Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Na tle wniosków otrzymywanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich pojawił się problem dochodzenia składek członkowskich z tytułu przynależności do samorządu zawodowego od lekarzy, którzy wykonują swój zawód za granicą. W obecnym stanie prawnym, aby uwolnić się od obowiązku opłacania składek, lekarz musiałby złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu. Rozwiązanie to budzi wątpliwości, zwłaszcza w kontekście prawa Unii Europejskiej. Rzecznik zwrócił się do Ministra Zdrowia o ocenę konieczności zmiany przepisów w tym zakresie.

Obowiązek opłacania składek członkowskich wynika z przynależności do okręgowej izby lekarskiej i nie jest powiązany z faktycznym wykonywaniem zawodu lekarza. Składki członkowskie zbiera i prowadzi ich ewidencję okręgowa rada lekarska. Nieopłacone w terminie składki podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Jak wynika z praktyki, złożenie oświadczenia o zaprzestaniu wykonywania zawodu lekarza w Polsce np. w związku z wykonywaniem zawodu za granicą i przynależnością do miejscowej izby lekarskiej lub pracą niezwiązaną z wykonywaniem zawodu lekarza, nie prowadzi do skreślenia z listy członków okręgowej izby lekarskiej i nie zwalnia z obowiązku opłacania składki członkowskiej.

Obowiązujące rozwiązanie budzi wątpliwości, zwłaszcza w kontekście przepisów unijnych mówiących o swobodnym przepływie lekarzy pomiędzy krajami UE oraz wzajemnym uznawaniu dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji. Okręgowe rady lekarskie wydają zaświadczenia stwierdzające formalne kwalifikacje polskich lekarzy oraz kwalifikacje w zakresie specjalności medycznych, uznawane w państwach członkowskich Unii Europejskiej, innych niż Polska. Zaświadczenia te umożliwiają polskim lekarzom ubieganie się o wykonywanie zawodu (zatrudnienie) i członkostwo w izbie lekarskiej w innych państwach członkowskich UE.