Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• 27 maja 2023 r. zastępca RPO Wojciech Brzozowski rozpoczął postępowanie wyjaśniające w sprawie grupy ok. 25 cudzoziemców przebywających pod zaporą biegnącą wzdłuż granicy polsko-białoruskiej
• AKTUALIZACJA:  Grupa cudzoziemców znajduje się poza jurysdykcją naszego kraju, w związku z czym nie ma prawnej i faktycznej możliwości dopuszczenia cudzoziemców do przekroczenia granicy do Polski - odpowiada Straż Graniczna
• A możliwość ewentualnego złożenia wniosków o ochronę międzynarodową istnieje wyłącznie w przejściu granicznym - dodano

Z doniesień medialnych wynika, że osoby te mogą przebywać w pobliżu zapory, po jej wschodniej stronie, nawet od kilku dni. Z przekazanej Rzecznikowi dokumentacji fotograficznej wynika ponadto, że przynajmniej część osób wchodzących w skład grupy przebywała w odległości nie większej niż 1 metr od zapory, a zatem najprawdopodobniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wedle informacji przekazanych Rzecznikowi, członkowie grupy w większości są obywatelami Iraku i Syrii.

Wojciech Brzozowski odbył rozmowę telefoniczną z komendantem Podlaskiego Oddziału SG gen. bryg. SG Andrzejem Jakubaszkiem. 

Zwrócił się także pisemnie  się do Komendanta Podlaskiego Oddziału SG z pilną prośbą o udzielenie informacji o statusie cudzoziemców a w szczególności, czy znajdują się oni lub znajdowali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w jurysdykcji Straży Granicznej. Czy deklarowali chęć ubiegania się w Polsce o ochronę międzynarodową, a jeśli tak, to jakie kroki zostały podjęte przez Straż Graniczną w celu umożliwienia im złożenia odpowiednich wniosków. Zapytał także, czy rozważono prawne możliwości udzielenia cudzoziemcom, wchodzącym w skład grupy, pomocy humanitarnej. 

28 maja w miejscu, gdzie przebywa grupa cudzoziemców, pojawili się naczelniczka Wydziału Praw Migrantów i Mniejszości Narodowych w Zespole Równego Traktowania Agnieszka Szmajdzińska i główny koordynator ds. współpracy strategicznej Maciej Grześkowiak. Celem ich wizyty było osobiste zweryfikowanie sytuacji cudzoziemców, także pod względem udzielanej im pomocy humanitarnej.

Odpowiedź komendanta Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej gen. Andrzeja Jakubaszka

Potwierdzam informację, że w rejonie służbowej odpowiedzialności Placówki Straży Granicznej w Białowieży w bezpośredniej bliskości linii granicy państwowej zaobserwowano grupę około 20-30 cudzoziemców, która przebywa tam do chwili obecnej (liczba osób wciąż się zmienia). W grupie cudzoziemców znajdują się zarówno kobiety, mężczyźni jak i dzieci.

Obecnie grupa cudzoziemców znajduje się poza jurysdykcją naszego kraju, w związku z powyższym nie ma prawnej i faktycznej możliwości dopuszczenia cudzoziemców do przekroczenia granicy do Polski. Granica Rzeczpospolitej Polski z Białorusią jest granicą zewnętrzną Unii Europejskiej i jej ochrona należy do priorytetowych zadań Straży Granicznej.

Ponadto pragnę zauważyć, że wszyscy migranci znajdujący się na terytorium Białorusi przybyli do tego kraju w sposób legalny. Nie zauważono również aby służby białoruskie uniemożliwiały swobodne przemieszczanie się ww. osób w głąb terytorium ich kraju.

Niemniej jednak o powyższym skupisku cudzoziemców zgodnie z obowiązującymi procedurami poinformowano stronę białoruską celem zastosowania stosownych procedur. W związku z brakiem reakcji służb białoruskich osobom tym przekazano pomoc humanitarną, w tym wodę i żywność.

Odnosząc się natomiast do kwestii ewentualnego złożenia wniosków o ochronę międzynarodową to zgodnie z obowiązującymi przepisami taka możliwość istnieje wyłącznie w przejściu granicznym.

XI.543.163.2023, ZRIII.543.1.2023