Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Media informują o zarzutach mobbingu wobec dyrektora Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze"
• Szczególne zaniepokojenie RPO wzbudziła informacja, że niezanonimizowane skargi pracowników dotyczące mobbingu miały być przekazywane dyrekcji Zespołu
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk pisze w tej sprawie do marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika
• AKTUALIZACJA: Od 2015 r. wpłynęło pięć skarg od członków Zespołu; wszystkie rozpatrywano zgodnie z wewnętrznymi zasadami Urzędu oraz przepisami prawa - odpisał dyrektor Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Zarząd Województwa nie ma praktyki reagować na anonimowe doniesienia medialne - dodał.

Na podstawie doniesień medialnych RPO powziął informację o licznych oskarżeniach o mobbing, kierowanych względem dyrektora Jacka Bonieckiego przez pracowników Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego, prowadzonego przez Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

Z informacji prasowych wynika, że skargi były kierowane do Marszałka Województwa Mazowieckiego. 

Szczególne zaniepokojenie RPO wzbudziła informacja, że niezanonimizowane skargi dotyczące mobbingu miały być przekazywane bezpośrednio do dyrekcji Zespołu. Taka praktyka mogła prowadzić do istotnego naruszenia konstytucyjnego prawa do prywatności i wywierać efekt mrożący na członków „Mazowsza”, którzy chcieliby zgłosić naruszenia. Skargi dotyczące mobbingu ze swej istoty mogą bowiem zawierać dane wrażliwe, takie jak chociażby informacje o zdrowiu czy przynależności do związków zawodowych.

Zastępca RPO prosi Marszałka o stanowisko oraz o odpowiedź na pytania:

1. Ile skarg od członków Zespołu Mazowsze wpłynęło do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego od 2015 roku? W jaki sposób skargi te zostały rozpatrzone?
2. Na jakiej podstawie prawnej skargi członków Zespołu Mazowsze były przekazywane bezpośrednio do dyrekcji Zespołu?
3. Jakie działania zamierza podjąć urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w związku zarzutami dotyczącymi niewłaściwych praktyk w Zespole Mazowsze?

Odpowiedź Waldemara Kulińskiego, dyrektora Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego 

Odpowiadając na pismo znak: VII.715.60.2022.MM z 5 grudnia 2022 r., uprzejmie informuję, że od 2015 r., tj. przez ostatnie 7 lat, do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie (dalej: „Urząd”) wpłynęło 5 skarg od członków Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karolinie (dalej: „Zespół”).  

Wszystkie z ww. skarg były rozpatrywane zgodnie z wewnętrznymi zasadami Urzędu oraz powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Z treścią skarg zapoznawany był każdorazowo Dyrektor. Jest to praktyka przyjęta i stosowana w Urzędzie. Nie ma możliwości rzetelnego zbadania sprawy, jeśli ograniczyłoby się uprawnienie wypowiedzenia się przez obie strony zaistniałego sporu, a następnie skonfrontowania stawianych zarzutów. Uprawnienie do ewentualnej obrony i wyjaśnień przysługuje każdemu. 

W większości przypadków dyrektor, którego skarga dotyczy, zapraszany jest do siedziby Urzędu i na miejscu zapoznaje się z zanonimizowanym dokumentem. Nie ma możliwości jego kopiowania, jedynie sporządzenie własnoręcznej notatki. Wyjątkowe sytuacje, gdzie skargi były przesyłane dyrektorom do zapoznania się i wypowiedzenia, następowały w okresie pandemii, kiedy to kontakty były ograniczone. 

Ponadto, Departament Kontroli Urzędu kilkukrotnie przeprowadzał w Zespole kontrole planowe lub doraźne, które w swym zakresie obejmowały również sprawy związane z prawem pracy. W większości przypadków kontrole te nie wykazały nieprawidłowości w obszarach związanych z prawem pracy. W przypadku ewentualnych uchybień, do dyrektora wysyłane były zalecenia pokontrolne bądź informacje. 

