Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W Biurze RPO odbyło się spotkanie grupy roboczej Komisji Ekspertów ds. Osób Starszych dotyczące kampanii społecznej na rzecz języka mówienia o starości.

Podczas spotkania omówiono dwa podstawowe cele kampanii:

Poprawa wizerunku starości poprzez upowszechnienie w społeczeństwie zróżnicowanego obrazu starości: naturalnego, realnego, lokalnego, z poczuciem własnej wartości, radosnego i  trudnego.

• Trudny aspekt starości pokazany na podstawie doświadczeń kampanii dot. osób niepełnosprawnych – poprzez relacje z innymi, regułę wzajemności międzypokoleniowej, etc.
• Starość jako coś wartościowego dla siebie i innych (np. późna twórczość wielkich artystów).
• Niekoniecznie przedstawianie w kampanii osób wyjątkowych, ale pokazanie modelu aktywnego życia w starości w  zakresie możliwym do osiągnięcia przez „przeciętnego Kowalskiego” – szukanie „przystępnych” przykładów.
• Budowanie poczucia własnej wartości na bazie posiadanych doświadczeń, redefiniowanie pojęcia autorytetu (poprzez wchodzenie w relację z innymi osobami, też z innych pokoleń), akceptacja braku doświadczenia i wiedzy w określonych dziedzinach, umiejętność docenienia wartości płynących z cech związanych ze starością, niedostępnych dla osób w innym wieku.
• Przekaz skierowany do osób w różnym wieku: od przedszkolaków, poprzez 40-50 latków aż po osoby 60+.
• Dążenie do tego, by młodsze pokolenie pozwoliło starszym na poczucie, że są potrzebni.

Zachęcanie seniorów do aktywności, upowszechnienie poczucia wpływu na sposób przeżywania własnej starości – hasło: „Mam pomysł na starość”.

• Aktywne podejście do własnej starości, szacunek i podziw otoczenia dla aktywnego sposobu bycia na skalę dostępną dla danej osoby.
• Pokazanie różnych obszarów i form aktywności.
• Refleksyjność, zachowanie autonomii w działaniach życia codziennego (jak: finanse, gotowanie, uprawa ogrodu, kontakty z innymi, itp.) nawet mimo różnego rodzaju ograniczeń – świadomość własnych ograniczeń nieoznaczająca rezygnacji z wszelkich działań, ale mobilizująca do dozowania wysiłku, nawiązywania relacji, umiejętnego korzystania ze wsparcia.
• Możliwość funkcjonowania w różnych rolach społecznych (być może także w kilku rolach jednocześnie: dziadka, współpracownika na pół etatu, członka gminnej rady ds. seniorów); Wskazanie na kluczowe dla danej roli społecznej elementy unikalne dla starości np. relacje Babcia – Wnuk, możliwość budowania niepowtarzalnych relacji i emocjonalnego ciepła (nie tylko techniczne wsparcie dla rodziców).
• Nie uleganie poczuciu, że nic nas już nie czeka, że nie ma spraw ani marzeń do zrealizowania; Zapobieganie automatycznym schematom: koniec pracy zawodowej = koniec wszelkiej aktywności, koniec pracy zawodowej =  opieka nad wnukami (chciana lub niechciana).
• Możliwość działania dla siebie i dla innych.
• Pokazanie możliwości zmiany z punktu A do punktu B. np. z poczucia bierności i  wyizolowania do kontaktu z innymi i nowych aktywności.

Przekaz kampanii powinien być budowany językiem korzyści, pokazywać raczej możliwości niż w sposób zdecydowany zachęcać do podejmowania takich, a nie innych działań. 

Podczas dyskusji pojawiły się także następujące wątki:

• Dodatkowym celem kampanii może być promowanie wychowania do starości w zdrowiu; być może jako jeden z dalszych celów lub efektów kampanii należałoby potraktować lobbing na rzecz wprowadzenia do szkół zajęć wychowujących do starości (np. w ramach lekcji WOS).
• Konieczność zastanowienia się nad tym, jak należy mówić, aby trafić z przekazem kampanii do osób starszych w małych miejscowościach i na wsiach.
• Należy być ostrożnym z dynamicznym kreowaniem potrzeb i narzucaniem określonego modelu działania osobom starszym, ponieważ to dopiero praktyka zweryfikuje jakość proponowanego modelu.

Następne spotkanie grupy roboczej odbędzie się 22 kwietnia i będzie poświęcone prezentacji przykładów dobrych kampanii społecznych/spotów. Szczegółowy plan spotkania zostanie ustalony na podstawie przesłanych przez członków grupy roboczej propozycji tematów krótkich wystąpień.