Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu 22 lipca 2019 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w Ośrodku Pomocy Osobom z Problemami Alkoholowymi w Częstochowie, przy ul. Sikorskiego 78. Ośrodek jest jednostką przeznaczoną jako miejsce czasowego pobytu dla osób znajdujących się w stanie nietrzeźwości, wymagających wsparcia psychologicznego oraz podejmującą działania edukacyjno – interwencyjne w stosunku do osób z problemem alkoholowym. Opłata za pobyt w Ośrodku wynosi 270 zł.

Do placówki doprowadzane są przez Policję lub Straż Miejską osoby w celu wytrzeźwienia. W związku z faktem, iż osoby doprowadzane do izby podlegają faktycznemu pozbawieniu wolności, zgodnie z definicją ujętą w art. 4 OPCAT, wizytujący placówkę sprawdzili, czy warunki w jakich umieszczone są osoby w stanie nietrzeźwości oraz sposób ich traktowania nie niosą ze sobą ryzyka występowania tortur, nieludzkiego, poniżającego traktowania lub karania. W trakcie wizytacji w izbie przebywały 4 osoby doprowadzone w celu wytrzeźwienia.

Placówka przeznaczona jest dla 40 osób, w ramach izby wyodrębniono części dla kobiet oraz dla mężczyzn, istnieje także pomieszczenie przeznaczone dla doprowadzanych w celu wytrzeźwienia osób poniżej 18 roku życia.

Warunki sanitarno-bytowe panujące w placówce uznać należy za wymagające poprawy. W dniu wizytacji w pomieszczeniach dla osób doprowadzonych w celu wytrzeźwienia panował zaduch, wyczuwalny był także nieprzyjemny zapach. Szczególną uwagą przedstawicieli KMPT zwróciła wnęka znajdująca się tuż przy wejściu do placówki, w której osoby doprowadzane mogą przebrać się w odzież zastępczą (nie stanowi to jednak obowiązku). W ocenie wizytujących przesłona oddzielająca wspomnianą przestrzeń od pomieszczenia, w którym przebywają lub przebywać mogą osoby trzecie, w tym m.in.: pracownicy Izby, doprowadzający funkcjonariusze Policji i Straży Miejskiej oraz inne osoby postronne, nie zapewnia w sposób wystarczający intymności doprowadzanym do jednostki.

Za dobrą praktykę wizytujący uznali możliwość otrzymania czystej odzieży, która nie stanowi odzieży zastępczej. Dyrektor placówki podkreślił, iż wielokrotnie osoby doprowadzane są w zdekompletowanej odzieży, a dzięki zgromadzonym artykułom nie muszą opuszczać izby np. boso lub bez koszuli.

Przedstawiciele KMPT zwrócili uwagę na niewystarczające zapewnienie prawa do informacji osobom przebywającym w placówce. W widocznym miejscu brakowało informacji dotyczących instytucji stojących na straży praw człowieka. Analiza dokumentacji wykazała zaś, że obcokrajowiec, co do którego wskazywano, iż nie posługuje się językiem polskim, podpisywał oświadczenia i dokumenty w tym języku. W przypadku dwóch innych osób, w zgromadzonej dokumentacji brak było podpisanego pouczenia o możliwości wniesienia do sądu zażalenia na umieszczenie w placówce. Mechanizm każdorazowo podkreśla, iż przekazana w sposób zrozumiały informacje dotycząca przyczyn pozbawienia wolności, praw i obowiązków w miejscu detencji oraz możliwości złożenia skargi stanowią minimalne gwarancje chroniące osoby pozbawione wolności przed torturami lub innymi formami złego traktowania.

Dalsze informacje oraz rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.