Jednocześnie, pragnę zauważyć, że Urząd czy Zarząd Województwa Mazowieckiego, nie mają w swoich kompetencjach możliwości wiążącego rozstrzygania sporów z zakresu prawa pracy, w tym spraw o mobbing czy dyskryminację. Takie kompetencje przysługują jedynie sądom pracy.   

Odnosząc się do Pana trzeciego pytania, dotyczącego działań jakie Urząd zamierza podjąć, w związku z zarzutami dotyczącymi niewłaściwych praktyk w Zespole, pragnę zauważyć, że Zarząd Województwa Mazowieckiego na wszystkie stawiane w kierunku podległych mu instytucji zarzuty, które są przekazywane bezpośrednio do Urzędu reaguje na bieżąco. Wykorzystuje do tego uprawnienia, które mu przysługują. Zbiera wyjaśnienia, przeprowadza kontrole, a gdy nie ma uprawnienia do  wykonania konkretnych czynności, wskazuje właściwe podmioty, do których należy się zwrócić lub przekazać sprawę. Zarząd Województwa Mazowieckiego nie ma praktyki reagować na anonimowe doniesienia medialne. 

Pragnę zauważyć, iż Dyrektor Zespołu został ponownie powołany na stanowisko w uzgodnieniu z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który oponował za przeprowadzeniem konkursu na to stanowisko. Nie budzi wątpliwości, że w ostatnich latach Zespół przeżywa jeden z lepszych okresów swojej działalności. Gra wiele koncertów w kraju, jest również zauważany i doceniany za granicą. Występuje gościnnie w filmach, programach telewizyjnych, radiu, dostrzegają go krytycy z całego świata. Zespół występuje z coraz to nowszym i ambitnym repertuarem, który zyskuje szerokie grono odbiorców. To oczywiście wynik ciężkiej pracy i zaangażowania wszystkich pracowników Zespołu, niemniej dzieje się to pod ścisłym kierownictwem i nadzorem Dyrektora instytucji, który ponosi odpowiedzialność za m.in. działalność artystyczną Zespołu. Taka sytuacja, w tym ilość organizowanych wydarzeń i wystąpień może prowadzić do nieporozumień, sporów i napięć międzyludzkich. Bez wątpienia, w tak licznym Zespole, znajdą się osoby, które nie będą zadowolone z pracy i dyscypliny wprowadzanej przez  Dyrekcję oraz będą negować słuszności podejmowanych przez nią decyzji. Niemniej, nie chcemy dopuścić do sytuacji, jaka miała miejsce w Filharmonii Lubelskiej, gdzie jak za pewne Pan wie, Zarząd Województwa Lubelskiego odwołał w trakcie sezonu artystycznego dyrektora, po zakończonym z sukcesem amerykańskim tournée, ponieważ wg części związkowców, zbyt wiele od nich wymagał.   

Pragnę również nadmienić, że odkąd Samorząd Województwa Mazowieckiego przejął Zespół, tj. od 1999 roku, zarządzało nim 4 dyrektorów. Zarządzanie Zespołem każdego z nich, budziło kontrowersję i krytykę przez niektórych członków Zespołu. 

Na zakończenie, pragnę zwrócić uwagę na szybkość i sprawność działania Państwa Urzędu. Minęło niespełna kilka dni od momentu ukazania się artykułu, a Pan zdążył już przeanalizować całość sytuacji i wystosować pismo, odnosząc się do „doniesień medialnych” i zdarzeń, które ponoć trwają od 2015 roku, a na które od przeszło 7 lat rzekomo nikt nie reaguje. Gdyby nie fakt, że jako przedstawiciel jednego z Urzędów, wierzę w profesjonalizm pozostałych urzędników, uznałbym, że tak szybka reakcja nie jest przypadkowa. 

VII.715.60.2022