Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Uprawa konopi indyjskich i dzikich jest w Polsce zabroniona, ale dopuszczalne  jest produkowanie, używanie i posiadanie środka leczniczego na ich bazie 
• Zdaniem wnioskodawcy, który wystąpił do RPO, tacy pacjenci muszą stale mieć przy sobie zaświadczenia o leczeniu, kopie recept czy  imiennych faktur na zakup. Nie mogą być też z góry traktowani jako podejrzani oraz zatrzymywani
• Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się w tej sprawie komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka

Ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 1 listopada 2017 r. - dodano art. 33a. Zgodnie z nim ziele konopi innych niż włókniste oraz wyciągi, nalewki farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi innych niż włókniste oraz żywica konopi innych niż włókniste,  mogą stanowić surowiec farmaceutyczny, o którym mowa w art. 2 ust. 40  Prawa farmaceutycznego, przeznaczony do sporządzania leków recepturowych, po uzyskaniu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu wydanego przez Prezesa urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

RPO otrzymał prośbę o podjęcie działań w celu rozpowszechnienie tego faktu wśród przedstawicieli szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości. 

Zdaniem wnioskodawcy „pacjenci leczeni preparatami na bazie wspomnianego surowca nie mogą być apriorycznie traktowani jako podejrzani, zatrzymywani, nie może być zatrzymywana bez wydania kopii - ich dokumentacja medyczna, recepty na leki, zaświadczenia o leczeniu i faktury imienne za zakup leków, nie może być przeszukiwane ich miejsce pobytu czy pojazdy, z których korzystają - sam bowiem fakt leczenia taką, a nie inną substancją - nie stanowi bowiem przesłanki określonej art. 217, 219, 221, 223 i 244 k.p.k., ani nie uzasadnia godzących w prawa człowieka działań funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości".

Wnioskodawca prosi zatem o „zajęcie publicznego stanowiska w sprawie wymogów stawianych pacjentom leczonych lekami na bazie medycznej marihuany odnośnie do stałego posiadania przy sobie dokumentów: zaświadczenia o leczeniu określonymi preparatami, kopii recept, kopii faktur imiennych na zakup leków - jako łamiących zasadę równego traktowania obywateli".

Rzecznik podkreśla dopuszczalność leczenia się oraz stałego posiadania środków leczniczych na bazie konopi włóknistych, czyli rośliny z gatunku konopie siewne, w której suma zawartości delta-9-tetrahydrokannabinolu oraz kwasu tetrahydrokannabinolowego (kwasu delta-9-THC-2-karboksylowego) w kwiatowych lub owocujących wierzchołkach roślin, z których nie usunięto żywicy, nie przekracza 0,3% w przeliczeniu na suchą masę.

Art. 33a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dopuszcza możliwość zastosowania ziela konopi innego niż włókniste, a także wyciągów, nalewek farmaceutycznych oraz żywicy, jako surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporządzania leków recepturowych. Tym samym, dopuszczone jest produkowanie, używanie jako środka leczniczego i przez to posiadanie substancji na bazie konopi indyjskich (Cannabis indica Lam.) i konopi dzikich (Cannabis ruderalis Janisch) - mimo że ich uprawa w Polsce jest zabroniona (art. 45 ust. 4 u.p.n.).

Wskazywany przez wnioskodawcę art. 33a ust. 1 „przewiduje możliwość wykorzystania jako surowca farmaceutycznego wymienionych w nim postaci substancji uzyskanych z przetworzenia konopi innych niż włókniste, ale dopiero po otrzymaniu pozwolenia na dopuszczenie ich do obrotu. Dokument taki, w formie decyzji administracyjnej, wydaje Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych na okres pięciu lat. Tryb postępowania w sprawie uzyskania pozwolenia określony został w art. 33b". 

Stąd samo oczekiwane przez wnioskodawcę „uświadomienia" organów ścigania o jego treści nie będzie równoznaczne z apriorycznym przyjmowaniem, że substancja ujawniona podczas czynności służbowych u konkretnej osoby - ze względu na art. 33a ust. 1 u.p.n - będzie powodowała odstąpienie od dalszych czynności.

Pod użytym pojęciem „dalszych czynności" rozumieć należy te, które wiążą się z potwierdzeniem lub negacją podejrzenia popełnienia czynu zabronionego określonego w art. 58, art. 62 lub art. 64 u.p.n., które dotyczą odpowiedzialności za, odpowiednio, udzielanie lub nakłanianie do użycia środka odurzającego, posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz zabór w celu przywłaszczenia środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi  KGP o stanowisko. Zwraca się o podanie  statystyk co do przypadków zabezpieczania marihuany medycznej do badań oraz liczby przypadków, kiedy wynik badań ujawniał wyższe od dopuszczalnych dla marihuany medycznej stężenia substancji psychoaktywnych. Pyta też, czy Policja prowadziła szkolenia dotyczące zagadnienia posiadania marihuany medycznej i czy opracowano metodykę postępowania wobec ujawnienia marihuany medycznej w trakcie czynności.

II.519.299.2023