Zarządzenie Nr 10 / 2002 Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich audytu wewnętrznego wraz z załącznikiem.
ZARZĄDZENIE NR 10 / 2002 RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich audytu wewnętrznego. Na podstawie § 7 statutu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 4 Marszałka Sejmu z dnia 29 grudnia 2000 r. w związku z art. 35d ust. 1 pkt l, art. 35e ust. 3 oraz art. 35o ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014 z późn. zmianami) zarządza się, co następuje:
W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich (zwanym dalej Biurem) wprowadza się audyt wewnętrzny.
- Audyt wewnętrzny prowadzi audytor wewnętrzny zatrudniony w Biurze.
- Audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio Dyrektorowi Biura, który zapewnia organizacyjną odrębność wykonywania przez niego zadań określonych w ustawie o finansach publicznych.
Zasady i procedury audytu wewnętrznego określa instrukcja stanowiąca załącznik do zarządzenia.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Dr Jerzy Świątkiewicz
Załącznik do Zarządzenia Nr 10 Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 31 grudnia 2002 r.
System audytu wewnętrznego i jego cele
- Wprowadzony w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich (dalej zwanym Biurem) audyt wewnętrzny stanowi system działań pozwalających ustalić obiektywną i niezależną ocenę funkcjonowania Biura w zakresie gospodarki finansowej pod względem legalności, gospodarności, celowości, rzetelności oraz przejrzystości i jawności.
- Audyt wewnętrzny obejmuje w szczególności:
1) badanie dowodów księgowych oraz zapisów w księgach rachunkowych (audyt finansowy),
2) ocenę systemu gromadzenia i dysponowania środkami publicznymi oraz gospodarowania mieniem (audyt systemu),
3) ocenę efektywności i gospodarności zarządzania finansowego (audyt działalności). - Celem systemu audytu wewnętrznego jest wspieranie realizacji wytyczonych celów poprzez systematyczne i konsekwentne działanie służące ocenie i poprawie skuteczności zarządzania ryzykiem, systemu kontroli oraz procesów zarządzania.
- System audytu wewnętrznego działa przede wszystkim na rzecz Dyrektora Biura. Audytor wewnętrzny ściśle współpracuje z Dyrektorem Biura na wszystkich etapach swojej pracy, szczególnie w zakresie planowania audytu.
- System audytu wewnętrznego jest niezależny od czynności operacyjnych, sytemu zarządzania, a zwłaszcza od systemu księgowego i kontroli wewnętrznej.
- Badanie kontroli wewnętrznej przez audyt wewnętrzny nie zwalnia osób odpowiedzialnych z obowiązku utrzymywania właściwego i skutecznego procesu kontroli wewnętrznej.
- System audytu wewnętrznego działa zgodnie z powszechnie uznawanymi standardami audytu wewnętrznego (wypracowane przez środowiska i instytucje profesjonalne standardy kontroli finansowej i audytu).
- W przypadku ujawnienia, iż przeprowadzanie audytu wewnętrznego było niezgodne ze standardami, o których mowa w pkt. 7, co miało wpływ na czynności audytora, należy zgłosić ten fakt Dyrektorowi Biura.
- Czynności audytora obejmują:
1) identyfikowanie i monitorowanie procesów istniejących w Biurze,
2) planowanie audytu,
3) dokonywanie opisów procesów, o których mowa w ppkt 1, gromadzenie dokumentacji i informacji dotyczących tych procesów, a zwłaszcza informacji o systemie kontroli wewnętrznej,
4) identyfikowanie i ocenę ryzyka istniejącego w procesach oraz stopnia prawdopodobieństwa jego wystąpienia,
5) dokonanie, w ciągu trzech lat, wewnętrznego audytu finansowego lub operacyjnego procesów zachodzących w Biurze,
6) sprawozdawczość z przeprowadzonych czynności audytowych,
7) czynności sprawdzające. - Jeżeli w trakcie wykonywania czynności audytowych audytor stwierdzi, iż ujawnione nieprawidłowości wymagają podjęcia natychmiastowych działań ze strony kierownictwa komórki audytowanej, niezwłocznie informuje o tym Dyrektora Biura.
- Kierownicy komórek organizacyjnych Biura poddanych audytowi mają prawo do czynnego uczestniczenia w procesie audytu wewnętrznego, a szczególnie do:
1) zapoznania się, na każdym etapie audytu, z ustaleniami audytora wewnętrznego,
2) zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń audytora wewnętrznego. - Kierownik audytowanej komórki zapewnia audytorowi wewnętrznemu:
1) warunki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia audytu wewnętrznego,
2) dostęp do dokumentów żądanych przez audytora wewnętrznego,
3) terminowe udzielenie wyjaśnień przez pracowników swojej komórki.
