Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Wzięliście sprawy w swoje ręce!

- My dorośli jesteśmy dziś w cieniu młodych. I dobrze nam z tym – powiedziała Sylwia Kowalska z Fundacji Autism Team i zwróciła się do samorzeczników i samorzeczniczek w spektrum autyzmu: - Dziękuję Wam za zaangażowanie w kampanię. Mam wielki szacunek dla Was. Wzięliście sprawy w swoje ręce!

15 grudnia samorzecznicy i samorzeczniczki w spektrum autyzmu z Łodzi, Kutna i Włocławka spotkali się z pracownikami Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Celem spotkania było podsumowanie realizacji kampanii „Szkoła przyjazna dla autyzmu”. Kampania już drugi rok była prowadzona pod honorowym patronatem RPO przez Kluby Świadomej Młodzieży skupiające samorzeczników oraz przez organizacje społeczne z całej Polski.

W czasie tegorocznej kampanii zebrano 392 zgłoszenia z całej Polski dotyczące łamania praw uczniów i uczennic z własnymi potrzebami edukacyjnymi. Dzięki podjętym interwencjom 32 z nich już ma swój szczęśliwy finał.

- Dzięki waszej aktywności, waszej wrażliwości, świat staje się bardziej uważny i empatyczny. Dziękujemy Wam za to – powiedziała Beata Tokarz-Kamińska z Centrum Projektów Społecznych Biura RPO, otwierając spotkanie.

- Działacie  na rzecz różnorodności, to także ważny cel naszych działań. Doceniam wasze umiejętności pozyskiwania sojuszników. Zbudowaliście wokół kampanii mocne partnerstwo – podkreśliła Anna Mikołajczyk, Zastępca Dyrektora ds. Równego Traktowania Biura RPO.

- Gratuluję i dziękuję za wasze działania. Jestem ciekawa, tego co się udało i tego co było trudne w czasie tej kampanii – podkreśliła Barbara Imiołczyk, dyrektorka Centrum Projektów Społecznych Biura RPO.

Szkoła przyjazna dla każdego ucznia

-  Chcemy szkoły gdzie uczniowie i uczennice będą wspierani przez dorosłych, gdzie szkoła nie będzie miejscem przetrwania, poligonem. Szkoła przyjazna dla autyzmu, to ma być szkoła przyjazna dla każdego ucznia – podkreślił Jan Gawroński, inicjator kampanii i samorzecznik w spektrum autyzmu. Następnie przedstawił postulaty kampanii:

1. STOP głośnym dzwonkom w szkołach
2. Psycholog dostępny w każdej szkole dla każdego ucznia i uczennicy
3. Pokoje wyciszeń dla każdego ucznia i uczennicy
4. Dostosowanie edukacji do potrzeb każdego ucznia i uczennicy
5. Lekcje Różnorodności w każdej szkole
6. Zastąpienie punktowej oceny zachowania oceną opisową
7. Rzecznik/Rzeczniczka Praw Ucznia w każdym mieście i powiecie

Wyciszamy szkoły

Dyskutując o postulatach kampanii, młodzi często podkreślali, że osobom w spektrum autyzmu przeszkadza hałas w szkole. Ilość decybeli przekracza często normę wskazaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Uczniowie nie koncentrują się na lekcjach, pojawia się agresja, a u niektórych osób wzrasta ryzyko napadów epilepsji.

- Głośne dzwonki to dla nas stres. Zamiast dzwonków można wprowadzić przyjazne melodyjki, sygnalizacje świetlne.  Rezygnacja z dzwonków wspiera naukę samodzielności – uczy kontrolowania czasu – podkreśliła Magda, samorzeczniczka.

- Chcemy szkoły, w której są pokoje wyciszeń. Takie pokoje są przyjazną przestrzenią dla każdego, kto chce odpocząć, pobyć sam. To nie może być przestrzeń za parawanem w pokoju pielęgniarki czy kącik w bibliotece – zwracali uwagę samorzecznicy.

– Chciałbym, aby miejsce wyciszenia było przyjazne, z miękkimi pufami, kolorowe – podkreślił samorzecznik Kacper.

Czasem trudniej nam wykonywać życie

Wiele udaje się zrobić, rozmawiając z lokalnymi władzami. – W tym roku po raz pierwszy nasza kampania została objęta patronatem przez Prezydenta Miasta Łódź. Wiceprezydent  skierował rekomendacje do dyrektorów szkół, aby likwidować bariery sensoryczne (w tym rezygnować z dzwonków) – opowiadał Jan Gawroński.

