brak barier architektonicznych w budynku. Podkreślono, że był to jedyny wolnym obiekt, który można było w krótkim czasie zaadaptować na potrzeby Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy. Lokalizacja ta ponadto ma nie być docelową, a organ prowadzący będzie się starał, by podjąć działania związane z budową nowego obiektu, w którym w przyszłości będą mogły funkcjonować szkoły prowadzące kształcenie specjalne.

Doceniając w pełni działania Urzędu Miasta na rzecz zapewnienia uczniom budynku bez barier, należy wskazać, że w odpowiedzi w żaden sposób nie odniesiono się do jednej z głównych kwestii, której dotyczyło wystąpienie Rzecznika, tj. otoczenia placówki, które zdaniem osób skarżących jest niedostępne, a miejscami wręcz niebezpieczne dla uczniów. 

A w niektórych przypadkach dla zapewnienia rzeczywistej dostępności nie jest wystarczające dostosowanie samego budynku. Jeśli chodzi o budynki użyteczności publicznej, w tym szkoły, dostępne powinno być również otoczenie. Przy projektowaniu szkół dla uczniów ze szczególnymi potrzebami należy zatem brać pod uwagę ich uzasadnione potrzeby i możliwość ich zaspokojenia w konkretnej lokalizacji.

Według rodziców w Opole brakuje placówek dostosowanych do potrzeb uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów w spektrum autyzmu. Szkoły takie mają być niewystarczająco przystosowane, a propozycje inwestycji rozwijających ofertę edukacyjną dla tej grupy uczniów mają nie być uwzględniane.\

Valeri Vachev prosi Prezydenta Miasta o wyjaśnienia, zwłaszcza  o poinformowanie:

• czy i w jaki sposób przy planowaniu nowej lokalizacji szkoły specjalnej wzięto pod uwagę potrzeby uczniów z niepełnosprawnościami;
• czy oprócz prac remontowych w budynku podjęto działania dla dostosowania otoczenia do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i wyeliminowania barier architektonicznych w pobliżu lub takie działania są planowane;
• czy planowane jest zorganizowanie przystanku komunikacji miejskiej w pobliżu szkoły;
• czy zbadano natężenie hałasu w budynku szkoły i w jej najbliższym otoczeniu w związku z jej zlokalizowaniem w sąsiedztwie schroniska dla zwierząt i trakcji kolejowej.

ZRPO pyta też o liczbę miejsc oraz rodzajów placówek, którymi dysponuje miasto Opole dla uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów w spektrum autyzmu.

XI.7036.19.2024