Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23 maja 2005 r. (sygn. SK 44/04) orzekł, że art. 632 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego – w zakresie, w jakim w sprawach z oskarżenia prywatnego, w razie umorzenia postępowania karnego z powodu przedawnienia karalności przewiduje, że koszty procesu obligatoryjnie ponosi oskarżyciel prywatny – jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji. Skutkiem wydania ww. wyroku było dodanie, na podstawie ustawy z dnia 5 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, art. 632a, zgodnie z którym „W wyjątkowych wypadkach, w razie umorzenia postępowania, sąd może orzec, że koszty procesu ponosi w całości lub w części oskarżony, a w sprawach z oskarżenia prywatnego oskarżony lub Skarb Państwa”. Niestety, pomimo upływu ponad 10 lat od nowelizacji, przepis ten wciąż nie ma zastosowania do postępowania w sprawach o wykroczenia.

W opinii Rzecznika oraz w celu zapewnienia akcentowanej przez Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie poczucia sprawiedliwości w postępowaniu sądowym rzeczony przepis powinien znaleźć swoje odzwierciedlenie również w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Zdaniem Rzecznika w projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, powinny znaleźć się także propozycje zmian art. 119 k.p.s.w. celem dostosowania procedury wykroczeniowej do standardów konstytucyjnych sprawiedliwego postępowania określonych ww. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego.

Rzecznik zwrócił się do Ministra o zajęcie stanowiska w sprawie oraz rozważenie możliwości podjęcia właściwych zmian legislacyjnych w przedmiotowym zakresie, a także o poinformowanie o podjętych działaniach.