Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o doprowadzenie do zmiany przepisów, które dziś pozwalają na wyrobienie dowodu osobistego dla dziecka przez rodzica, który jest pozbawiony władzy rodzicielskiej bądź jego władza została ograniczona. Organ gminy nie ma podstawy do odmowy wydania dowodu w takich przypadkach. W sytuacji konfliktu między rodzicami obowiązujący stan prawny stwarza praktyczne problemy.

Do Rzecznika napisała osoba, która - występując z wnioskiem o wydanie dowodu dla dziecka - dowiedziała się, że z takim wnioskiem wystąpił już wcześniej drugi rodzic z ograniczoną władzą rodzicielską i dowód został mu wydany. W skardze wskazano na poważne obawy przed uprowadzeniem dziecka za granicę przy pomocy wydanego rodzicowi dokumentu. Jak wynika z otrzymanej skargi, obowiązujące przepisy stwarzają także innego rodzaju problemy. W jednym z urzędów trwa swoisty spór pomiędzy rodzicami: za każdym razem po uzyskaniu przez jednego rodzica dowodu dla dziecka, drugi rodzic składa oświadczenie o utracie dowodu i występuje o nowy dokument.

Rzecznik proponuje więc, aby w ustawie o dowodach osobistych znalazły się rozwiązania analogiczne do przyjętych w ustawie o dokumentach paszportowych.

Do wydania paszportu dla dziecka konieczna jest pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy albo notariusz, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie paszportu zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego.

Rzecznik przypomniał ponadto, że obowiązujące wcześniej rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich unieważniania, wymiany, zwrotu lub utraty przewidywało, że wniosek o dowód dla dziecka składają rodzice albo jeden z rodziców wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ gminy lub notariusza.

IV.7021.65.2016