- Kierownik audytowanej komórki zatwierdza zestawienia i obliczenia wykonywane przez pracowników tej komórki na prośbę audytora wewnętrznego.
- Pracownik komórki audytowanej potwierdza odpisy lub kopie dokumentów, których włączenie do akt bieżących audytor wewnętrzny uzna za niezbędne.
- Pracownicy komórki, w której przeprowadzany jest audyt wewnętrzny są zobowiązani, na prośbę audytora wewnętrznego, udzielać informacji i ustnych wyjaśnień. Powinny być one utrwalane na piśmie oraz podpisane przez osobę, która je złożyła i przez audytora wewnętrznego bądź przez samego audytora wewnętrznego.
- Oświadczenia w sprawie przedmiotu audytu, składane z własnej inicjatywy przez pracowników komórki audytowanej są włączane do bieżących akt audytu wewnętrznego.
- Realizację zadania audytowego w komórce organizacyjnej rozpoczyna narada otwierająca, a kończy narada zamykająca. Protokoły zawierające cel, przebieg i wynik narad sporządza audytor wewnętrzny. Podpisują je kierownik komórki audytowanej i audytor wewnętrzny.
- Kierownicy komórek organizacyjnych, w których jest przeprowadzany audyt wewnętrzny mają obowiązek, w zakresie swoich kompetencji, przedkładać Dyrektorowi Biura i audytorowi wewnętrznemu plan działań naprawczych w odpowiedzi na poszczególne ustalenia audytu wewnętrznego lub przedstawić przyczyny odmowy podjęcia działań naprawczych.
- W przypadku braku uprawnień kierownika komórki organizacyjnej, w której przeprowadzany jest audyt, do podjęcia decyzji o działaniach naprawczych, kierownik tej komórki zwraca się z odpowiednim wnioskiem do Dyrektora Biura lub nadzorującego członka Kierownictwa Biura.
- O podjętych decyzjach kierownik komórki organizacyjnej informuje audytora wewnętrznego.
- Audytor wewnętrzny ma nieograniczony dostęp do dokumentacji i informacji dotyczących bezpośrednio lub pośrednio działalności audytowanych komórek organizacyjnych Biura, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i o ochronie danych osobowych.
- Audytor wewnętrzny opracowuje podręcznik audytu wewnętrznego, w którym określa zasady oraz procedury obejmujące wszystkie aspekty audytu wewnętrznego a także monitorowanie jego skuteczności.
- Audytor wewnętrzny dokonuje identyfikacji i badania procesów przy pomocy :
1) rozmów,
2) obserwacji badanych czynności,
3) przeglądu i analizy dokumentów,
4) kwestionariuszy,
5) testów wiarygodności uzyskanych informacji,
6) procedur analitycznych,
7) testowania konkretnych czynności. - Czynności, o których mowa w pkt 23 nie wymagają zgody kierownika komórki organizacyjnej, której dotyczą i nie są prowadzone za jego pośrednictwem lub w jego obecności.
- Audytor wewnętrzny powinien być bezstronny i wykonywać zadania z należytą starannością.
- Audytor wewnętrzny ma obowiązek szanować wartość i własność informacji, którą otrzymał i nie ujawniać jej bez odpowiedniego upoważnienia, chyba że istnieje prawny lub zawodowy obowiązek jej ujawnienia.
- Audytor wewnętrzny ma obowiązek:
1) zidentyfikować wystarczające, wiarygodne, odpowiednie oraz użyteczne informacje pozwalające na osiągnięcie celów założonych dla danego zadania audytowego,
2) opierać wnioski oraz wyniki czynności audytorskich na odpowiednich analizach i ocenach zebranych dowodów,
3) w oparciu o wyniki oceny ryzyka określić adekwatność i skuteczność systemu kontroli obejmującej zarządzanie, działalność operacyjną i systemy informacyjne, pod względem:
a) wiarygodności i integralności informacji finansowych oraz operacyjnych,
b) skuteczności i wydajności badanych operacji,
c) zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa i Biura
d) zgodności z prawem,
4) dokumentować istotne informacje dla poparcia wniosków i wyników,
5) niezwłocznie informować odpowiednie osoby o wynikach czynności audytorskich,
6) chronić przed osobami nieupoważnionymi uzyskane w trakcie wykonywania obowiązków informacje. - Audytor wewnętrzny ocenia:
1) zgodność osiągniętych efektów z celami Biura,
2) funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej,
3) występujące słabości procesów zachodzących w Biurze,
4) system zarządzania ryzykiem, jego prawidłowość i gwarancję osiągnięcia celów jednostki. - Audytor wewnętrzny nie bierze udziału w opracowywaniu i wdrażaniu zasad systemu zarządzania i czynności operacyjnych.