Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Część lokalnych sanepidów niezgodnie z prawem załatwia wnioski obywateli o zwolnienie z kwarantanny zwykłym pismem, a nie w formie decyzji administracyjnej
• RPO poprosił Głównego Inspektora Sanitarnego o zbadanie sprawy w trybie nadzoru
• Dostał odpowiedź, że priorytetem jest przeciwdziałanie SARS-CoV-2, a działania kontrolne będą podjęte po ograniczeniu ryzyka związanego ze stanem epidemii
• Wobec utrudniania postępowania konstytucyjnemu organowi kontroli państwowej i ochrony prawa RPO Marcin Wiącek prosi o interwencję Ministra Zdrowia

Analizując skargi obywateli objętych obowiązkiem odbycia kwarantanny granicznej w związku z przyjazdem do Polski, Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Tychach oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Dzierżoniowie stosują niezgodną z prawem praktykę polegającą na załatwianiu wniosków obywateli o zwolnienie z tej kwarantanny w innej formie niż decyzja administracyjna (zwykłym pismem).

RPO zwrócił się do Dyrektora Departamentu Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Sanitarnego o podjęcie stosownych działań. Niestety, wystąpienia przekazano „zgodnie z właściwością” do państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych, którzy - wbrew obowiązującym przepisom prawa - potraktowali je jako skargi złożone w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego.

W tej sytuacji Rzecznik skierował wystąpienie do Głównego Inspektora Sanitarnego. Wskazał, że działalność organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzoruje właśnie GIS. Przekazanie zaś wniosków Rzecznika o podjęcie działań nadzorczych do innych organów inspekcji sanitarnej było zatem działaniem sprzecznym z prawem, bowiem inspektorzy wojewódzcy nie posiadają uprawnień nadzorczych.  Dlatego RPO poprosił GIS  o ponowne zbadanie sprawy.

Główny Inspektor Sanitarny odpisał, że obecnie priorytetowymi zadaniami pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej są czynności ukierunkowane na przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2. W związku z tym, planowane działania o charakterze kontrolnym zostaną przeprowadzone po ograniczeniu ryzyka związanego z wprowadzonym stanem epidemii.

Mimo zwrócenia się przez RPO o zbadanie sprawy w trybie nadzoru, którym to żądaniem adresat wystąpienia jest związany, Główny Inspektor Sanitarny nie zamierza obecnie zbadać niezgodnej z prawem praktyki załatwiania wniosków obywateli o zwolnienie z obowiązku kwarantanny granicznej zwykłym pismem.

Oznacza to, że Główny Inspektor Sanitarny de facto uchyla się od wykonywania obowiązków związanych z kompetencjami w zakresie nadzoru nad organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Jednocześnie utrudnia prowadzenie postępowania konstytucyjnemu organowi kontroli państwowej i ochrony prawa.

W związku z tym, że nadzór nad Głównym Inspektorem Sanitarnym sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia, RPO prosi min. Adama  Niedzielskiego o kontrolę bezczynności Głównego Inspektora Sanitarnego i wydanie mu polecenia, aby zbadał w trybie nadzoru nieprawidłowości w działaniu organów inspekcji sanitarnej w Tychach i Dzierżoniowie.

Niewykonywanie obowiązków nadzorczych przez GIS zagraża bowiem prawidłowemu funkcjonowaniu organów administracji publicznej, do których zadań należy m.in. zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych, co z kolei przekłada się na brak należytej ochrony praw i wolności obywateli, w stosunku do których organy te podejmują działania o charakterze władczym.

V.7018.65.2021