Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich z zadowoleniem odnotowuje pozytywne efekty wdrażania Kodeksu postępowania dotyczącego nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie z 31 maja 2016 r.

W świetle najnowszych danych, 59% zawiadomień skierowanych do największych platform społecznościowych spowodowało usunięcie nienawistnych treści, przy 28% skuteczności stwierdzonej w poprzednim badaniu. Wciąż migranci i uchodźcy stanowią najczęstszy cel ataku:

• 17,8% zawiadomień dotyczyło wypowiedzi o charakterze ksenofobicznym,
• 17,7% - muzułmanów
• 15,8% - pochodzenia etnicznego.
• Dodatkowo, dosyć wysoki wskaźnik odnosi się do mowy nienawiści motywowanej uprzedzeniami wobec osób LGBT (12,7% zawiadomień).

Połowa (51,4%) zgłoszeń była oceniona w terminie przyjętym w Kodeksie, czyli w ciągu 24 godzin, co wciąż jest wskaźnikiem poniżej oczekiwań.

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich 27 stycznia 2017 r. odbyła się konferencja mająca na celu upowszechnienie w Polsce ww. Kodeksu.

Komisja Europejska przedstawiła 1 czerwca 2017 r. raport z drugiej rundy monitoringu realizacji Kodeksu postępowania dotyczącego nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, który wskazuje na pozytywne zmiany w porównaniu do stanu przedstawionego w podobnym raporcie z grudnia 2016 r.

Według badań przeprowadzonych wiosną 2017 r. w 24 państwach członkowskich Unii Europejskiej, tym razem także w Polsce, nastąpiła znacząca poprawa w zakresie sposobu i tempa reagowania przez największe platformy społecznościowe – Facebook, Twitter, YouTube – na zgłoszenia dotyczące nielegalnej mowy nienawiści.

Ten rezultat osiągnięty został dzięki wzmocnieniu wewnętrznych procedur, szkoleniom pracowników oraz lepszej współpracy z organizacjami pozarządowymi, w szczególności posiadającymi status zaufanego podmiotu zgłaszającego.

Komisja Europejska zaznaczyła, że pomimo poprawy konieczne jest dalsze doskonalenie rozwiązań dotyczących zawiadamiania i reagowania przez pośredników internetowych na zgłoszenia, na co wskazuje także raport z przeglądu unijnej Strategii na rzecz Jednolitego Rynku Cyfrowego.

Wskazane jest określenie minimalnych wymogów dotyczących zawartości tego rodzaju zgłoszeń, trybu wnoszenia do nich zastrzeżeń, obowiązków sprawozdawczych, mechanizmów konsultacji z podmiotami trzecimi oraz systemów rozwiązywania sporów.  

Niezwykle istotne jest ponadto zapewnienie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami z branży IT a organami państwowymi. Dlatego zalecono utworzenie odpowiedniego punktu kontaktowego. Rzecznik zwracał się do Ministra Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o podjęcie działań m.in. w tym zakresie.

Świadomość rosnącej odpowiedzialności portali internetowych za udostępniane treści o charakterze nielegalnej mowy nienawiści, potwierdzanej w orzecznictwie sądowym (zob. wyrok Wielkiej Izby ETPCz w sprawie Delfi przeciwko Estonii, czy wyrok SN w sprawie o sygn. akt I CSK 598/15), przyczynia się do większej aktywności w zakresie reagowania przez nie na to negatywne zjawisko.

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do wszystkich użytkowników internetu nie tylko o kierowanie zawiadomień o treściach, które należy usunąć, ale także o wzmocnienie pozytywnego przekazu dotyczącego różnych grup mniejszościowych, w celu eliminowania dotyczących ich stereotypów i uprzedzeń będących źródłem mowy nienawiści.