W Łodzi i Włocławku w drodze uchwał rady miasta udało się stworzyć strefy wolne od punktowej oceny z zachowania w klasach 4-8.  Punkty przyznawane za zachowanie są krzywdzące dla osób w spektrum autyzmu. - Trudne zachowania często pojawiają się , gdy nasze istotne potrzeby nie są zaspokojone (np. przeciążenie hałasem, brak zrozumienia). Nasze ewentualnie trudne zachowania nie oznaczają, że jesteśmy niegrzeczni, czasem trudniej nam wykonywać życie – tłumaczy Jan Gawroński.

Postulat o zastąpienie punktowej oceny z zachowania oceną opisową – to jeden z kilku zgłoszony przez samorzeczników do RPO. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek w wystąpieniu generalnym poprał ten postulat.

Życie pełne lęku

Ważnym postulatem kampanii jest dostęp do psychologa w szkole dla każdego ucznia i uczennicy – przez pięć dni w tygodniu. - My młodzież przychodzimy do psychologa z życiem pełnym lęku. A nie zawsze dostajemy wsparcie.

W trakcie kampanii prezentowaliśmy zgłoszone nam przez uczniów historie: 13- letnia Zosia w spektrum autyzmu była gnębiona przez rówieśników, próbowała wyskoczyć z okna, trafiła na oddział psychiatryczny. Psycholog nie mogła pomóc, była w szkole tylko we wtorki.

- Młodzieży w spektrum autyzmu potrzebne jest wsparcie w rozpoznawaniu emocji, a często spotykamy się z brakiem zrozumienia i dyrektywnymi terapiami – podkreślali samorzecznicy.

Kumulacja zajęć jest koszmarem

Chciałbym, aby podstawa programowa była bardziej zrozumiała, aby informacje można było dobrze przyswoić. Problem w tym, że nauczyciele często nie potrafią dostosować treści do potrzeb ucznia w spektrum autyzmu – zaznaczył Marcin, samorzecznik.

- Co do tego że program jest przeładowany – jest porozumienie uczniów i nauczycieli – dodała samorzeczniczka Magda.

- Nam najbardziej pomaga spokój nauczyciela, żeby nie mówił szybko i nerwowo . Chciałbym, żeby poczekał na mnie, jak ja myślę wolniej. Bardzo boję się mówić, że wolę wolniej – zaznaczył Janek Gawroński.

Biuro RPO jest dla was otwarte

Po zaprezentowaniu postulatów kampanii przez młodzież, Zastępca RPO Valeri Vachev wręczył Klubom Świadomej Młodzieży z Łodzi, Kutna i Włocławka pisemne podziękowania.

- Dziękuję wam w imieniu Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka za obywatelską postawę, społeczne zaangażowanie w realizację kampanii „Szkoła przyjazna dla autyzmu” – pogratulował młodzieży Valeri Vachev, Zastępca RPO.

- Biuro RPO jest dla was otwarte, jest miejscem przyjaznym.  Deklarujemy wsparcie i współpracę przy działaniach realizujących Wasze postulaty – dodał Valeri Vachev.

Samorzecznicy przekazali podziękowania za współpracę dla Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka i pracowników Biura RPO.

- Współpraca z Biurem RPO wzmocniła nas, dodała odwagi do działania – zawsze o tym głośno mówimy i za to dziękujemy – zaznaczyła Sylwia Kowalska z Autism Team.

Co dalej?

- Mam wiele pomysłów na przyszłoroczną kampanię. Interesuje mnie wykorzystanie filmów w czasie zajęć edukacyjnych. Mam ciekawe materiały i będę się nimi dzielił – dodał Marcin, samorzecznik.

-  W kolejnej kampanii chcemy stworzyć listę szkół przyjaznych dla autyzmu. Taki tytuł powinien być przyznawany w bliskiej współpracy z osobami w spektrum autyzmu – podkreślali samorzecznicy.

- Zwrócimy szczególną  uwagę na potrzeby uczniów, którzy komunikują się pozawerbalnie i potrzebują w szkołach metod komunikacji alternatywnej i wspomaganej AAC.

- Chcemy rozwinąć współpracę z nową Rzeczniczką Praw Dziecka.

- Zastanówcie się, może przyszłoroczną konferencję otwierającą Kampanię warto zorganizować w Warszawie? My jesteśmy otwarci na wspólne działania, współpracę- zaznaczyła Barbara Imiołczyk z Biura RPO.